31 Mart 2019 yerel seçimleri yaklaşırken, Eşitlik Adalet ve Kadın Platformu olarak, daha fazla kadının yerel seçimlerde aday gösterilmesi ve yerel yönetimlere seçilmesine ilişkin haklı talebimizi yineliyoruz. “Peki Neden Kadın?” diye soranlara 35 yıllık birikimin bulduğu sonuçları sunmak istedik.
Görsel: New York Times
Tüm dünyada, kadının siyasete katılımında hala büyük bir eşitsizlik mevcut. Kadınların siyasi partilere, sendikalara, yerel yönetimlere, parlamentolara, üst düzey bürokratik görevlere, yani karar verme mekanizmalarına katılımları oldukça sınırlı olmaya devam ediyor. Bugün, parlamentolarda kadın vekillerin ortalaması tüm dünyada %23 civarında, Türkiye’de ise %17 civarında seyrediyor.
Türkiye’de yerel yönetimler bağlamında da durum pek farklı değil. 2014 Yerel Seçimleri sonucunda Aydın, Diyarbakır ve Gaziantep olmak üzere yalnızca üç büyükşehir belediyesini kadın adaylar (Özlem Çerçioğlu, Gültan Kışanak ve Fatma Şahin) kazandı. Büyükşehir belediye meclislerindeki kadın üyelerin oranı ise ancak %10’larda kaldı.
Veriler bize kadınların ne parlamentoda ne de yerel yönetimlerde erkeklerle eşit oranda yer almadığını açıkça gösteriyor. 31 Mart 2019 yerel seçimleri yaklaşırken, Eşitlik Adalet ve Kadın Platformu olarak, bu adaletsizliğin giderilmesi için daha fazla kadının yerel seçimlerde aday gösterilmesi ve seçilmesine ilişkin haklı talebimizi yineliyoruz.
Peki neden kadınlar?
Kadınların karar alma mekanizmalarına katılımlarının artırılması talebini dile getirirken, meseleyi önce demokratik haklar çerçevesinde değerlendirmek gerekiyor. Ancak kadınların homojen bir grup olmadığının da altını çizmek gerek. Tüm dünyada demokrasiyi güçlendirmek için çalışan ABD merkezli sivil toplum kuruluşu Ulusal Demokrasi Enstitüsü (NDI), kadınların da erkekler gibi farklı öncelik ve ihtiyaçları olan farklı yaşam deneyimleri olduğunun altını çiziyor.
Göreve seçilen her kadınının demokratik kazanımları, kadın sorunlarını veya haklarını ön plana çıkarmayabileceğini de belirten NDI’ya göre,
“kapsayıcı, duyarlı ve şeffaf demokrasilerin gelişimi için kadınların temsili tek değil ama kritik bir faktör.”*
Değişim İçin, Daha Çok Kadın
NDI’nın dünyadaki 100’den farklı ülkede 35 yıl süren çalışmaları neticesinde vardığı sonuca göre, kadınların siyasi katılımı, cinsiyet eşitliğini sağlama, vatandaşların ihtiyaçlarına daha fazla cevap verme, partiler ve temsil sorunu yaşayan farklı kimlikler arasında daha fazla işbirliği yapma ve daha sürdürülebilir bir geleceğin inşası gibi demokratik kazanımlar sağlıyor.
Bununla birlikte, kadınların siyasete katılımı, hem dikkate alınan siyasi ve toplumsal konuları, hem de önerilen çözüm türlerini de ciddi şekilde etkiliyor. Buna göre kadınlar,
- Seçmen taleplerine daha duyarlı; ailelerin, kadınların, çocukların, gençlerin ve azınlıkların önceliklerini yansıtan bir siyaset anlayışı benimsemeye eğilimli oluyor.
- İşte eşit ücret, cinsel haklar, kadına yönelik şiddet gibi kadına yönelik politikaların gelişiminde rol oynuyor.
- Eğitim, altyapı ve sağlık gibi kalkınma göstergelerini önceleyen, demokrasiyi daha etkili hale getirmeye yönelik somut adımlar atıyor.
- Yoksulluğun giderilmesine yönelik çalışmalar yürüterek ülkenin sosyo-ekonomik koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlıyor.
- Toplumsal çatışma konularını çözmeye ve toplumsal barışı sağlamaya yönelik politikalar geliştiriyor.
NDI’nın kadınların siyasete katılımına ilişkin sorunları ve çözüm önerilerini irdelediği “Democracy and the Challenge of Change A Guide to Increasing Women’s Political Participation” raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
* “Neden Siyasette Kadın?”, National Democratic Institute