SES Derneği’nin “Kadın SES’i” projesi kapsamında, CHP, HDP, DEVA ve Gelecek Partisi temsilcileri, Kadın SES’i elçileri ve kadın hakları aktivistleriyle bir araya gelerek siyaset gündeminde kadın haklarını masaya yatırdı.
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nin, Operation 1325 iş birliğiyle kadınların sesini sosyal medyada yükseltmek amacıyla gerçekleştirdiği “Kadın SES’i” projesi kapsamında, gerçekleştirilen “Kadın SES’i Siyasetçilerle Buluşuyor: Siyaset Gündeminde Kadın Hakları” başlıklı toplantıda, projenin elçileri, kadın hakları aktivistleri ve STK temsilcileri, CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş, DEVA Partisi Başkan Yardımcısı Sanem Oktar ve Gelecek Partisi Başkan Yardımcısı Ümit Yardım ile bir araya geldi.
Toplantıda parti temsilcileri, “Kadına yönelik kıyıma varan şiddete ilişkin olarak partiniz ve siz Meclis’te ve Meclis dışında ne yapmayı planlıyorsunuz?” “Siyasette kadınların eksikliği hissediyor musunuz, desteklenmesi için ne yapıyorsunuz?” “Pandeminin de neden olduğu kadın yoksulluğu ve kadın /genç işsizliğine ilişkin politikalarınız nelerdir?” ve “İklim krizine ilişkin partinizin ve kendinizin yaptıkları nelerdir?” sorularına cevaben partilerinin kadın hakları gündemine ilişkin konuştular. Ardından soru-cevap kısamında ise, toplantı katılımcılarının sorularını cevapladılar.
Parti temsilcilerinin konuşmalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
Toplantıda, CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, İstanbul Sözleşmesi’nin tartışmaya açılmaması gerektiğini ve uygulanmadığı halde, rahatsızlık veren herşeyi İstanbul Sözleşmesi’ne fatura edildiğini ifade etti. Sözleşme’ye tam uyum için yapılması gerekenlerin tartışılmasın önemine vurgu yapan Özel, kadına yönelik şiddetin ağır suçlar kapsamına alınması için partinin çalışmalarını sürdürdüğünü belirterek, iyi hal indirimlerinin olmaması için verdikleri kanun teklifinin AKP-MHP oylarıyla reddedildiğini hatırlattı.
“Siyasette kadınların eksikliğinin hissedildiğini” ifade eden Özel, CHP’de kadın başkan vekili olmamasıyla ilgili özeleştiri yaptı: “Bu önemli bir eksiklik, bundan sonraki süreçte üzerime düşen görevi yaparak, bunun değişmesi için çalışacağım, bunu bir vaat olarak ortaya koyuyorum.”
HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş, pandeminin kadın yoksulluğunu ve işsizliğini derinleştirdiğini söyledi: “Kadına yönelik şiddetin de pandemi döneminde daha da arttığını maalesef gözlemliyoruz, yaşıyoruz. İstihdamda öncelik erkeklerin. Pandemi sürecinde esnek çalışma modeli, kadrosuz işçi çalıştırma gibi icatlar da çıktı. İktidar bundan büyük bir rant sağlıyor. Kadınların iş yaşamında olması konusunda da istekli değil. Pandemiyi de bir fırsata çevirdiğini gözlemlemek mümkün.”
HDP’nin kadın yoksulluğuyla ilgili yoğun bir çalışma içinde olduklarını aktaran Beştaş, bu konuyla ilgili birçok yasa tekliflerinin ve önergelerinin olduğunu söyledi. Kadınların siyasette temsiline ilişkin, HDP içinde siyasetçi kadın eksikliğinin hissedilmediğini söylen Beştaş, “Biz yüzde 50 cinsiyet kotasıyla çalışan bir partiyiz, her alanda kadın temsiliyetini ilk sıraya koyuyoruz. Eşitlik temelinde yaklaşıyoruz. Eksikliği diğer partilerin temsiliyetlerinde hissediyoruz. Kadın vekil oranı oldukça düşük seviyede” dedi.
Gelecek Partisi Başkan Yardımcısı Ümit Yardım, partinin programında, sorulan dört sorunun da özel başlıklar olarak tespit ettiklerini ve her bir konunun da başkanlığı olduğunu söyledi.
“Türkiye, kadının siyasette temsili konusunda öncül ülkelerden biri. Türkiye’de kadın odaklı eğitim merkezlerinin tarihine baktığımızda, 100 yıl öncesine dayandığını görüyoruz. Kadınlara siyasette temsil hakkının verilişinin üzerinden 100 yıl geçti. Ne oldu da bugünlere geldik? Hangi istatistiksel veriye bakarsak bakalım, Türkiye’nin çok vahim bir durumda olduğunu görüyoruz. Kota konusu çok önemli. Biz ilke olarak kadınlarımızın siyasette en üst düzeyde temsil edilmesini istiyoruz. Kadınların her alandaki temsiliyetinin önündeki tüm engellerin kaldırılmasını istiyoruz.”
“Kota konusunu samimi bir şekilde tartışmak lazım. Kota geçici dönemler için yararlı olabilir. Biz temsilde adaleti, eşitliği ve teşviki sağlayabilirsek, Meclis’in yüzde 90’ı kadın olsun. İş hayatında yüzde 70 kadın olsun. Yeter ki biz eşitlik zeminini kuralım. Kotayı bir geçiş süreci olarak tespit etmekte yarar görüyorum. Nihai amaç, kadınların çok üst düzeylerde temsil edilmeleri ve bütün engellerin kaldırılmasıdır.”
Kadın ve erkeklerin her alanda eşit fırsatlara ulaşması için sağlanacak toplumsal cinsiyet eşitliğinin partinin temel ilkesi olduğunun altını çizen DEVA Partisi Başkan Yardımcısı Sanem Oktar, kadın kotasına neden ihtiyaç duyulduğunu şu sözlerle açıkladı: “Kadınların her alanda temsiliyeti o kadar kötü bir noktada ki, onları güçlendirmek için bir itme gücüne ihtiyacımız var. Kotanın mantığı bu.”
Oktar DEVA Partisi’nin çalışmalarını ise şöyle özetledi: “Kadınların eşit katılımı için 4 temel yaklaşımı var. İlki, karar verici olarak kadının, toplumun her alanında etkin yer almasını ve temsil edilmesini sağlamak. Tüzükte bir kadın kotası var, yüzde 35. İkincisi partimizde, kadın ya da gençlik kolu yok. Çünkü öyle bir kola ya da, ekstra bir organa ihtiyaç yok, ana gövdede kadınlar ve gençler karar verici olmalı. Yüzde 20 gençlik, yüzde 1 de engelli kotası var. Bir karar verilirken herkes söz sahibi olmalı ki, bir parçası olabilin. Ayrıca partinin parite hedefi var. Bu olması gereken bir şey. Ama şu an fırsat eşitsizliği olduğu için bunu desteklemek gerekiyor. Bir de, devlet yönetiminde ve politikaları hayata geçirmek için cinsiyet bazlı bütçeleme de bizim programda var. Kadınları güçlendirmek için üretilen bütün politikalar uygulamada hayata geçirilemiyor. Çünkü para yok. Bunun için cinsiyet bazlı bütçeleme yapmanız lazım. Niye_ Çünkü bu fırsat eşitsizliğini gidermek için.”
Katılımcılar, muhalefet parti temsilcilerine sordu: “Bir ‘memleket meselesi’ olarak kadın ve çevre konularında bir araya gelmek için bir strateji üretiyor musunuz?”
Toplantıya katılan siyasetçilere katılımcıların yönelttiği sorulardan en dikkat çekeni, muhalefet aktörlerinin “güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüş” üzerinden ortak bir masada buluşma çabalarına vurgu yapılarak, bir “memleket meselesi” olarak kadın ve çevre konularında bir araya gelmek için bir strateji üretip üretmedikleriydi. Katılımcılar, muhalefetteki siyasi partiler arasında toplumsal cinsiyet eşitliği üzerinden bir mutabakatın sağlanması ihtiyacını dile getirdi.
Katılımcılar soru ve yorumlarında ayrıca, siyasi partilerin toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve kadınlara yönelik şiddet sorunlarının çözülmesi için bugünden başlayarak somut çözüm önerileri sunmaları ve toplumsal cinsiyet eşitliğini parti içlerinde ve politikalarında da içselleştirmeleri gerektiğini vurguladı. Kadın hareketinden toplantıya katılan aktivistler de sivil toplumda yeterli bilgi birikimi olduğunu ve siyasi partilerle bu birikimi paylaşmaya hazır olduklarını belirtti.