CHP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, cinsiyete duyarlı uygulama ve politikalar üretilmesi gerektiğini vurgulayarak, kadınların ve trans bireylerin menstrüel dönemde zorunlu ve temel olarak kullanmak zorunda oldukları ped ve tamponlardan alınan vergi oranın düşürülmesine ilişkin kanun teklifi verdi.
CHP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, cinsiyete duyarlı uygulama ve politikalar üretilmesi gerektiğini vurgulayarak, ped ve tamponlardan alınan vergilerin sıfırlanmasına ilişkin kanun teklifi verdi.
Türkiye’de kadınlar, 14 Ocak 2019 pazartesi günü, “Viagra için yüzde 8 KDV ödenirken, kadınlar, hijyen malzemeleri ihtiyaç sayılmadığı için yüzde 18 KDV ödüyor” diyerek, hijyen malzemelerindeki yüzde 18 KDV oranının düşürülmesi için imza kampanyası başlatmıştı. Kadınların, ped, tampon benzeri kadın hijyen ürünlerinde vergi oranının düşürülmesi için internet üzerinden başlattıkları imza kampanyasını, Meclis’e taşıyan milletvekili Kadıgil, kadınların ve trans bireylerin menstrüel dönemde zorunlu ve temel olarak kullanmak durumunda kaldıkları ped ve diğer hijyen ürünlerindeki vergi oranının düşürülmesi için kanun teklifi verdi. Kadıgil, Türkiye’de ‘tampon vergisi’ adıyla anılan hijyen ürünlerinden yüzde 18 oranında vergi alındığını, erkekler için cinsel gücü artıran ilaçlara ise yüzde 8 oranında vergi uygulanmasını cinsiyet eşitsizliğin bir örneği olarak belirtti. Kadıgil, bir kadın hayatının ortalama 2 bin 535 gününde, yani yaklaşık yedi yılı boyunca regl olduğunu ve ped ya da tampona ihtiyaç duyduğunu belirterek “İngiltere’de yapılan hesaba göre kadınlar hayatlarının 38 gününü kadın hijyen ürünlerini alabilmek için çalışarak geçirmektedir” bilgisini aktardı.
İskoçya hükümeti öğrenim çağındaki kızların hijyen masraflarını karşılıyor
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) regl hakkında doğru ve yararlı bilgiye erişim, regl hijyeni malzemelerine erişim, malzemelerin değişimi için gizlilik sağlayacak tesislere erişim, su ve sabuna erişimin garanti altına alınması gerektiği konusundaki kararları da hatırlatan CHP’li vekil Kadıgil konuyla ilgili diğer ülkelerdeki gelişmeleri şöyle aktardı:
“Avrupa Birliği 2007’de yılında aldığı kararla, üye ülkelerin bu hijyen ürünleri üzerindeki vergileri yüzde 5’e kadar indirmesine izin vermiştir. İngiltere, vergi oranını yüzde 5’e çekerken elde edilen vergilerin ise kadına yönelik şiddetle mücadele derneklerine bağışlanması kararını almıştır. İngiltere’yi Fransa takip etmiş ve vergi oranını yüzde 20’den yüzde 5.5’e indirmiştir. Kanada gelen baskılar üzerine vergiyi sıfırlamıştır. Malezya önce vergi oranını yüzde 10’dan yüzde 6’ya indirmiş ardından ise sıfırlamıştır. İrlanda da hijyen ürünlerinden vergi almayan ülkeler arasındadır. ABD’nin pek çok eyaletinde; Minnesota, Illinois, New York, Massachusetts, Maryland, Connecticut ve Florida eyaletleri başta olmak üzere, tampon vergisini kaldırmaya karar vermiş, Nebraska, Virginia ve Arizona eyaletleri ise tampon vergisini kaldırmaya yönelik yasa tasarılarını gündeme almıştır. İspanya 2019’da bu ürünleri “temel ihtiyaç” kabul ederek vergileri indirmeyi gündeme almıştır. Tampon vergisi İspanya’da yüzde 10’dan yüzde 4’e indireceğini duyurmuştur. Avustralya’da 2000 yılından beri uygulanan yüzde 10’luk vergi, 3 Ekim 2018’de tamamen kaldırılmıştır. Kanada, 1 Temmuz 2018’de tampon vergisini kaldırmıştır. Hindistan’da hükümet ped ve tampon gibi kadın hijyen ürünlerinden alınan tartışmalı vergiyi Temmuz 2018 yılı itibariyle kaldırmıştır. İskoçya hükümeti, öğrenim çağındaki genç kızların regl döneminde kullandığı hijyen ürünlerini karşılama kararı almıştır. Eylül ayından itibaren, her ay 395 bin öğrenciye okullarda ve eğitim kurumlarında bedava hijyen ürünü dağıtılacak olan İskoçya dünyada bir ilke de imza atmıştır.”
“Regl bir hastalık değil, gerekli hijyen koşulları sağlanmazsa hastalığa yol açabilir”
Kadıgil menstrül dönemin bir hastalık olarak değerlendirilemeyeceğini ancak uygun sıhhi malzemeler kullanılmadığı takdirde üreme yolu hastalıklarına yol açabileceğine dikkat çekti: “Ülkemizde halen çok sayıda kız çocuğu ve kadın, bu tip hijyen ürünlerini alacak maddi güce sahip olmadığı için bu tür risklerle karşı karşıyadır.”
Cezaevlerinde hijyen malzemelerine ücretsiz erişilmeli
“Kadın mahpusların, kız çocuklarının ve regl olan trans bireylerin cezaevlerinde yaşadıkları sorunlarından biri de ped, tampon ve diğer hijyen ürünlerine erişim olduğunu ifade eden Kadıgil cezaevlerindeki durumu şöyle aktardı: “Birçok kadın, buluğ çağına giren kız çocukları ve LGBTİ birey ekonomik sebeplerle, kantinlerde satılan hijyen ürünlerini alamadıkları için pamuk ve çarşafı bez olarak kullandığı tarafımıza gelen bilgiler arasında.”
Cezaevlerinde bulunan kadınların hijyen malzemelerine ücretsiz erişim sağlayabilmesi için çalışma yürüten kadın örgütlerin dinlenmesi gerektiğini belirten Kadıgil, yasal bir takım düzenlemelerle bu hakkın güvence altına alınmasının da altını çizdi.
Kaynak: Gazete Duvar, Cumhuriyet, Bianet