Sinem Dönmez, içki içmekle ilgili pratiklere bakarak, kadınların özgürlüğüne, görünürlüğüne, Osmanlı’dan bugüne toplumsal cinsiyet eşitliği ve eşitsizliğine ayna tutan “Kadehlerdeki Dudak İzleri” kitabı üzerine yazdı.
Sinem Dönmez / Hürriyet
‘Kötülüklerin anası’ içki, kadınlara da en çok anne olarak bakan toplumda hep bir iktidar meselesi olmuş. Kadınları şekillendirmek, kısıtlamak için en çok… Overteam Yayınları’nın Anason İşleri Kitapları’ndan çıkan Şengün Kılıç Hristidis’in yazdığı ‘Kadehlerdeki Dudak İzleri’, toplumun içkiye bakışı konusunda bilgi edinmek için dev bir külliyat.
Müthiş hikâyeler, hatıralar, söyleşiler, yazılar ve tarihi belgelerle Osmanlı’dan bugüne toplumsal cinsiyet eşitliği ve eşitsizliğini, özgürlük mücadelesini anlatıyor bize.
Kadınların hak mücadelesi bir sofrada gönlünce oturmak için de hep var olmuş. Yasakları hep delmenin yolunu bulmuşlar kadınlar ama kimileri sürgün edilmiş, kimileri ahlaksız ilan edilmiş, kimilerinden vesika istenmiş. Günümüze geldiğimizde de rakı içen kadın bir türlü normalleşmiyor. Rakı içen kadına methiyeler düzülüyor, onlar da erkek gibi olmak üzerinden inşa ediliyor. Kadınlar ama ne yasakları ne de bu methiyeleri kabul ediyor. Yolu hep kadınlar açmış, erkeklerin kadınları tektipleştirmek, önlerine barikat çekmek için yaptıkları düzenlemelerle mücadele etmiş, kendi alanlarını kendileri savunmuş, özgürlükleri de kendileri elde etmişler. Bu elbette içki içmek için de böyle, bir masada oturabilmek için de. Bir külliyat deme nedenim de bu.
Şengün Kılıç Hristidis’in kadı sicillerinden balolara, tarihi belgelerdeki satır aralarından toplumu tahlil edebilme gücü. Çarpıcı örnekler, belgelerle dönemin ruhunu anlamak mümkün. 1910’da Kapalıçarşı’da antikacı Mişel’in ikram ettiği konyağı geri çevirmeyen Salime Hanım sarhoş olduğu için yanındaki arkadaşı Naciye Hanım ve antikacı Mişel tutuklanıyorlar. Salime Hanım sarhoş olduğu için Sinop’a sürgün ediliyor. Bu cezayı Sadrazam İbrahim Hakkı Paşa yeterli bulmuyor, fahişelik yaparken yakalanan Müslüman kadınların gönderildiği Bursa’ya gönderilmesine karar veriliyor.
Yazının devamına buradan ulaşabilirsiniz.