Kendilerini feminist ve aktivist olarak tanımlayan üç kadın… Kadın, Cinsiyet ve Çeşitlilik Bakanı Elizabeth Gomez Alcorta, Cumhurbaşkanlığı Hukuk Danışmanı Vilma Ibarra, Ekonomi, Eşitlik ve Cinsiyet Müdürü Mercedes D’Allessandro, kadınları eşitsizliğe mahkum eden bir sistemi parçalamak, Arjantin toplumunu yeniden yapılandırmak için güçlerini birleştiriyor.
Arjantin Başkanı Alberto Fernandez, Mart ayında yaptığı bir konuşmada esnasında alışılagelmedik bir şey yaptı ve 90 dakikalık konuşmasının büyük bir bölümünü “kadın hakları”na ayırdı. Daha fazla anaokulu inşa ederek, annelerin işlerine geri dönmelerine yardım etme sözü verirken, Arjantin’deki herkes için “cinsiyet şiddetine karşı mücadele”nin en yüksek öncelik olması gerektiğini ekledi. Başkan, Arjantin’in feminist gündeminin sözcüsü olsa da, perde arkasında değişimi yönlendiren 3 kadın var; Elizabeth Gomez Alcorta, Vilma Ibarra ve Mercedes D’Alessandro.
Elizabeth Gomez Alcorta ülkenin ilk Kadın, Cinsiyet ve Çeşitlilik Bakanı, Vilma Ibarra, cumhurbaşkanının yasa tasarısı ve kararname yazma yetkisine sahip en iyi hukuk danışmanı, aynı zaman da ülkenin dönüm noktası niteliğindeki kürtaj yasasını yazan kişi ve Mercedes D’Allessandro, ülkenin Ekonomi Bakanlığı bünyesindeki ilk ulusal Ekonomi, Eşitlik ve Cinsiyet Müdürlüğü’nün direktörü ve “Feminist Economics” kitabının yazarı. Başkan tarafından üst düzey pozisyonlara atanan bu kadınlar yavaş yavaş toplumu yeniden yapılandırıyor.
Pandemi Arjantin’i vururken, üç kadın, hükümet dairelerinde ve kuruluşlarında cinsiyete dayalı şiddetten kurtulanlar için sığınma evlerini, kapanma sırasında temel hizmetler olarak sınıflandırmak için çalıştılar. Eczaneleri, şiddete maruz kalanların “kırmızı yüz maskesi” kod sözcüğünü kullanıp şiddete maruz kaldıklarını gizlice belirtebilecekleri alanlara dönüştürdüler, acil yiyecek dağıtım sistemleri kurdular ve gelir kaybını telafi etmek için işsizlerin yanı sıra kayıt dışı işçilere ve çoğunluğu kadın olan ev yardımcılarına nakit ödemeler gönderdiler.
Arjantin, Kovid-19 sürecinde, cinsiyete duyarlı politikalarıyla dünyaya liderlik ediyor. Ülkenin ilk Kadın, Cinsiyet ve Çeşitlilik Bakanı Alcorta, benimsenen önlemlerin çoğunun üç gruba ayrıldığını belirtti; cinsiyete dayalı şiddet, özellikle trans toplumlar için acil gıda ve acil aile geliri.
Bu üç kadın, mevcut iletişim kanallarını güçlendirmenin ve yargı ile koordinasyonun yanı sıra, WhatsApp ve e-posta yoluyla yeni iletişim kanalları oluşturarak, cinsiyete dayalı şiddeti kapsayan hizmetleri, temel hizmetler olarak ilan ettiler.
Alcorta, “Ülkemizde translar özellikle savunmasız durumda ve çoğu, bugün bile geçimini seks işçiliğinden sağlıyor” diyor. Bu doğrultuda, üç kadın, trans topluluklar için, evlere gıda dağıtımı ve tahliye edilmelerini önlemek için korumalar da dahil olmak üzere önlemler aldılar.
Acil aile yardımı ise çok sayıda kadının kayıt dışı sektörde çalışması göz önünde bulundurularak geliştirilen bir politika. Bu politika kapsamında, özellikle güvencesiz pozisyonlardaki kadınlara odaklanılarak, acil durum ödeneğine erişim sağlandı. Bakım da dahil olmak üzere kadınların evde yaptıkları işler, sosyal yaşamın ve ekonominin temel ayaklarından biri olduğu için acil durum ödeneği, Arjantin’de ev içi “ücretsiz emek” farkındalığının güçlenmesini sağladı.
Ekonomik kriz ve pandemi ile uğraşırken, kadınlara ve cinsiyet eşitliğine odaklanmanın bir öncelik olmaması gerektiğini savunan kişilerce eleştirilere maruz kalsalar da Alcorta, Başkan Fernandez yönetiminin ilk günden beri, en dezavantajlı kesime odaklanmaya kararlı olduğunu söylüyor ve ekliyor “şüphesiz ki, tüm toplumlarda daha kötü durumda olan her zaman kadınlar.”
Özellikle salgın sırasında, Arjantin Ekonomi Bakanlığı’nın bildirdiği üzere, yüzde 75’i kadınlardan oluşan bakım sektörü yükselen tek sektör oldu. Ülke çapında 800 anaokulu, kreş ve gündüz bakım merkezinin oluşturulmasıyla, sadece çocuklarla ilgilenilecek fiziksel bir alan değil, aynı zamanda iş ve fırsatlar da yaratıldı.
Öte yandan, salgın nedeniyle kapanmalar sırasında kadın cinayetlerinin, son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşmasıyla, üç kadının önderliğinde, ülke çapında kadına yönelik şiddeti araştıran kurumsal bir yapı kuruldu.
Alcorta, Ibarra ve D’Alessandro, 250’den fazla kadının içinde olduğu “Hükümette Kadınlar” adlı bir WhatsApp grubu oluşturdu ve bu grup aracılığıyla deneyimlerini paylaşıyor, tartışıyor ve birbirlerine yardım ediyor. Kendilerine feminist ve aktivist olarak tanımlayan bu üç kadın, zaman zaman tepkiyle karşılansa da, bu durumu hoş karşıladıklarını söylüyorlar. Erkeklerin kadınların yerine gelip haklarını savunmalarına ihtiyaçlarını olmadığının üstüne basarak, kadınların da aynı haklara sahip olmaları konusunda ısrar ediyorlar. Kadınları suistimal eden ve onlara zarar veren bir sistemi parçalamak istiyorlar.
Gizem Evgin
Kaynak: New York Times