Kadın milletvekillerinin çoğunlukta olduğu Ruanda’da sıkı bir HPV aşılama programı ile rahim ağzı kanserini tamamen yok eden dünyada ilk ülke olabilir.
Köylerde kapı kapı dolaşan halk sağlığı çalışanları rahim ağzı kanserinin tehlikeleri konusunda uyarılarda bulunuyor ve kadınları ve kız çocuklarını aşılıyor ve taramalara katılmaya teşvik ediyor.
Rahim ağzı kanseri, Ruanda’da kadınları etkileyen en yaygın kanser türlerinden biri. Rahim ağzı kanseri nedeniyle 2019’da 940 kadını öldüğü Ruanda’da son yıllarda hastalık hakkında farkındalığı artırmak için on binlerce halk sağlığı çalışanı görevlendirildi ve HPV testlerine erişim artırıldı.
Yetkililer, 12 yaşındaki kızlar için başarılı bir HPV aşılama programıyla yanı sıra Ruanda’nın Afrika’da ve muhtemelen dünyada rahim ağzı kanserini ortadan kaldıran ilk ülke olma yolunda ilerlediğini ifade ediyor.
Köylerde kapı kapı dolaşan halk sağlığı çalışanları rahim ağzı kanserinin tehlikeleri konusunda uyarılarda bulunuyor ve kadınları taramalara katılmaya teşvik ediyor.
Örneğin Ruanda’nın güneyindeki Huye’de, tarama ve tedavi girişimi geçen yıl başladı ve bölgedeki toplam 63.953 kadından 13.377’sine ulaşıldı. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Ruanda Biyomedikal Merkezi’nin yöneticilerinden Dr. Francois Uwinkindi’nin aktardığına göre, Ruanda’daki sağlık tesislerinin yarısından fazlası işlevsel tarama hizmetlerine sahip. “İki yıl içinde, tüm tesislerde bu hizmeti sağlayacağız” diyor Dr. Uwinkindi.
Düşük ve orta gelirli ülkelerde ölümler daha fazla
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre rahim ağzı kanseri, dünya çapında kadınlarda en sık görülen dördüncü kanser türü. Ölümlerin yaklaşık yüzde 90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.
DSÖ’nün aile, kadın, çocuk ve ergenlerden sorumlu genel müdür yardımcısı Dr. Princess Nothemba Simelala, “Rahim ağzı kanserinin önlenebilir bir kanser olduğunu biliyoruz ve erken teşhisle potansiyel tedavi edilebilir” diyor. “Kadınlar bu kanserden gereksiz yere ölmeye devam ediyor.”
DSÖ, 2020 yılında 2030 yılına kadar rahim ağzı kanserinin ortadan kaldırılmasına yönelik küresel bir strateji ortaya koymuştu. Hedefe ulaşmak için ülkelerin kız çocuklarının yüzde 90’ının 15 yaşına kadar HPV aşısı ile aşılanmasını, kadınların yüzde 70’inin 35 ve 45 yaşlarında taramaya girmesini sağlaması gerekiyor.
2011 yılında Ruanda, okullardaki tüm 12 yaşındaki kız çocuklarına aşı sunarak ulusal bir HPV aşılama kampanyası başlatan ilk Afrika ülkesi oldu. Başladığından beri, program sayesinde 1,2 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın tam olarak aşılandı.
“Erkekleri etkinleyen bir hastalık olsaydı, farklı şeyler konuşuyor olurduk”
Ancak rahim ağzı kanserini ortadan kaldırmak finansal açıdan hiç de kolay değil. HPV aşı programı, Ruanda hükümeti ve küresel bir aşı ittifakı olan Gavi tarafından finanse ediliyor. Dr. Uwinkindi, Ruanda’nın bir yıl için kişi başı 3 dolara mal olan toplum sağlık sigortası planına dahil olan tarama programını dahil etmeyi planlıyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nden Similela, bunu değiştirmek için çalışmaların yapıldığını söylese de, “rahim ağzı kanserini önleme ve tanı maliyetlerinin çok yüksek olduğunu” kabul ediyor. Rahim ağzı kanserinin erkekleri değil kadınları etkilediği için maliyetlerin çok yüksek olduğuna inandığını ifade eden Similela, “Bu, erkekleri kadınları etkilediği gibi etkileyen bir kanser olsaydı, farklı şeyler konuşuyor olurduk. Kaynakların tahsisi tamamen farklı olurdu” diyor.
“[Dünya çapında] kadınların sadece hamile olduklarında ilgi gördüklerini gözlemliyorum, ancak bunun ötesinde halk sağlığı sisteminde kadınların yararına gerçekten hiçbir şey yok.”
Kaynak: Guardian