Yazar Taylor Lorenz, Washington Post’taki makalesinde medyanın değişen dinamiklerini ele alırken, okur ve izleyici kitlesinin geleneksel haber kuruluşlarından dijital alandaki bağımsız içerik üreticilerine doğru kaydığını ifade ediyor.
“New York Times ve Washington Post gibi birkaç ulusal yayın dijitalde kitlesinin büyüdüğünü ve on yıl öncesine kıyasla daha fazla okuyucuya ulaştıklarını söylese de, gazeteciliğin ekonomisi değişti.”
Taylor Lorenz / Washington Post
Ameer Al-Khatahtbeh 2020 yılında Rutgers Üniversitesi gazetecilik bölümünden mezun oldu. Ancak geleneksel bir haber merkezinde çalışmak yerine, Müslüman topluluklara hitap eden kendi dijital haber markasını kurmaya karar verdi.
Dört yıl sonra, 25 yaşındaki Al-Khatahtbeh, TikTok’ta 2 milyondan fazla, Instagram’da ise 5,3 milyondan fazla takipçi topladı ve @Muslim adlı hesabında helal arkadaşlık uygulamalarından İsrail-Gazze savaşına kadar çeşitli haber paylaşımları yapıyor.
Filistinli-Ürdünlü genç girişimci, insanların, özellikle de en genç okurların haber alma biçimlerini yeniden şekillendiren milyonlarca bağımsız yaratıcıdan sadece biri. Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü’nün Dijital Haber Raporu’na göre, koronavirüs salgınının ilk günlerinde haber tüketimi dünya çapında bir dönüm noktasına ulaştı ve insanlar geleneksel haber kuruluşlarının web siteleri yerine daha çok TikTok, YouTube ve Instagram gibi sosyal medya platformlarına yöneldi. Rapora göre, 24 yaşın altındaki her 5 yetişkinden biri TikTok’u haber kaynağı olarak kullanıyor ve bu oran geçen yıla göre yüzde beş artış gösterdi. İngiltere İletişim Ofisi’ne göre, Birleşik Krallık’taki genç yetişkinler artık TikTok izlemeye televizyon yayınından daha fazla zaman harcıyor.
Reuters Enstitüsü raporunda, bu değişimin kısmen “daha erişilebilir, gayri resmi ve eğlenceli haber formatlarına, genellikle de gazeteciler yerine influencer’lar tarafından sunulan haber formatlarına” duyulan istekten kaynaklandığı ve tüketicilerin “gündemi yakalayan” haberler aradığı belirtiliyor.
Dünya nüfusunun dörtte birini oluşturan “Müslüman topluluklara hitap eden bir ana akım yayın organı olmadığını” fark etmesi sonucu kendisine böyle bir kitle yaratan Al-Khatahtbeh’in deneyimi de kesinlikle bu yönde. Sadece TikTok’ta @Muslim’in takipçi sayısı, Fox News’i izleyen ortalama 1,1 milyon günlük izleyici kitlesinden daha fazla. Al-Khatahtbeh, “Haber ve makalelere yer veren bu yaratıcı sayfalar, geleneksel medyadan daha fazla etkiye ve erişime sahip” dedi.
New York Times ve Washington Post gibi birkaç ulusal yayın dijitalde kitlesinin büyüdüğünü ve on yıl öncesine kıyasla daha fazla okuyucuya ulaştıklarını söylese de, gazeteciliğin ekonomisi değişti.
Tanınmış haber kuruluşları, sosyal medya sitelerinden kendilerine akan trafik miktarında bir düşüş yaşadı ve reklamverenlerin daha önce bu kuruluşlar için harcadıkları bütçenin bir kısmı artık içerik üreticilerine akıyor. BuzzFeed News’in Nisan ayında kapanması, Vice’ın iflasa sürüklenmesi ve Gawker’ın Şubat ayında ikinci kez kapanması gibi internet üzerinden yayın hayatına başlayan bazı yayın organları bile zor durumda kaldı.
Bu eğilim muhtemelen devam edecek. Reuters Enstitüsü Direktörü Rasmus Kleis Nielsen, aralarında ABD’nin de bulunduğu 46 ulusal pazarda yaklaşık 94 bin kişiyle yapılan online ankete dayanan raporda, “2000’li yıllarda doğanların, sırf yaşlandıkları için, bırakın televizyonu veya gazeteyi, birdenbire eski moda web sitelerini tercih etmelerini beklemek için makul bir gerekçe yok” dedi.
Bağımsız çevrimiçi haber programı yapımcılarının sayısı arttıkça, bunun toplum için ne gibi sonuçlar doğuracağı da netleşmeye başladı. Olumlu etkilerden biri, daha geniş bir ses yelpazesinin geleneksel gazeteciliğin bekçileri tarafından şekillendirilen anlatılara meydan okuyabildiği daha çeşitli bir medya ekosisteminin ortaya çıkması. Ancak bu aynı zamanda geleneksel haber kuruluşlarının otoritesini sarsarak, gerçek gazeteciliğin yapıldığı haber merkezlerine yapılan desteği azaltıyor.
İçerik üreticisi ekonomisi
Al-Khatahtbeh gibi pek çok çevrimiçi haber üreticisi eğitimli gazeteciler olsa da, bazıları da sadece derleme yapan kişiler ya da gazeteci kılığındaki taraf tutan yorumculardan başka bir şey değil. Bu dönüşümün kamusal alanı çok daha “kaotik ve çelişkili” hale getirdiğini söyleyen New York Üniversitesi’nde doçent ve PressThink blogunun yazarı Jay Rosen, dünyadaki olaylar hakkında hem bilgi sahibi olmanın hem de yanlış bilgilendirilmenin hiç bu kadar kolay olmadığını vurguluyor.
Rosen, “İnternet çok daha fazla içeriğe ve her türden insana ulaşmayı mümkün kılıyor,” dedi. “Ama aynı zamanda dezenformasyonun yayılmasına da neden oluyor.”
YouTube kanalı 4 milyondan fazla kişi tarafından takip edilen gazeteci Johnny Harris, kanalında küresel haberleri ve jeopolitik çatışmaları ele alıyor ve Mormon Kilisesi ve düz dünya hareketi gibi oluşumlara yönelik derin araştırmalar yürütüyor. Amerikan gazeteciliğinde bir gerileme olduğu yönündeki söylemleri reddediyor Harris.
“Gazeteciliğin geldiği noktayla ilgili bu kadar çok karamsarlığın olduğu yerlerde bulunmak benim için her zaman rahatsız edici olmuştur” dedi. Gazetecilik bir yandan “büyük bir yıkım” yaşıyor ama “bu teknolojiyle ve okurların tercihleriyle uyumlu bir dönüşüm.”
Harris bir zamanlar, 2014 yılında The Post ve Slate’ten ayrılan gazetecilerin kurduğu haber ve fikir sitesi Vox’ta çalışmıştı. YouTube’a geçişi o kadar başarılı oldu ki, kısa süre önce ikinci bir kanal açmak için Vox’tan başka bir meslektaşını işe aldı. Sonunda gazetecilik yapan içerik üreticilerinden oluşan bir ağ ve “bağımsız gazeteciler için etkili bir müzik şirketi” kurmayı hedefliyor.
Harris YouTube’dan ne kadar kazandığını söylemiyor, ancak sosyal medya analiz platformu Social Blade’in tahminlerine göre sadece reklam gelirlerinden yılda 900.000 dolardan fazla kazanıyor. Harris, değişen medya ortamının “bazı korkutucu dezavantajlarını” kabul etse de, özellikle de yanlış bilginin yaygınlaşmasını bu dezavantajlardan biri olarak gösterse de, bunun “izleyici kitlesine iyi gazeteciliği, tercih ettikleri şekilde” sunmanın faydaları ile dengelendiğini söyledi.
Yazının devamına buradan ulaşabilirsiniz.