Akademisyen Ömer Faruk Metin’in CNN Türk verilerini kullanarak yaptığı araştırmaya göre, 2018-2021 döneminde 1.653 konuğun sadece 141’i, yani yüzde 9’u kadındı. 2021 yılının ilk altı ayında ise, kadın konuk hiç yer almadı.
Televizyon kanallarındaki haber ve tartışma programlarında yer alan uzman konuklar incelendiğinde, kadın-erkek temsil oranındaki uçurum dikkat çekici bir boyutta. Bu konuda belirli aralıklarla yapılan araştırmalara göre, tartışma programlarındaki konuk çeşitliliğinde kadının erkeğe oranı yüzde 10’u geçmiyor.
Son dönemde kadın hareketinin de bu eşitsizliğe karşı daha çok ses çıkarmaya başlamasıyla birlikte, sivil toplum örgütleri medya temsilindeki eşitsizliğin boyutlarını ortaya koymanın yanısıra buna karşı aksiyon almanın yollarını arıyor.
Demir Leblebi Kadın Derneği’nin Mor Fihrist ve Sensiz Olmaz Sessiz Olmaz Platformu’nun “Bana Kadınlar Anlatsın” projesi, oluşturdukları “uzman kadın” havuzu ile “kadın uzman bulamadık” bahanelerini bertaraf etmeyi amaçlıyor.
“Türkiye’de kadın ekonomistlerin erkek ekonomistlere oranı yüzde 2 olabilir mi?”
Emel Altay’ın Journo’da yer alan dosya haberine göre, KADER ile birlikte “TV Tartışmalarında Cinsiyetler Arası Uçurum” adlı bir rapor hazırlayan Yeditepe Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Dr. Barış Gençer Baykan, kanallar arasındaki farklılıkların nedenlerine değinirken “Kanalın yönetim politikası, kanalın eşitlik ve kapsayıcılık politikasının varlığı, kadın yöneticilerin varlığı, uzman ağları, siyasal iklim, toplumsal cinsiyet rolleri hesaba katılmalı. Örneğin çocuk bakımı, yaşlı bakımı gibi sorumlulukların kadın uzmanların üzerinde olduğu bir durumda TV programına davetli olsa da katılması zorlaşıyor” diyor.
Araştırmaya göre, Bloomberg HT yüzde 2 ile en az kadın konuşmacıya yer verirken, Halk TV yüzde 21 ile en çok kadın konuşmacı ağırlayan kanal oluyor. Bloomberg HT’nin en az kadın konuğa yer veren kanal olarak çıkmasını da değerlendiren Baykan, “Bu durum Bloomberg HT örneğinde ekonomi alanında kadın uzmanların görüşlerine başvurulmamasından kaynaklanıyor” diyor ve kanalın kadın konuk yüzdesine gönderme yaparak soruyor: “Türkiye’de kadın ekonomistlerin erkek ekonomistlere oranı yüzde 2 olabilir mi?”
Akademisyen Ömer Faruk Metin’in CNN Türk verilerini kullanarak yaptığı ve sonuçlarını geçen hafta Twitter’da yayımladığı araştırma, ekranlardaki eşitsizliğin boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Buna göre 2018-2021 döneminde CNN Türk’teki 5 ana tartışma programında (Akıl Çemberi, CNN Türk Masası, Gece Görüşü, Ne Oluyor ve Tarafsız Bölge) yer alan 1.653 konuğun sadece 141’i, yani yüzde 9’u kadındı. 2021 yılının ilk 6 ayına bakıldığında ise bu programlara katılan konukların tamamının erkek olduğu görülüyor Metin’e göre:
Ana akım medya haber kanallarında, neredeyse her akşam yayımlanan tartışma programlarındaki katılımcı çeşitliliği bir hayli zayıf. Peki kim bu insanlar? Basit bi web scraping ile, 2018’den beri @cnnturk'e yorumcu olarak çıkan insan profillerini araştırdım. Tablo oldukça vahim. ⬇️
— Ömer Faruk Metin (@metinefendie) June 22, 2021
Bu 1653 kişi farklı insanlar da değil tabii ki. Yalnızca 456 kişi, farklı aralıklarla ekrana çıkıyor. Bunların içinde 64 kadın var. Toplam program sayılarıyla birlikte, CNNTürk’e çıkmayı başarabilmiş 20 kadın arasında, ilk beşte Gülümser Heper, Elfin Tataroğlu, Önay Alpago, Özlem Gürses, Elif Dördüncü Aydemir yer alıyor.
Metin önümüzdeki süreçte online platformları da aynı şekilde incelemeye alacağını söylüyor: “Bu thread özellikle Cüneyt Özdemir, Medyascope