San Francisco’nun ilk kadın bölge savcısı ve başsavcısı unvanlarına sahip, ABD’nin ilk kadın başkan yardımcısı olmaya hazırlanan Kamala Harris’i ve siyasi görüşlerini yakından tanıyalım.
Görsel: Politico
San Francisco’nun ilk kadın bölge savcısı, California’nın ilk kadın başsavcısı, ABD Senatosundaki ilk Hint kökenli Amerikalı, büyük bir partinin başkan yardımcılığına aday olan ilk Hint kökenli Amerikalı üyesi oldu. Yakında ilk kadın başkan yardımcısı olacak. Joe Biden beklendiği gibi yalnızca bir dönem hizmet verirse, 2024’te ABD’nin ilk siyah kadın başkan olma şansı var.
Biden’ın Harris’i başkan yardımcı adayı olarak göstermesinin ardından, Donald Trump’ın başını çektiği bir grubun komplo teorileri dolaşıma girdi. Newsweek, ebeveynleri göçmen olduğu için Harris’in başkan yardımcısı adayı olmasının “anayasal olarak uygun” olup olmadığını sorgulayan bir makale bile yayınladı.
Meme kanseri üzerine çalışan, diplomat kızı Hint asıllı bir bilim kadını annenin ve Stanford Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Jamaika asıllı bir babanın iki kızından biri olan Harris, ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Oakland kentinde dünyaya gelip burada büyüdü.
13 yaşında mahalle çocuklarını, apartmanlarının önündeki çimlerde oynamalarına engel olan kuralları protesto etmek için harekete geçirdi. Daha sonra, mezuniyet balo zamanı Harris, çıkma teklif edilmeyen insanların kendilerini dışlanmış hissetmemeleri için baloya yalnız gitmeye karar veren bir grubun parçasıydı.
Liseden sonra, tarihsel olarak “siyah okulu” olarak anılan başkent Washington’daki Howard Üniversitesi’nde siyaset bilim ve ekonomi üzerine lisansını aldı. Ardından San Francisco yakınlarındaki Hastings College of Law’da hukuk derecesini tamamlayan Harris için Washington Post, bu dönemde rekabetçi ve aktivizmden çok kariyerine önem veren biri olduğunu yazdı.
Harris kariyerci mi yoksa aktivist miydi? Pragmatist mi yoksa ilerici mi? Bunlar yıllardır kendisiyle ilgili tartışılan sorular.
Harris, hukuk derecesini tamamlar tamamlamaz eyalette suç oranlarının yüksek olduğu Alameda County’de savcı olarak göreve başladı. 2010 yılında yine bir ilke imza atarak Kaliforniya eyaletinin ilk kadın başsavcısı oldu.
2004’te San Francisco’nun ilk kadın bölge savcısı ünvanını alıncaya kadar Alameda’da uyuşturucu kaçakçılığı, çete suçları ve tecavüz davalarındaki katı ve taviz vermeyen tutumuyla itibar kazandı. Yine bu dönemde çocuklarını okula göndermeyen ailelere hapis cezasının önünü açan tartışmalı bazı uygulamaları sebebiyle eleştirilse de kendisini “eğitimsiz bir çocuk yetiştirmek bir suça eşdeğerdir” diyerek savundu.
Kaliforniya eyaletinin ilk kadın başsavcısı olarak, ilk defa uyuşturucu suçuna bulaşmış kişilerin hapse girmek yerine liseden mezun olmalarına veya iş bulmalarına olanak sağlayan “hayata dön” programını başlattı; ırkçılıkla mücadele ve ceza-usul adaletini sağlama dallarında programlar yürüttü. Polis cinayetlerini izlemek açısından memurların üzerlerine ilk kez vücut kameraları yerleştirilmesini sağladı.
Tutarlı mı, tutarsız mı?
Ona yöneltilen en önemli eleştirilerden biri tutarlı ise olmamasıydı. Örneğin 2004 yılında San Francisco halkına idam cezasına karşı çıktığını söyledi. 2014 yılında, bir federal yargıç Kaliforniya’nın ölüm cezasının anayasaya aykırı olduğuna karar verdikten sonra Harris karara itiraz etti. Kampanyası sırasında sola mı yoksa ılımlılara mı yakın durduduğuna karar veremediği yazıldı. Başlangıçta Bernie Sanders’ın Medicare For All planını destekledi, sonra geri adım attı ve kendi, daha orta yolcu sağlık planını uygulamaya koydu.
Uluslararası Hizmet Çalışanları Birliği’nin başkanı Mary Kay Henry, Harris’in tutarsız olduğu fikrine karşı çıkıyor: “California’da başsavcı olarak Harris, sürekli olarak işçilerin taleplerini destekliyordu. Son mali krizde ev haczi ile karşı karşıya kalan birçok üyemizin yanında durdu ve [savunduğu mevzuat] on binlerce ev hacizinin önlenmesine yardımcı oldu.” Harris ayrıca ev işçilerine çalışma hakları vermek için yasalar çıkardı. Henry, ABD’nin, özgürlüğün, cinsiyet, gelir veya ırktan bağımsız olarak herkes için olduğu bir yer olmasını sağlamak için mücadele ettiğini ifade ediyor.
Harris yüzünü sol kadana mı dönecek yoksa tam olarak merkezde mi kalacak? Örneğin İsrail konusunda Demokrat partinin sağına, ancak iklim krizi söz konusu olduğunda sol kanadına yakın duruyor. Harris, “yeşil yeni anlaşmayı” destekliyor, ayrıca Adalet Bakanlığı’na petrol ve gaz şirketlerini sorumlu tutacağını da söylüyor.
Harris’in sistemik ırkçılık hakkındaki tartışmaları da tetiklemesi muhtemel, ancak ırkçılığı ortadan kaldırmaya çalışmak için neler yapacağı şu an için net değil. Harris, siyahların Covid-19’dan ölüm oranının daha fazla olduğuna dikkat çekmişti ve Covid-19’la mücadele eden ekiplere önyargı ve ırkçılık karşıtı eğitimler verilmesini desteklemek için yasalar duyurdu. Bu önemli olsa da, bu tür eğitimlerin sistemik bir soruna sembolik bir yanıt olarak kalabileceği ifade ediliyor. Ayrıca göçmenlik politikaları konusunda nasıl reform yapacağı da belirsiz. Harris, öncelikli olarak “Trump’ın göçmen karşıtı gündemini geri çekmek” istediğini ve daha kapsamlı bir reform programını desteklediğini söylüyor, ancak bu reformlar henüz detaylandırılmadı.
Bundan sonra ne olursa olsun, Harris’in başkan yardımcılığının tarih yazacağı ifade ediliyor. Guardian yazarı Arwa Mawdawi’nin de ifade ettiği gibi: “Harris, ülkenin en üst düzey ikinci pozisyonunu elinde tutan ilk siyah Amerikalı ve ilk Asyalı Amerikalı olacak. Dört yıllık Trump döneminin ardından bunun ne kadar güçlü bir şey olduğunun ne kadar altını çizsek az.”
