Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği’nin Yağmur Varkal adına yaptığı başvuru üzerine açılan davada Ankara 62. İş Mahkemesi HPV aşısının bedelini ödemeyen Sosyal Güvenlik Kurumu’nu haksız buldu. Açıklanan kararda mahkeme, üç doz aşının bedelinin faiziyle başvurucuya ödenmesine hükmetti.
Rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklarının olması tavsiye edilen HPV (İnsan Papilloma Virüs) aşısının Türkiye’de bedelsiz yapılmasıyla ilgili olarak yargıdan örnek bir karar çıktı.
Ankara 62. İş Mahkemesi, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği’nin Yağmur Varkal adına yaptığı başvurusu üzerine HPV aşısının ücretini ödemeyen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı’nı haksız buldu. Mahkeme, üç doz aşının bedelinin faiziyle başvurucuya ödenmesine hükmetti.
DW Türkçe’nin aktardığına göre, olay şöyle gelişti: Varkal, rahim ağzı kanserinden korunmak amacıyla geçen yıl 695,97 TL vererek bir doz HPV aşısı oldu. Varkal, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği avukatları aracılığıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurarak iki doz daha aşı olması gerektiğini, bu nedenle ödediği bedelin kendisine iade edilmesini istedi. Ancak SGK bu talebe olumsuz yanıt verdi.
Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği avukatlarından Nilda Baltalı, bunun üzerine Yağmur Varkal adına mahkemeye dava açtı. Bu arada Yağmur Varkal, kalan iki doz aşıyı da kendi imkanlarıyla oldu ve mahkemeye ek dilekçe vererek bunların da ücretinin kendisine ödenmesini talep etti.
Ankara 62. İş Mahkemesi’ne savunma gönderen SGK, Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) bulunan ilaç/aşı bedellerinin ödendiğini belirterek ödeme listesinde yer almayan ilaçların ödenmesine olanak bulunmadığını kaydetti. Bu SUT hükümlerinin kılavuz değil uyulması zorunlu olan bir düzenleme olduğunu iddia eden SGK, dava konusu edilen HPV aşısının Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen aşı takvimi içerisinde yer almadığını savundu.
Mahkeme, bunun üzerine rahim ağzı kanserini önlemede HPV’nin etkisi olup olmadığı yönünde bilirkişi görevlendirdi. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Dr. Hidayet Yazar, SGK uzmanı Cüneyd Kökten, eczacı Pınar Aydın’dan oluşan üç kişilik bilirkişi, hazırladıkları raporu mahkemeye sundu.
Aşı literatürde ‘maliyet etkin’ olarak kabul ediliyor
Rahim ağzı kanserlerine karşı aşılama yapılmasının tıbben gerekli olduğu kanaati belirtilen raporda, HPV’nin Sağlık Uygulama Tebliği’nde bedeli karşılanan muadili bir aşının olmadığı vurgulandı. Raporda, “Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) ülkemizde de görülen, Human Papilloma Virus (HPV) bulaşması ile oluşan, ölümcül, başta aşı ve diğer yöntemlerle önlenebilir bir hastalık olduğu güncel tıbbi bilgilerle sabittir. Sağlık Bakanlığımızın yayınlarında da dünya tıbbı ile uyumlu şekilde işlenmiştir. Bazı hastalıkların aşı ile önlenebileceği ve yok edilebileceği bilimsel bir gerçektir. Bunlar arasında rahim ağzı kanseri aşısı da vardır. Dünyada rahim ağzı kanserlerini önlemeye yönelik aşılama (HPV aşısı) 87 ülkede ulusal aşılama programına dahildir. Rahim ağzı kanserlerine yakalanıldığında hastalığın ölümcül olduğu gerçeğinden hareketle aşının hayati öneme haiz olduğu vurgulanan raporda, “Aşıların içerdiği HPV suşları markalar arasında farklıdır. Aşının, içerdiği virüs suşları çeşidine karşı koruyuculuğu yüzde 99,7 olarak kabul edilmektedir. Aşı literatürde maliyet etkin olarak kabul edilmektedir” değerlendirmesi yapıldı.
Rahim ağzı kanserinin Türkiye’de kadınlarda en çok görülen dokuzuncu kanser türü olduğu anlatılan raporda, HPV aşısının 9-14 yaşta önerildiğinden bir çok ülkede çocukluk çağı aşısı olarak kayda geçirildiği ifade edildi.
Raporda, Sağlık Bakanlığı Kanser Araştırma Dairesi’nin “Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir” değerlendirmesinden de alıntı yapıldı.
‘Toplum sağlığı göz önünde bulundurulmalı’
Ankara 62. İş Mahkemesi’nde görülen davanın karar duruşması ise 10 Mart’ta görüldü. Avukat Çisel Demirkan Sakallı, duruşmada HPV aşısının 71 ülkede ücretsiz olduğuna işaret ederek “Rahim ağzı kanseri ve cinsel yolla bulaşan hastalıkları önleyici niteliktedir. Kanser olduktan sonra tedavi etmektense aşı ile çözüm bulmak daha kolaydır. Toplum sağlığının göz önünde bulundurulmasını talep ediyoruz” dedi. SGK avukatı ise davanın reddini istedi.
Yargılama sonunda mahkeme, davanın kabulüne karar vererek bir dozu 695 TL olan HPV aşısının üç dozunun bedelinin yasal faizisiyle birlikte Yağmur Varkal’a ödenmesine karar verdi.
‘Şimdi sıra aşının herkes için ücretsiz olmasında’
Derneğin sosyal medya hesabından yaptığı duyuruda “Mücadelemiz kapsamında, aşıda ücret iadesi talebiyle açtığımız dava, bugün Ankara’da görülen duruşmada mahkeme tarafından kabul edildi” denildi.