Büyüklenmeci narsistlerden daha az bilinen ve fark etmesi daha güç olan bir başka bir narsisizm türü daha var: Gizli narsisizm.
Gizli bir narsistin davranışları daha az belirgin olsa da, yörüngesindeki kişiler için aynı derecede zararlı olabilir. Peki gizli narsistler romantik bir ilişkide kendilerini nasıl belli eder? Uzmanlar anlatıyor.
Bir narsisti düşündüğünüzde, muhtemelen davranışları görkemli, her şeyi kendine hak gören ve kibirli birini hayal edersiniz – bu kişiler ‘açık narsist’ olarak bilinir. Ancak daha az bilinen ve genellikle fark edilmeyen bir başka bir narsisizm türü daha vardır: Buna “gizli narsisizm” denir. Gizli bir narsistin davranışları daha az belirgin olsa da, yörüngesindeki kişiler için aynı derecede zararlı olabilir.
Açık narsistler gibi, gizli narsistler de başkalarına empati duymazlar, istediklerini elde etmek için manipülasyona başvururlar ve diğer insanlara kıyasla kendilerini özel hissetmek için güçlü bir dürtüleri vardır. Ancak klinik psikolog Craig Malkin, iki farklı narsist tipinin kendini gösterme şeklinin farklı olduğunu söylüyor.
“Rethinking Narcissim” kitabının yazarı Malkin, HuffPost’a verdiği demeçte, “Gizli narsistler çekicilik ya da zeka gibi olumlu nitelikleri nedeniyle kendilerini özel hissetmezler; ‘çoğu insan benim sorunlarımı anlamıyor’ ve ‘diğerlerine kıyasla mizaç olarak daha hassasım’ gibi ifadelerle, acı ya da ıstırapları nedeniyle kendilerini müstesna hissederler” dedi.
Şöyle düşünün: “Açık narsisizmde kişilerin zayıflıkları gizlidir ve büyüklenmecilikleri yüksek sesle dile getirilir. “Gizli narsisizmde ise büyüklenmecilik gizlidir ama kırılganlık son sestedir.”
Georgia Üniversitesi psikoloji profesörü W. Keith Campbell, gizli narsistlerin sessiz, içe dönük, endişeli ve hatta depresif görünebileceğini söyledi.
“The New Science of Narcissism” kitabının yazarı Campbell, HuffPost’a verdiği demeçte, “Gizli narsisizmdeki benmerkezciliği ve kendini beğenmişliği görmek biraz zaman alır, çünkü bu genellikle dolaylıdır ve diğer insanların başarısı hakkında öfke, takdir edilmeme konusunda güvensizlik ve savunmasızlık olarak ortaya çıkar” dedi.
Peki gizli narsisizm romantik bir ilişkide kendini nasıl belli eder? Uzmanlar anlatıyor:
Sürekli kurbanı oynarlar
Ne olursa olsun, bir şekilde partneriniz her zaman ‘yaralı’ taraftır.
Malkin, “Büyüklenmeciliklerini odadaki en yanlış anlaşılan ya da en mağdur kişi olmaya kanalize ettikleri için, gizli narsisistler her zaman en çok kimin incindiği oyununu kazanmak zorundadır,” diyor.
“Danışanlarımdan birinin bir erkek arkadaşı vardı. Kendisine en ufak bir istekte bulunduğunda – hatta buzdolabına bir şeyler koymak gibi basit bir şey bile olsa – tahmin edilebileceği gibi, konuyu ne kadar ihmal edilmiş hissettiğine getirirdi” dedi.
New Jersey Bilişsel Terapi Merkezi’nin kurucusu, terapist Wendy Behary, düşünceli bir şekilde şikayetinizi dile getirmeye çalıştığınızda bile partnerinizin “Beni takdir etmiyorsun” gibi şeyler söyleyeceğini söylüyor.
Spot ışıkları sizin üzerinizdeyken kıskançlıktan çatlarlar
Behary, büyüklenmeci narsistlerin ilgi odağı olmak için insanları adeta itip kakarken, gizli narsistin sessizce “kenarda oturup yargıladığını, kıskandığını, güvensiz hissettiğini, küskün olduğunu ve spot ışıklarının altında olma hayalleri kurduğunu” söyledi.
Diyelim ki iş yerinde aldığınız bir terfi için arkadaşlarınız size bir kutlama yemeği verdi. Eğer partneriniz gizli bir narsistse, bu özel anınızda ikinci planda kalmakta zorlanacaktır.
Behary, “Gizli narsistin içi içini yer ve sizi cezalandırmanın ya da bu zafer anından uzaklaştırmanın başka yollarını bulmaya çalışır” dedi. “Ve bunu, dikkatleri belki de kendi acılarına, kendi mağduriyetlerine çekerek yaparlar. Kırılganlık gibi görünebilir.”
Akıllarından geçenleri söylemek yerine kara kara düşünür ya da rol yaparlar
Gizli bir narsist duygularını manipülatif bir şekilde kullanır. Malkin, gösterdikleri herhangi bir kırılganlığın gerçek bir duygudan çok gösteriş olduğunu söylüyor.
Malkin, “Ev işlerinde yardım istediğinizde ya da gününüzün nasıl geçtiğini size sormasını istediğinizde partneriniz gözyaşlarına boğuluyor ya da somurtkan bir sessizliğe gömülüyorsa, duyguları gerçek ihtiyaçlarını ya da tepkilerini ifade etmekten ziyade konuyu değiştirmenizi sağlamakla ilgili olabilir” dedi.
“Gizli narsistler, insanlara ihtiyaçlarını ve duygularını doğrudan ve açıkça ifade edecek kadar güvenmezler, bu nedenle duygular hiçbir zaman tam olarak gerçek hissettirmez. Aslında, gizli narsistler genellikle akıllarından geçenleri tam olarak söylemek yerine kara kara düşünürler.”
Yaşam enerjinizi türketirler
Malkin, gizli bir narsistin kendi sorunlarının sizinkilerden ya da herhangi birinin sorunlarından daha önemli olduğuna inandığını ve buna göre hareket ettiğini söylüyor.
“Bu nedenle, kendilerine zaman ayırmaya hakları olduğunu düşünürler. Bir sarılma ya da merhaba yerine, iş yerinde yaşadığı kötü bir olayla ilgili öfkeli bir tiratla ya da diğer herkesin nasıl daha iyi muamele gördüğü ve daha fazla avantaja sahip olduğu hakkında bitmek bilmeyen hikayelerle karşılaşırsanız, bu gizli narsisizmin güçlü bir göstergesidir” dedi.
Çok savunmacıdırlar
Campbell, bunun “kişinin başarı eksikliğine karşı savunmasızlık veya diğer insanların başarılarına karşı olumsuzluk ve düşmanlık” olarak ortaya çıkabileceğini söyledi.
Psikiyatrist Dr. Harold Hong, Mind Body Green’e verdiği demeçte, gizli narsistlerin hem güvensiz hem de aşırı duyarlı olduklarını ve bu durumla başa çıkmakta zorlanabileceklerini ifade etti.
“Sürekli olarak güvence ve onay arayışı içindedirler ama aynı zamanda kendilerini tehdit altında hissettiklerinde savunmaya geçer ve hızlıca öfkeye başvururlar.”
*Orijinali Huffington Post’ta yer alan yazı kısaltılarak tercüme edilmiştir.