Türkiye’de uluslararası ilişkiler ve demokrasi alanında önemli izler bırakan Prof. Dr. Fuat Keyman, hayatını kaybetti. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin sağlanması yönünde kadın sivil toplum örgütlerini destekleyen, kadına yönelik şiddet ile mücadele için çeşitli projelerin uygulanmasına öncülük etmiş Fuat Keyman’ı üç kadının anlatımı ile anmak istiyoruz.
Türkiye’de Uluslararası İlişkiler ve demokratikleşme alanında iz bırakan akademisyen Prof. Dr. Fuat Keyman, aramızdan ayrıldı. Keyman, küreselleşme, Türk dış politikası ve sivil toplum gelişimi konularında yaptığı akademik çalışmalarla tanınıyordu.
Fuat Keyman, sosyal bilimler alanında disiplinler arası bir yaklaşım geliştirerek hem yerel hem de küresel meselelerde özgün bir perspektif sundu. Akademik çalışmaları, Türkiye’nin demokratik gelişimine, sivil toplumun güçlendirilmesine ve uluslararası alandaki duruşuna dair önemli katkılar sağladı.
Vefatından sonra dostları, iş arkadaşlarının onun için söylediklerini toparladık.
“Fuat Aktivist Ruhlu Bir Entellektüeldi“
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği Başkanı Gülseren Onanç “Fuat benim sivil toplum yolculuğumun en başında bana yol göstermiş, cesaretlendirmiş bir dostumdu. Ben ondan aktif vatandaşlığın ne olduğunu, sivil toplumun bir toplum için önemini öğrendim. 2007 de Kagider başkanı seçildiğimde ilk danışmanım Fuat oldu, onunla devlet ile mesafeli ilişkileri, gerçek demokrasiyi nasıl koruyacağımızı, Avrupa Birliği’nde sivil toplumun rolünü uygulayarak öğrendim. O salt bir akademisyen değildi, aktivist ruhlu bir entellektüeldi.
Fuat benim siyaset yolculuğumda da danıştığım, aklına ve vicdanına güvendiğim bir siyaset bilimciydi. Fuat ile yeniden Avrupa Birliği’ni gündeme taşıyacak bir projeyi konuşuyorduk. Sivil toplumun güçlenmesi, kadın örgütlerinin desteklenmesi, toplumsal barışın inşası konularında çabaları çok değerliydi. Yaşamının son günlerine kadar üretmeye, çalışmaya devam etti.
Fuat’ın aramızdan çok erken ayrılmasından dolayı çok üzgünüm. Onun hayal ettiği demokratik Türkiye’yi yaşama geçirmek üzere çalışacağız” dedi.
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin ortadan kaldırılması için önemli çalışmalara destek verdi.
Doçent Doktor Siyaset Bilimci Sevgi Uçan Çubukçu, Fuat Keyman’ı SES Eşitlik Adalet Kadın Platformu için onun akademisyen olarak toplumsal cinsiyet eşitliğine yaklaşımını ve kadın çalışmalarına ve örgütlerine verdiği desteği şöyle değerlendirdi
Prof. Dr. Fuat Keyman Türkiye’de akademik ve sivil alanda, katılımcı demokrasi, eşit yurttaşlık, farklılık, kimlik, tanınma, demokrasinin demokratikleştirilmesi, eşitlik, sivil toplum gibi kavramlar düşünüldüğünde ilk akla gelen isimlerdendir.
Siyaset bilimci Keyman, hemen bütün yazılarında ve konuşmalarında toplumsal değişimi ve dinamizmi anlamada Marksist düşüncenin sınıf kategorisinin ve liberal düşüncenin birey kategorisinin merkeze alındığı analizlerin yeterli olmadığı anlayışından hareketle kadın sorunları ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği meselesine dair çözüm üretilmesinin yetersizliğine işaret eder. Siyaset Bilimi disiplini içinde kaleme aldığı makalelerinde ve araştırmalarında, toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları doğrudan yer almamış olsa dahi, demokratik bir toplum inşasında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini öncelikli sorun alanlarından biri olarak gören yaklaşıma sahip olduğu söylenebilir. Bunu şu ifadesinden de okumak mümkün: “Ben sizden farklıyım. Kadın olarak sadece erkekle eşit olmak istemiyorum, aynı zamanda kadın olduğum için belli sorunlarım var. O yüzden benim kadın olarak da farklılığımın tanınması lazım.” (“Sivil toplum, sivil toplum kuruluşları ve Türkiye”, Prof. Dr. Fuat Keyman, https://stk.bilgi.edu.tr 2015/02/01)
Kurucu Direktörü Prof Dr. Melsa Ararat olan, UNFPA (Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Sabancı Vakfı ve Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (TÜSİAD) iş birliği ile yürütülen “İş Dünyası Ev İçi Şiddete Karşı” (BADV) Projesi kapsamında, kadınlara yönelik aile içi şiddeti engellemek üzere, yaklaşık 100 şirketin dahil olduğu, bilgi ve deneyim paylaştıkları Ev İçi Şiddete Karşı Şirketler Ağı Lansmanı’nda, projenin uygulayıcı ortağı Sabancı Üniversitesi’nin Kurumsallaşma ve Toplumsal Katkı Süreçlerinden Sorumlu Rektör Yardımcısı olarak konuşan Keyman “Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini toplumların gelişiminin önünde önemli bir engel” olduğu vurgusuyla, “ev içi şiddete yönelik mücadelenin de, sadece bireyler için değil, aynı zamanda kurumlar ve tüm yönetimsel yapılar için de farklı sorumluluklar yarattığını” ifade etmiştir. (İş Dünyası Ev İçi Şiddete Karşı Şirketler Ağı…- BADV) Projesi Sabancı Üniversitesi, https://badv.sabanciuniv.edu › node)
Güven ve Kıymet
Akademisyen Cana Tülüş, Medyascope’taki yazısında Prof. Dr. Fuat Keyman’ı iki kelimeyle özetlemeye çalışmış: “güven” ve “kıymet.” Bu iki kelimenin arkasındaki anlamı açıklarken, Keyman’ın çevresindekilere sağladığı derin etkiyi şu örnekler ile aktarıyor:
“Fuat Hoca, gençlere güvenirdi. Onlara zaman ayırır, yol gösterir, kariyerlerine destek verirdi. Vefatının ardından, onlarca eski öğrencisi ve çalışma arkadaşı onu aradı; sosyal medyada paylaşılan yazılarda onun dokunduğu hayatlar, sağladığı rehberlik ve gençlere olan inancı bir kez daha gözler önüne serildi.
Hoca olarak öğrencilerine derin bir bağlılık duyar, derslerini aksatmadan programını düzenlerdi. Yoğun temposuna rağmen öğrencilerine vakit ayırır, onlara öncelik verirdi. Son dersine hastayken bile katılarak, eğitimine ve öğrencilerine duyduğu saygıyı gösterdi.
2011’de devraldığı İPM’yi (Istanbul Politikalar Merkezi) her yıl yeni bir hedefe adadı, kurumu bugünkü gücüne taşıdı. Akademisyenler, STK’lar ve öğrenciler için bir tartışma platformu oluşturdu; yerelden küresele katkı sağladı. Fuat Hoca bilime inanır, bilim penceresinden dünyayı görürdü.
Hayatı yine kendi tabiriyle kaliteli, kanıta dayalı ve bağımsız araştırmalar yapmakla geçti. Olaylara geniş bir perspektifle bakar, göremediğimiz birçok yönü keskin bir şekilde görür ve çözerdi. Bir bilim insanının nasıl olması gerektiğinin ayaklı kanıtıydı. Onun akademideki duruşu bize yol gösterdi”
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’ni kuruluşundan beri destekleyen, SES Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu’nun takipçisi olan değerli Fuat Keyman’nı saygı ve rahmetle hep hatırlayacağız.