Taliban, Afganistan’ı ele geçirdi. Şimdi kadınlar, sınırlı da olsa kazandıkları tüm özgürlükleri bütünüyle kaybetme endişesi ile karşı karşıya.
Çeviri: Gizem Evgin
Aref, Kabil’deki bir pazarda ticaret yapıyor. İlk bakışta dükkânının duvarları kat kat mavi kumaşlarla kaplanmış gibi görünüyor. Daha yakından bakıldığında, düzinelerce mavi burka duvardaki kancalardan birer hayalet gibi sarkıyor.
Taliban Kabil’e yaklaşırken, kentlerdeki kadınlar olabileceklere hazırlanıyor. Aref, “Önceden müşterilerimizin çoğu taşradandı” diyor. “Şimdi onları satın alan kentli kadınlar.”
Bu kadınlardan biri, hızla yükselen burka fiyatları için başka bir dükkân sahibiyle pazarlık yapan Aaila. “Geçen yıl bu burkaların fiyatı 200 AFS’ye [2 £] mal oldu. Şimdi bunları bize 2.000 ila 3.000 AFS’ye satmaya çalışıyorlar” diyor. Kabil’de kadınlar arasında korku arttıkça fiyatlar da yükseldi.
On yıllardır, çoğunlukla mavi tonlarında satılan geleneksel Afgan burkası, dünya çapında Afgan kadın kimliğiyle eş anlamlıydı. Genellikle ağır kumaştan yapılır, özellikle kullanıcıyı baştan ayağa örtmek için tasarlanmıştır. Gözlerin yakınına fileli bir kumaş yerleştirilir, böylece burkanın içindeki kadın ağdan dışarı bakar ancak dışarıdakiler içeriyi göremez.
1990’ların sonlarında Taliban rejimi sırasında katı bir şekilde uygulandı ve kamuya açık bir yerde giymemek, kadınlara Taliban’ın “ahlak polisi” tarafından ciddi cezalara ve halka açık kırbaç cezalarına mahkum bırakılır hale geldi.
2001’de Taliban’ın düşüşünden sonra, birçok kişi dini ve geleneksel inançlara bağlı olarak burka giymeyi seçmeye devam etse de, ülke çapında milyonlarca kadın tarafından reddedilmesi, ülkenin kadınları için yeni bir şafağın sembolü haline geldi: Ne giyeceklerini yine kendileri seçebiliyorlardı.
Bugün ise Kabil şehir merkezinin sokaklarında burkalar var ama kadınlar aynı zamanda bir dizi farklı stilde giyiniyor, birçoğu geleneksel malzemeleri renkli modern desenlerle ve bölgenin dört bir yanından gelen moda ilhamlarıyla birleştiriyorlar.
Bir sanatçı ve moda fotoğrafçısı olan Fatimah, “Afgan kadınları dünyanın en doğal stil sahibi kadınlarından” diyor. “Bugün Kabil sokaklarına çıktığınızda, farklı kumaşların bu şaşırtıcı karışımını görüyorsunuz ve çok modern stiller ve ilhamlarla karıştırılmış asırlık geleneklere selam veriyor. Bu gelecek için umutla dolu olan güzel ve yaratıcı bir ruh.”
Şimdi Taliban’ın durdurulamaz ilerleyişi, bir kez daha tozlu depolardan ve dolaplardan burkaların militanların yönetimi altındaki yaşamı hatırlayan kadınlar tarafından çıkarıldığını gösteriyor.
Haberin orijinal haline ulaşmak için tıklayın.