2023 LGBTİ Onur Ayı, yine hak ihlalleri ve engellemelerle dolu geçti. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi, 2 – 27 Haziran tarihlerinde kutlanan LGBTİ+ Onur Ayı kapsamında düzenlenen etkinliklerle ilgili yaşanan tüm hak ihlallerini raporladı.
Her yıl Onur Ayı kapsamında ülke çapında çeşitli etkinlikler planlanıyor ancak polis, özellikle 2015’ten sonra artan şiddetiyle, fobik tehditlere karşı önlem almak yerine, gururla gökkuşağı bayraklarını dalgalandırmak isteyen eylemcilere orantısız şiddet uygulayarak müdahale ediyor. Bu yıl da polis müdahalelerinin yanı sıra çok sayıda engelleme ve kısıtlama da söz konusuydu. Buna Onur Ayı için planlanan çay partileri ve film gösterimleri de dahildi.
LGTBİ+’lara Fiziksel Şiddet ve Gözaltılarla Gözdağı
Raporda, en az 9 eylem ve etkinliğe fiziksel şiddet kullanılarak müdahale edildiği ve en az 205 kişinin gözaltına alındığı belirtildi. İstanbul Trans Onur Yürüyüşü’ne yönelik polis müdahalesini eleştiren Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü’nün suç duyurusunda bulunduğu da raporda yer alan ifadeler arasında.
LGBTİ Onur Ayı’na Fobik Saldırılar ve İptaller
Raporda, 2 ilde barolar tarafından yapılan 2 etkinliğe fobik saldırı girişiminde bulunulduğu ve Melike Şahin ile Mabel Matiz’in 2 ilde vereceği 3 konserin fobik ve cinsiyetçi tepkiler nedeniyle iptal edildiği de belirtildi. Melike Şahin ve Mabel Matiz, yakın zamanda yer aldıkları ödül törenlerinde yaptıkları teşekkür konuşmalarında LGBTi+ topluluklarına da seslenmiş, desteklerini ifade etmişlerdi. Bunun üzerine iptal edilen konserleri için, fobik tehditler alındığı bahane edilerek başka bir açıklama yapılmadı.
Geçtiğimiz yıllarda da LGBTİ+ Onur Haftası ve Onur Ayı kapsamında düzenlenen etkinliklerde yaşanan hak ihlallerini raporlamış olan Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Onur Ayı etkinliklerinde yaşanan hak ihlallerinin önlenmesi ve ayrımcılığın son bulması için yetkililere çağrıda bulundu. Vakfın dökümantasyon merkezi tarafından hazırlanan bilgi notu, ülkenin her yerinde yaşanan engellemeleri, baskıları ve şiddeti tek tek raporlayarak bir araya getiriyor.
Berrin Sönmez Yazdı: LGBTİ+ Aktivizmiyle Barışamayan İslam Değil Ataerki
2023 LGBTİ Onur Ayı Etkinliklerine Yönelik Hak İhlalleri
2 – 27 Haziran tarihleri arasında 2023 LGBTİ Onur Ayı kapsamında yapılmak istenen etkinlikler ve bu etkinliklere katılanlara yönelik ihlaller, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi’nin tespit edebildiği kadarıyla şu şekilde:
- İstanbul ve İzmir’deki valilikler, sosyal medya üzerinden “aile kurumunu tehdit eden” ve “yasalara ve toplumun değerlerine aykırı” olarak nitelendirdikleri Onur Yürüyüşleri’ne izin verilmeyeceğini duyurdu.
- 2023 LGBTİ Onur Ayı kapsamında düzenlenen bir film izleme etkinliği Şişli Kaymakamlığı tarafından “toplumda infial uyandırabileceği, toplumsal barışı tehdit edebileceği” gerekçesiyle yasaklandı.
- Kadıköy Kaymakamlığı, Bilim Estetik Kültür Sanat Araştırmaları Vakfı (BEKSAV) Sinema Kolektifi’nin düzenlediği “Pride” film gösterimini yasakladı. Yasak sonrası vakıf binasına gelenlere polis müdahale etti ve en az 8 kişiyi gözaltına aldı.
- ODTÜ Rektörlüğü, üniversitedeki Onur Yürüyüşü’nü yasakladı. Ayrıca üniversite kampüsünde LGBTİ+’ları hedef gösteren fobik afişler asıldı.
- Muğla’nın Datça ilçesi kaymakamlığı, Onur Ayı kapsamında düzenlenecek sinema, sinevizyon, tiyatro, panel, söyleşi, sergi, yürüyüş, basın açıklaması ve benzeri etkinlikleri yasakladı.
- Eskişehir Valiliği, Onur Ayı kapsamında düzenlenecek toplanma ve toplanma teşebbüsünde bulunma, basın açıklaması, yürüyüş, oturma eylemi, stant/çadır kurma, bildiri dağıtma, afiş/pankart asma, protesto eylemi, şenlik, festival ve benzeri eylemleri 30 gün süreyle yasakladı.
- İstanbul’un Kadıköy ilçesi Kaymakamlığı, Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği tarafından düzenlenen çay etkinliğini yasakladı.
- Kocaeli Valiliği, Onur Haftası kapsamında yapılacak bütün eylem ve etkinlikleri 8 gün süreyle yasakladı.
- İzmir Valiliği, 2023 LGBTİ Onur Ayı etkinliklerini “Genel ahlaka karşı bir takım tutum ve davranışlar içeren bu tür etkinliklerin toplumun tepkisine yol açabileceği” gerekçesiyle 2 gün süreyle yasakladı.
- Ege Üniversitesi’nde düzenlenen Onur Pikniği, fobik grupların tehditleri nedeniyle ertelendi. İzmir Barosu önünde yapılan basın açıklamasına polis biber gazı ve fiziksel şiddet kullanarak müdahale etti. Müdahale sonrasında basın açıklaması gerçekleştirilebildi.
- Kadıköy Kaymakamlığı’nın yasakladığı “Pride” film gösterimine gelenlere polis müdahale etti.
- İstanbul Trans Onur Yürüyüşü’ne polisin müdahalesini eleştiren milletvekili hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü suç duyurusunda bulundu.
- En az 9 etkinliğe polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak müdahale edildi ve en az 205 kişi, içlerinde 4 çocuğun da olduğu gözaltına alındı. En az 2 kişi yaralandı.
- İki ildeki barolar tarafından düzenlenen etkinliklere homofobik saldırı girişiminde bulunuldu.