“Dünyanın en akıllı kadınlarından biri” olarak gösterilen bilim insanı Prof. Dr. Feryal Özel, dünyanın heyecanla karşıladığı ilk kara delik görüntüsünü yakalayan NASA ekibindeki tek Türkiyeli bilim insanı.
Fotoğraf: QHA
Geçtiğimiz günlerde astronomi ve bilim dünyası adına önemli bir olaya şahitlik ettik. Bilim insanları, astronomi tarihinin bugüne kadarki en önemli fotoğraflardan birini yakaladı. Event Horizon Telescope-Event Horizon Teleskobu (EHT), bir karadeliğin fotoğrafını kaydetti.
Bilim insanları, fotoğrafın ilk kez Albert Enstein’ın yirminci yüzyılın başında Genel Görelilik Kuramı bağlamında var olduğunu öne sürdüğü kara delikler konusunda yapılan ilk doğrudan gözlem olduğunu belirtti.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ulusal Bilim Vakfı (NSF) öncülüğünde tüm dünyanın heyecanla beklediği ilk kara delik görüntüsünü yakalayan astrofizikçiler arasında Türkiyeli bir bilim insanı da yer aldı.
“Dünyanın en akıllı kadınlarından biri” olarak gösterilen EHT Bilim Konseyi Üyesi, Arizona Üniversitesi’nde astronomi ve astrofizik profesörü olan Özel, karadeliğin gölgesinin büyüklüğünü ölçmek ve Albert Einstein’in görelilik teorisinin öngörülerini EHT gözlemleriyle karşılaştırmakla görevli Modelleme ve Analiz Çalışma Grubunun yönetiminde yer aldı.
2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte “Büyük Fikirler” adlı 20 kişilik bir listeye adını yazdıran Prof. Dr. Özel, bir dönem dünyanın en önemli fizikçilerinden Stephan Hawking ile de çalıştığı, galaksilerin oluşumu, yıldızların ölümü ve kara delikler alanında yaptığı çalışmalarla NASA’da da görev yaptığı biliniyor.
Prof. Dr. Özel aynı zamanda NASA tarafından verilen Hubble kadrosuna alınan ilk ve tek Türkiyeli bilim insanı unvanını da taşıyor.
Kara deliğin fotoğrafının yayınlanmasının ardından Özel, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Bu tatlı anı yaşamak uzun zaman aldı” dedi.
Feryal Özel Kimdir?
Fotoğraf: Bianet
İstanbul’da Üsküdar Amerikan Lisesi’nden mezun oldu. New York’ta Columbia Üniversitesi’nde Fizik ve Uygulamalı Matematik eğitimini ikincilikle 1996 yılında tamamladı. 1997 yılında Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da “Niels Bohr Institute”da fizik üzerine yüksek lisansını tamamladı. Sonra tekrar Amerika’ya dönerek, Harvard Üniversitesi’nin doktora programına kabul edildi. 2002’de Harvard Üniversitesi’nde astrofizik üzerine doktorasını tamamladı.
Yazdığı doktora tezi çok yankı uyandırdı. Doktora programının son senesinde Arizona, Tucson’a’a taşındı ve Institute for Advanced Study’da çalıştı. O bir Hubble Fellow oldu. 2002-2005 yılları arasında NASA İleri Araştırmalar Enstitüsü’nde görev yaptı. 2002 yılında doktor, 2003 yılında yardımcı doçent, 2004’te doçent, 2005’de profesör oldu. Adı 2003 yılında dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte “Büyük Fikirler” listesinde yer aldı.
2012’de Harvard Radcliffe Enstitüsü’ne, 2014’te Berkeley Miller Enstitüsü’ne üye seçildi. Şu an Türkiye’de Bilim Akademisi üyesi ve Arizona Üniversitesi’nde Astrofizik profesörü.
Almış Olduğu Ödül ve bursları:
1992-1994 – Türk Sağlık ve Eğitim Vakfı Bursu
1995 – CERN Araştırma Bursu
1994-1996 – Fu Vakfı Bursu, Columbia Üniversitesi
1996 – Uygulamalı Matematik Fakültesi Ödülü, Columbia Üniversitesi
1996-1997 – Niels Bohr Enstitüsü Yüksek Lisans Bursu
1997 – Kostrup Ödülü, Niels Bohr Enstitüsü
1999 – Van Vleck Bursu, Harvard Üniversitesi
2002 – Keck Bursu, Institute for Advanced Study
2003 – Değerli Bilimadamı Ödülü, Daughters Atatürk Vakfı
2002-2005 – Hubble Doktora Sonrası Bursu
2010 – Harvard Üniversitesi’nin en başarılı astrofizikçi ödülü ve Türk Bilimsel ve Teknik Araştırma Vakfı Akademik Bursu
2013 – Amerikan Astrofizik Derneği’nin en başarılı astrofizikçiye verdiği Maria Goeppert Mayer ödülü
