Gülseren Onanç
Merve üzgün ve kederli uyandığı bir sabah saatlerce ağladıktan sonra dua ederse sıkıntısının dağılacağını düşünüyor. Dua ederken kendini tanrının varlığını sorgularken yakalıyor. “Ya delirecektim yada intihar edecektim. Ertesi sabah inancımı kaybettiğimi anladım” diyor. Merve ateist olan onlarca başörtülü genç kadından sadece biri. İlkokul din öğretmeni. BBC muhabiri ile yaptığı röportajda kırmızı başörtüsünü gösterip “Beni İslam’a bağlayan tek şey bu” diyor. Yakın zamana kadar erkeklerin elini sıkmayan Merve şimdi tanrının varlığını sorguluyor ama aslında artık cevabı onu pek ilgilendirmiyor.
20 yılı aşkın bir süredir iktidarda olan Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan kendi deyimiyle “dindar” nesil yetiştirmek üzere eğitim politikalarını, sosyal politikaları kullanıyor. AKP iktidarının son 16 yılında imam hatip liselerinin sayısı on kat arttı. Ama Erdoğan’ın hayal ettiği gibi bir nesil yetişmedi. BBC’nin haberine göre dindar olsun istenen gençlerin bir kısmı inançlarını kaybediyor, İslam dinine sırtını çeviriyor.
Üniversite öğrencisi Leyla “Birgün markete giderken çıkardım başörtümü ve bir daha asla geri takmadım. Babam deist olduğumu bilmiyor. Eğer öğrenirse, kız kardeşimin üniversiteye gitmesini engellemesinden korkuyorum. Ablan üniversiteye gitti bak ne oldu diyebilir. Allah’tan beni yaratmasını istemedim, benden buna karşılık bir şey bekleyemez. Bir kuş kadar özgür yaşamaya hakkım var” diyor.
“Yakın zamana kadar IŞİD veya El Kaide’ye sempati duyuyordum, bugün ateistim. Başlangıçta İslam’da bir mantık bulmak istedim ama bulamadım. Sonra Allah’ı sorgulamaya başladım. İslamcı iktidarı destekliyordum, ama baskı rejimini doğurdu. Onlar bizi baskı altına almak istediler biz de tepki vermeye başladık” diyor teoloji öğrencisi Bekir.
Gençler mutsuz
BUPAR araştırmanın yaptığı genç seçmen araştırmasına göre, “Kendinizi genel olarak mutlu hissediyor musunuz ?’’ sorusuna yüzde 70 “Hayır’’ yanıtını vermiş. Türkiye’nin otoriter iktidarının etkisi bu mutsuzlukta rol oynuyor.
2018’den beri ABD’de okullara yönelik yapılan toplu katliamı yapan dokuz kişiden altısı 21 yaşın altında. Bu Amerikan gençliğinin ruhsal sağlığının giderek daha kötüye gittiğe işaret ediyor.
France24’ün haberine göre Fransa’da Covid-19 salgını ve beraberinde getirdiği kriz gençleri asosyal ve depresif yaparak intihara yönlendiriyor. Çok sayıda genç intihar yoluyla yaşamına son vermeye çalıştığı belirtiliyor. Fransa’da intihar 25-34 yaş aralığındaki gençlerin ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor. Covid-19 salgınının gençleri sosyal aktivitelerden geri bırakması ve depresyona sürüklemesi nedeniyle 2021’de intihar oranı, 2020’ye göre yüzde 40 artış gösterdi. Ülkede intihar vakalarının yaş seviyesi 15’e kadar düştü. Özellikle okul yaşındaki gençler, sınav stresinin tetiklemesiyle depresyona girerek gelecek hakkındaki umutlarını kaybetmiş durumda.
Ülkedeki kamu okullarına psikolojik destek sağlayan bağımsız kuruluşlar özellikle liselerde intihar olaylarının artması üzerine okullarda “dert dinleme” seansları ve odaları kuruyor. Uzmanlar gençlerde geleceğe ilişkin derin bir belirsizliğin hakim olduğuna işaret ederek ebeveynlere çocuklarıyla bu süreçte daha fazla ilgilenmeleri çağrısı yapıyor.
Gençler ‘yeni biri’ni arıyor
Bupar’ın yaptığı araştırmaya göre Türkiye’de ilk defa oy kullanacak seçmenlerin “Cumhurbaşkanı kim olsun?” sorusuna yüzde 20.5’i ‘Recep Tayyip Erdoğan olsun derken, yüzde 72’si “yeni biri Cumhurbaşkanı olsun” dedi. Yüzde 7.5’lik bir kesim ise ‘kararsız’ olduğunu belirtiyor.
Apolitical Foundation “Daha İyi Liderler, Daha İyi Demokrasiler” başlıklı bir rapor yayınladı. Rapor 420 siyasi lider geliştirme merkezini inceliyor ve bu kurumların kapasitesinin 21. yüzyılın sorunlarını çözebilecek lider yetiştirmede yetersiz olduğunu ortaya koyuyor. 21. yüzyılın en büyük sorunları olan iklim değişikliği, kutuplaşma, eşitsizlik ve savaş gibi sorunları çözebilecek liderlerin yetişmesi için yeni bir anlayışa ihtiyaç var.
Gençler dünyanın sorunlarına çözüm bulacak, demokrasiyi savunacak, özgürlüklere saygılı, eşitsizlikler ile mücadele edecek, ülkesinde ve dünyada barışı sağlayacak ‘yeni biri’lerini, yeni liderleri arıyor.
Duyuyor musunuz?