Düşük gelirli ülkelerin çoğu, yaygın aşı erişimi için 2023’e kadar beklemek zorunda kalacak. Tüm bu süre boyunca, kadınlar ve kız çocuklarının maruz kaldığı ekonomik, eğitim, sağlık ve sosyal tahribat daha da derinleşecek. Feminists for a People’s Vaccine, aşı ve ilaçlara erişimi kadın hakları ve eşitlik mücadelesinin ayrılmaz bir parçası haline getirmek için mücadele veriyor.
Salgının marjinal topluluklar üzerindeki orantısız etkisi giderek daha belirgin hale geldi. Buna rağmen, sağlık politikaları cinsiyet, ırk, sınıf, engellilik ve hatta vatandaşlık durumu gibi faktörlere dayalı yapısal eşitsizliklere yanıt verme konusunda geride kaldı. Third World Network (TWN) ve Development Alternatives with Women for a New Era (DAWN) bu boşluğu gidermek için Feminists for a People’s Vaccine (FPV) kampanyasını başlattı. Girişim, Küresel Güney’den feminist sesleri eşitlikçi, erişilebilir ve uygun fiyatlı COVID-19 aşıları, ilaçları ve ekipmanların önündeki engellere meydan okumak için bir araya getirdi.
“Hastalıkla mücadelede bir ülkenin sağlık sistemi zayıf olduğunda, kadınlar evde bakım sağladıkları için daha fazla acı çekiyor ve hastalık bu yükü artırıyor. Yoksul haneler genellikle önyargılara sahiptir – erkekler ve oğulları kadınlar ve kız çocuklarından önce doktora gider, tedavi veya aşı olurlar. Kadınların sağlık hizmetlerine orantısız erişimi yeni değil. Bunu diğer salgınlarda ve günlük sağlık ihtiyaçlarında da gördük” diyor TWN’nin direktörü Chee Yoke Ling.
HIV/AIDS ve Zika da dahil olmak üzere daha önceki salgınlarla mücadelede de cinsiyete dayalı farklılıklar dikkate alınmamıştı. FPV Kampanyası, HIV (PLHIV) ile yaşayan insanların %50’sinden fazlasını kadınlar oluşturmasına rağmen, kayda değer bir kitle olarak algılanmadıklarını belirtiyor. Bir araştırmaya göre, mevcut pandemi bağlamında, 76 ülkede uygulanan 388 sağlık politikasının sadece %9’u toplumsal cinsiyet faktörünü dikkate alıyor.
Chee’ye göre, “FPV kampanyası, hızlı ve birlikte hareket etmemiz, feministlerin ilaçlara erişimini kadın hakları ve eşitlik mücadelesinin ayrılmaz bir parçası haline getirmedikleri süreçte kaybedilen zamanı telafi etmemiz için bir bir araya noktasıdır. Kadın hakları hareketinin örgütlenme ve savunuculuk gücü olağanüstü olabilir ve FVP’nin lansmanından bu yana verdiği enerji ve tepki çok heyecan verici ve tüm sağlık sistemimize feminist bir bakış açısı getirmede büyük bir adım.”
Feminist bakış açısı, sağlık politikaları söz konusu olduğunda toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, sosyal koruma, barınma gibi konuları ön plana çıkardığı için de önemli. Uluslararası Çalışma Örgütü, dünya çapında 4,1 milyar insanın sosyal korumaya erişimi olmadığını bildirdi. Sağlık hizmetlerine ve diğer yardım olanaklarına erişim eksikliği, toplumun dışına itilen toplulukları yaşam tehlikesiyle karşı karşıya bırakabilir.
FPV Kampanyası, Ticaretle Bağlatılı Fikri Mülkiyet Anlaşması’nı (TRIPS) etrafındaki tartışmayı yakından takip ediyor ve muafiyet koşulları için mücadele veriyor. Chee’ye göre TRIPS muafiyeti, ilaç tekellerini kırmak ve mümkün olduğunca çok sayıda üreticinin hayat kurtaran aşılar ve tedavi ilaçları üretmesine izin vermek için çok gerekli bir araç. “Feministler her gün insan hakları, eşitlik ve adalet için savaşırlar. Bu muafiyet meselesi daha büyük mücadelenin bir parçası.”
Kaynak: People’s Dispatch