İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2024 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Güney Koreli yazar Han Kang’a verildiğini açıkladı. Akademi, yazarın, “tarihsel travmalara değinen, insan yaşamının kırılganlığını ortaya koyan, şiirsel yanı yoğun düzyazılarını” ödüllendirildiğini açıkladı.
Vejeteryan Kadın Her şeyi Reddederken, Aile ve Toplum Tarafından Reddedilir
Yazarın en bilinen kitabı Türkçe’ye de çevrilen Vejetaryen. Kang bu kitapta, bir kadının ruh sağlığının aşama aşama bozulmasını kaleme aldı. Kitap, ana karakter Yeong-hye’nin et yememesi üzerinden gelen birbirinden çok farklı tepkiler üzerinden şekilleniyor. Karakter otoriter babası ve eşi tarafından psikolojik şiddete maruz bırakılıyor. Roman, Yeong-hye’nin, orta sınıf Seul toplumunun sosyal dinamiklerini nasıl alt üst ettiğini anlatıyor. Yeong-hye’nin bu reddedişi, onun davranışlarının giderek dengesizleşmesi ve çılgınca eleştirilmesiyle toplumsal bir gerilime yol açıyor.
Vejetaryen”ın en çarpıcı yanı, et yemeyi reddeden bir kadının basit eyleminin, bir ailenin dağılması için bir sıçrama tahtası haline gelmesidir. Han Kang, Kore’deki ev hayatını son derece kırılgan bir şekilde tasvir ederken, bu durumu ustalıklı düzyazısıyla edep ve öfkeyi dengede tutarak sunuyor.
Vejeteryan:Her Şeyi Reddeden
Kang “Vejeteryen’ı her şeyi reddeden anlamında kullandım” diyor ve ekliyor “vejeteryanın kahramanı aslında güçlü ve ne yaptığını bilen bir kadın” diyor. Türkiye’de çok okunan bu romanın ilgi çekmesinin nedeni Kore ve Türk aile yapılarının yakın olması ve kadınların benzer sorunlar ile karşı karşıya kalması.
Kang, Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen 18. kadın oldu. Ödül son yedi törende dördüncü kez bir kadına verildi. 2022’de Annie Ernaux, 2020’de Louise Glück ve 2018’de Olga Tokarczuk ödülün sahibi oldu.
Han Kang’ın Kitaplarına Yoğun İlgi
Güney Kore’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan yazarın kitaplarına ilgi patlaması var. Kitabevlerinin önünde uzun kuyruklar oluştu, Han Kang’in eserlerini edinmek isteyen okuyucuların akını sonucu online mağazalar çöktü.
Başarısı politikacılar, yazarlar, okurlar ve tüm ülke tarafından kutlanıyor. Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, Facebook’ta tebrik mesajı yayımlarken, parlamentoda birkaç hükümet toplantısı haberin alkışlarla kutlanması için durduruldu.
Han Kang, “Ödül haberini ilk duyduğumda çok şaşırdım. Telefon görüşmesi sona erdiğinde, yavaş yavaş gerçeklik duygum geri geldi ve duygusallaşmaya başladım” dedi. “Beni seçtiğiniz için çok teşekkür ederim. Gün boyunca bana iletilen sıcak tebrik dalgaları da beni şaşırttı. Kalpten teşekkür ederim.” Han bu ilgiden rahatsız gözüküyor; “basının ve okurun ilgisiden korunmaya çalışıyorum, telefon numaramı değiştirmeyi düşünüyorum” diyor.
K-Edebiyat da Dünya Çapında
Nobel Edebiyat Ödülü’ne ilk olarak bir Güney Koreli yazarın seçilmesi ülkenin izlediği kültür politikasının da bir sonucu olarak görülüyor. BTS gibi pop gruplarının müzik endüstrisindeki, olağanüstü başarısı, İngilizce olmayan bir filmin en iyi ödülü aldığı ilk film olan 2020 Oscar ödüllü “Parazit”in sinemadaki başarısı, Netflix’in en çok izlenen dizisi olan “Squid Game”in ve Min Jin Lee’nin çok satan romanı “Pachinko”nun ikinci sezonuyla dizi endüstrisindeki başarısı kültür politikasının sonuçları. K-pop, K-dizi ve K-güzellik akımlarına şimdi K-edebiyat da katıldı. Nobel ödüllüsüne sahip romancısıyla Güney Kore artık bir kültür devi olduğunu kanıtladı.
Savaş Devam Ederken Kutlama Yapmayı Reddetti
Güney Kore medyasındaki haberlere göre, Han Kang’ın babası Han Seung-won bir basın toplatısında “Kızım savaş şiddetlenirken ve her gün insanlar öldürülürken kutlama yada basın toplantısı yapamayacağını söyledi. Benden, böylesine trajik olaylara şahit olurken kutlama yapmamamı istedi” dedi.
Kaynak: BBC, Guardian, Birgün, Euronews