16 Eylül 2022’de İran’da “İslami değerlere göre giyinmeme” nedeniyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınan ve aldığı darbe sonucu hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ölüm yıl dönümü yaklaşıyor.
İnsan hakları örgütleri, güvenlik alarmına geçen İran’a ‘anma hakkına saygı’ çağrısı yaparken, başörtüsüne yönelik yeni bir yasa tasarısını değerlendiriyor.
16 Eylül 2022’de İran’da “İslami değerlere göre giyinmeme” nedeniyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınan ve aldığı darbe sonucu hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ölüm yıl dönümü yaklaşıyor.
16 Eylül 2022’de İran’da “İslami değerlere göre giyinmeme” nedeniyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınan ve aldığı darbe sonucu hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin ölüm yıl dönümü yaklaşıyor.
Amini’nin annesi Mojgan Eftekhari Amini’nin ölüm yıldönümünde ülkede özgürlük için mücadele eden herkesi Amini’nin mezarı başında toplanmaya çağırdı: “Şimdi, aradan geçen bir yılın ardından ülkede özgürlük için mücadele eden tüm insanlardan bu korkunç ve affedilmez cinayetin yıldönümünde bir araya gelerek zulme karşı tekrar ses yükseltmeye çağırıyoruz. Jina’yı ve özgürlük yolunda hayatını kaybedenleri saygıyla anıyoruz.”
‘Anma hakkına saygı’
Uluslararası Af Örgütü de bir araştırma yayınlayarak ‘anma hakkına saygı’ çağrısı yaptı.
Amini’nin ölümünün ardından bir yıl geçtiği hatırlatılan araştırmada, 2022 yılında ‘ülke geneline yayılan “Kadın, Yaşam, Özgürlük” protestoları sırasında güvenlik güçlerince hukuka aykırı olarak öldürülen kişilerin ailelerini susturmak ve cezasızlığı devam ettirmek için aileleri taciz ve korkutma politikasına hız verildiği’ değerlendirmesi paylaşıldı.
Mahsa Jîna Amini’nin 16 Eylül 2022’deki ölümünün ardından ‘İran’a yayılan halk ayaklanmasının yetkililerce şiddetle bastırılması sırasında yüzlerce yetişkin ve çocuğun güvenlik güçleri tarafından öldürülmesinden bir tek yetkilinin bile sorumlu tutulmadığına’ dikkat çekilen raporda, “Uluslararası Af Örgütü, İran yetkililerinin hak ihlalleriyle sonuçlanan uygulamalarının yaslı ailelerde sebep olduğu ruhsal acı ve ızdırabı, uluslararası hukuk uyarınca işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı ve alçaltıcı muameleye ilişkin mutlak yasağın ihlali olarak değerlendirmektedir” ifadelerine yer verildi.
Af Örgütü’nün açıklamasına göre, bugün yayınlanan araştırma, ‘İran yetkililerinin öldürülen kişilerin aile üyelerini keyfi olarak gözaltına alıp tutukladığını, mezarlıklardaki barışçıl toplanmalara sert kısıtlamalar getirdiğini ve ölenlerin mezar taşlarına zarar verdiğini’ ortaya koydu. Örgüt, “Mahsa Amini protestolarının birinci yılında, ailelerin güvenlik güçlerince öldürülen yakınlarını anma hakkına saygı gösterilmeli” çağrısını yaptı.
İran güvenlik alarmına geçti
Şarku’l Avsat’ın İran’daki insan hakları örgütlerinden edindiği bilgiye göre yetkililer, protesto hareketinin aktivistlerinin tutuklanmasını ve üniversitelerdeki öğretim üyelerinin sınır dışı edilmesini içeren bir güvenlik kararını hızlandırdı.
Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Komutanı Muhammed Pakpour dün yaptığı açıklamada, ülkesinin ‘melez bir savaş’ ile karşı karşıya olduğunu söyledi. Pakpour, “Hollywood’u, ünlüleri ve ayrılıkçıları bir araya getiren İran karşıtı akım yenilmeli” dedi.
İran yeni başörtü tasarısıyla kadınlara nefes aldırmayacak
Amini’nin ölümüyle başlayan kitlesel protestoların birinci yıldönümüne haftalar kala İranlı yetkililer başörtüsüne yönelik yeni bir yasa tasarısını değerlendiriyor. Uzmanlar bu tasarının benzeri görülmemiş sertlikte cezai tedbirler getireceğini söylüyor.
İran’da başörtüsüne yönelik 70 maddelik yeni yasa tasarısı başörtüsü takmayı reddeden kadınlar için çok daha uzun hapis cezaları, kuralları ihlal eden ünlüler ve işletmeler için yeni cezalar ve kıyafet kurallarını ihlal eden kadınları tesit etmek için yapay zeka kullanılması da dahil olmak üzere bir dizi yeni teklif getiriyor.
Tasarı bu yılın başlarında yargı tarafından değerlendirilmek üzere hükümete sunulmuş, daha sonra parlamentoya sevk edilmiş ve ardından da Hukuk ve Yargı Komisyonu tarafından onaylanmıştı.
İran parlamentosunun gelecek iki ay içinde metne son şeklini vermek ve tasarıyı oylamak için çalışacağı ifade ediliyor.