Sosyal medya fenomenlerinin yükselişi, derinliği olmayan ya da azımsanacak bir konu değil. Bu, insanlığın verileri filtrelemeye yönelik bir başka girişimi ve epey büyük bir mesele.
Josh Terry
Uzun zamandır düşünüyorum: Artık bilgi çağı sona erdi. Kürasyon çağına girdik.
“Bilgi güçtür” derler. Bu ifade çoğunlukla doğrudur: Bilgi her devirde geçer akçe olmuştur. Milyonlarca insan yüzyıllardır bilginin peşinde koştu ve matbaanın icadıyla birlikte bilgi çoğunlukla kayıt altına alındı. Ve bilgi doğrusal olarak değil, katlanarak arttı.
Bilginin bereketli olduğu bir dünyada güç, artık bilgiyi ‘ayıklama’ ve daha etkili bir şekilde kullanma becerisinden doğmaya başlar. Bu, bilgi hazır bulunan bir hale geldikçe daha da önemli hale geliyor.
Bilgi çağından çok önce, hayatta kalmaya çalışıyorduk
İnsanlar başkalarını taklit ederek öğrenir. Bundan 3 bin yıl önce bir çocuk vahşi doğada hayatta kalabilmek için ebeveynlerini örnek alıyor ve onlar gibi olmaya çalışıyordu. O an orada kendine en çok güvenen kişiyi taklit ederiz çünkü onun beden dili, ormanda avlanırken ölme ihtimalinin daha düşük olduğuna işaret eder.
Geçmişte insanlar faydalı bir şeyler öğrendi. Bu, genel olarak bir şeyler öğrenmekten çok daha önemlidir. Yıllar içinde ciddi bir bilgi birikimi oluşturmuş olabilirsiniz ama eğer bir şeyi yanlış öğrenirseniz, denediğiniz her şeyde başarısız olabilirsiniz.
Çiğ yendiğinde zehirli olan bir bitkinin araştırılması ve birilerinin onu yenilebilir hale getirmenin bir yolunu bulması için bir topluluğun kaç kez kıtlıktan geçmesi gerekti? Bu kritik süreç kaç kişinin hayatına mal oldu? Aynı topluluk, kuraklığa dayanıklı olmayan yüzlerce yenilebilir bitkiyi zaten biliyordu. Ama bu bilgiye ihtiyaçları yoktu. Sahip oldukları bitkiyi bilmeleri gerekiyordu.
300 yıl önceki biri için herhangi bir bilgiye sahip olmak yeterli değildi. Doğru bilgiye ihtiyaçları vardı. Ve bu hiç değişmedi.
Sosyal medya fenomenlerini neden takip ediyoruz?
Sosyal medya fenomenlerinin yükselişi, derinliği olmayan ya da azımsanacak bir konu değil. Bu, insanlığın verileri filtrelemeye yönelik bir başka girişimi ve epey büyük bir mesele. İster büyük bir teknoloji girişimcisi ister gösterişli bir stil ikonu olsun, fark etmez. Bu, ortalama bir insan için bir grafiklerden ya da çizelgelerden daha faydalı.
Bizler de başarılı olabilmek için bilgiyi ayıklayan ve bunda başarılı olan insanları bulmaya çalışıyoruz.
Veri odaklı, idealist pek çok kişi, veriyi sunmanın daha iyi yollarını bulmamız gerektiğine (ki bunu yapıyoruz) ve böylece diğer insanların da veri odaklı olacağına inanıyor. Ancak çok az insan veri odaklıdır çünkü veri kullanmak kalori harcatır ve veriye dayalı karar verdiğinizde bu bir yandan doğru olanı veya yenilikçi bir şeyler yapmak için bir fırsattır, ancak diğer yandan oldukça tehlikelidir de.
Bu zaman içinde geliştirilebilir. Verileri nasıl daha faydalı şekillerde kullanacağımızı ve sunacağımızı öğreniyoruz. Ama bu sadece benim başta söz ettiğim iddiamı güçlendiriyor.
Küratörlük, anahtarın ta kendisi
Birileri bu verileri sunuyor ya da birileri verileri sunan bir algoritma yaratıyor. Her iki durumda da bir kürasyon süreci söz konusu. Ve insanların herhangi bir bilginin göz atmaya değer olup olmadığına karar verme becerisi çok kıymetli.
Bilgi çağında küratörlüğün yükselişi
Her insan aslında bir bilgi filtreleme sistemidir. Hayatta kalanlar faydalı verileri temsil eder. Toplum değiştikçe, hayatta kalmanın tanımı da değişiyor. Her zaman hayatta kalmaya çalışıyoruz ve eğer durursak, bir sorun var demektir. Ancak büyüdükçe, acıları hafifletmek ve daha iyi olmak gibi şeyler yapmaya başlıyoruz. Nihayetinde bu bir çıkarım, çünkü bunları yapan biri zihnimizde “hayatta kalma konusunda daha becerikli.”
İzliyor ve öğreniyoruz. Elimizden geldiğince çok veri topluyoruz. Ama bu bir bilgi ‘okyanusu’ haline geldi. Okyanuslar kendi tehlikelerini de içinde barındırır. Ve bilgi her zaman güç demek değildir – potansiyel bir güçtür.
Ayağa kalkmalı ve fark edilmeye değer olduğuna inandığımız şeyleri yapmalıyız. Tüm büyük liderlerin, sanatçıların, yaratıcı insanların yaptığı budur. Hepsi yaşama, algılama, dikkatlerini yönlendirme ve başkalarının dikkatini yönlendirme eylemiyle küratörlük yaparlar.
İnsanlık için bir ışık parlıyor
Yaptığımız seçimler, çevremizdeki insanlara hayatlarını nasıl daha iyi hale getirecekleri konusunda bilgi verir. Bunun iyi ya da kötü bir etkisi olabilir.
Çünkü bilgi çağından çıkarken, insanların meta verilerine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğumuz bir eşikteyiz. Eğer kendinizi dünyaya göstermeyi düşünüyorsanız, bunu yapın. Bir şeyler yapın, bir şeyler olun, önemli olduğunu düşündüğünüz şeylere işaret edin.
Çünkü bir insan birden fazla veri setini filtreler. Her insan milyonlarca bilgiyi ayıklar. Ve ne zaman dolu dolu bir hayat yaşasak ve bunu çevremizdekilere görünür kılsak ya da değerli olduğuna inandığımız bir kısmı göstermeyi seçsek, bu başkalarına gözlemleme ve daha iyiye doğru ilerlemek için bu bilgiyi kullanıp kullanmamaya karar verme fırsatı verir.
Yaşamlarının değerli olduğuna inandıkları bir yönünü göstererek bilginin küratörlüğünü yapan insanlar, seçimlerin mübadele edildiği serbest piyasasının uyum sağlamasına ve gelişmesine olanak tanır.
Çeviri: SES Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu
Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.