Afgan kadınlar Taliban’ın Afganistan’ı yeniden ele geçirişinin birinci yılı nedeniyle sokaklara çıkarak 15 Ağustos’u “Afganistan Kadın Dayanışma Günü” ilan ettiklerini duyurdu.
Afganistanlı Kadınların Kendiliğinden Hareketi (Spontaneous Movement of Women Activists in Afghanistan), Taliban’ın 20 yılın ardından 15 Ağustos 2021’de Afganistan’ı yeniden ele geçirmesinin birinci yıl dönümü dolayısıyla sokaklara çıkarak protesto eylemi gerçekleştirdi. Onlarca kadın taşıdıkları pankartlarla “Özgürlük ve adalet” sloganları eşliğinde Taliban zulmünü protesto ederek yürüyüş düzenledi.
Kadınlara saldırı
Taliban’ın eylemci kadınlara müdahale etmesi ve silah sıkması sonucunda kadınlar bir kitapçıya sığınarak çektikleri video ile maruz kaldıkları şiddeti anlattı.
Dayanışma günü ilan edildi
Burada yaptıkları açıklamada Taliban’ın Afganistan’ı yeniden ele geçirdiği gün olan 15 Ağustos’u “Afganistan Kadın Dayanışma Günü” olarak ilan etme kararı aldıklarını belirten kadınlar, “Afganistan’da eski sistemin çöküşünün ve Taliban grubunun kurulmasının üzerinden bir yıl geçti. Biz kadın protesto hareketleri, siyasi partiler ve sivil aktivistler, Afganistan’ın Taliban’a teslim edildiği gün vesilesiyle ‘15 Ağustos Afgan Kadın Dayanışma Günü’ adı altında ülke genelinde ve tüm kesimlerde çeşitli protesto programlarıyla bir araya geldik. Taleplerimizi protesto hareketleri kanalıyla dünyaya duyuralım, bir kez daha gündeme getirelim istedik. ‘15 Ağustos Afganistan Kadın Dayanışma Günü’ artık” dedi.
Dokuz talep
Kadınlar dokuz maddeden oluşan taleplerini ise şöyle sıraladı:
- Taliban iktidara geldikten sonra, okul kapıları hiçbir şeriat, yasal veya insani gerekçe olmaksızın altıncı sınıfın üzerindeki kız öğrencilere kapatıldı. Afganistan halkını temsil eden kadın protesto hareketleri ve benzeri kurumlar, defalarca Taliban grubundan kız okullarının yeniden açılmasını talep etti. Eğitimin İslami, insani ve vatandaşlık hakkı olduğunu belirttik ancak iktidarın henüz kız okullarının açılması için herhangi bir adım atmadığını dikkate alarak, kız okullarının açılmasını bir kez daha talep ediyoruz.
- Taliban iktidara geldikten sonra binlerce kadın işini kaybetti. Kadınların çeşitli alanlarda çalışma ve istihdamdan dışlanması yoksulluğu ve açlığı artırmaktadır. Taliban grubunun bu performansı, kadınları yoksulluk ve açlığın artmasının ötesinde bir insani krize sürükledi. Pratik, acil önlemler ve kadınların çalışma hakkının tanınmasını, bir çalışma ortamının sağlanmasını ve onların görevlerini ve işlerini yapmalarına izin verilmesini talep ediyoruz.
- İnsan hakları ihlallerine, özgürlükten yoksun bırakmalara, sivil protestoların bastırılmasına, medyaya kısıtlamalara, dini ve etnik azınlıkların katılım haklarından yoksun bırakılmasına, iktidarın farklı katmanlarda keyfi tutuklamalarına, işkence ve şiddetine tanık oluyoruz. İnsan haklarının ihlali ve kadınlara yönelik kısıtlamalar Afganistan halkı için kabul edilemez. Afganistan halkına, özellikle kadınlara dayatılan şey, Afgan toplumunun sivil hakları, vatandaşlığı ve kültürüyle çelişiyor. Kadınların, etnik grupların, dinlerin, azınlıkların, aydınların, sınıfların ve siyasi grupların hakları tanınmalı ki, düzensizlik ve geriliğe doğru kötüleşen durumla karşılaşmayalım.
- 15 Ağustos Afganistan Kadın Dayanışma Günü protesto hareketinde kadınların siyasete katılımını ilke edindik. Kadınların karar verici varlıkları önemli taleplerimizden biridir. Siyasal katılımın yanı sıra, ülkede yaşayan tüm etnik gruplar, görüş farklılıkları, entelektüel ve siyasi farklılıklar dikkate alınarak ırk, etnik, dil, konum ve grup ayrımı yapılmaksızın liyakat ilkesine dayalı olarak eşit bir paya sahip olmalıdır.
- Geçen yıl boyunca cinsiyet, etnik, dil ve grup ayrımcılığına tanık olduk. Bu insanlık dışı ve İslam dışı davranışları yapanların tespit edilerek yargı önüne çıkarılmasını talep ediyoruz. Keyfi tutuklamalar, ayrımcılık eylemleri, şiddet, baskı ve insanlık dışı öldürmeler bir an önce durdurulmalıdır.
- Medya ve basın Afganistan halkının kazanımları arasındadır. Bilgiye erişim bağımsız medya kuruluşlarının ve ülke vatandaşlarının hakkıdır. Bilgiye erişim alanında kısıtlamalar getirmek, gazetecileri tutuklamak, medyada çalışan kadınlara yönelik katı yasalar, bunlar ciddi sorunlar, ülkedeki medyanın ve basının karşı karşıya olduğu mevcut sorunları çözmek istiyoruz.
BM’ye çağrı
- Birleşmiş Milletler’e (BM), uluslararası topluma, insan hakları örgütlerine, komşu ülkelere ve bugüne kadar Afganistan halkını destekleyen bölgeye şükranlarımızı sunuyoruz. Adı geçen tüm ülke ve kuruluşların, başta kadınlar olmak üzere Afgan halkının taleplerine kayıtsız kalmamalarını, toplantıların ve duyuruların yayınlanmasının ötesinde ciddi ve pratik önlemler almalarını rica ediyoruz.
- Taliban, vatandaşların güvenliğini sağlayamadı. El Kaide ağının Kabil’in kalbindeki lideri Ayman al-Zawahiri’nin öldürülmesi, bu yetersizliğin bir örneği. Taliban ve El Kaide arasındaki derin ilişki, bu yüzden er ya da geç dünya için potansiyel bir tehdit haline gelecek.
- Son olarak, bugüne kadar protesto hareketlerini destekleyen ve ülke içindeki ve dışındaki tüm adalet arayan kurumlara şükranlarımızı sunarız. Kadınların sivil ve protesto hareketleri tarafından desteklenmesini istiyoruz.