Kadınların seçme ve seçilme hakkını elde etmesinin yıl dönümünde, Cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisini kuran Nezihe Muhiddin uzun metraj belgesel filmle anılıyor.
Ümran Safter’in yönettiği, Ahsen Diner’in senaryosunu yazdığı ‘Kadın Olmanın Günahı’ adlı filmin galası 5 Aralık’ta saat 19.30’da Kadir Has Üniversitesi’nde yapılacak.
‘Kadın Olmanın Günahı’ ön yargılara ve yerleşik değerlere karşı mücadele veren cesur bir kadın hakları aktivistinin hikayesini anlatıyor. Belgeselde, tarih kitaplarında adı dahi geçmeyen, Türkiye’de kadın hareketinin önemli isimlerinden biri kabul edilen Nezihe Muhiddin’i ve onun mücadelesi yeniden gün ışığına çıkarılıyor.
Uzun metraj çekilen belgesel, Nezihe Muhiddin’in izinden giden Türkiyeli feminist ve aktivistlerin, tarihçilerin, sosyologların tanıklığına başvururken, aynı zamanda Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet’in kurulduğu dönemde kadınların zorlu eşitlik mücadelesine de ışık tutuyor.
Nezihe Muhiddin Kimdir?
Nezihe Muhiddin, 19. yüzyılın sonunda İstanbul’da doğdu. Çocukluğunda Farsça, Arapça, Almanca, Fransızca öğrendi. Gençliğinden itibaren gazetelere kadın sorunlarıyla ilgili makaleler yazmaya başladı, kadın derneklerinde çalıştı.
Cumhuriyetin kurulduğu dönemde 1923 yılında, kadınlara oy hakkı ve siyasal haklar talebiyle Cumhuriyet tarihindeki ilk siyasi partiyi, ‘Kadınlar Halk Fırkası’nı kurdu. Muhiddin’in amacı sadece kadınlardan oluşan bir partiyle Meclis’te yer almak ve kadınların siyasi ve sosyal haklarını kazanmaktı. Ancak hükümet tarafından onay verilmediği için, Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan iki ay önce kurulan Kadınlar Halk Fırkası kapatıldı.
Bunun üzerine Muhiddin, Türk Kadınlar Birliği’ni kurdu ve mücadeleyi dernekte sürdürdü. Dernek, kadınların seçme ve seçilme hakkının olmadığı ilk seçimlerde Nezihe Muhiddin’i aday gösterdi. Camilerde kadın konferansları düzenlenmesi için Diyanet’e başvurdu.
Hakkında birçok dava açılan Nezihe Muhiddin, dernek yönetiminden istifa etmek zorunda kaldı. Edebiyat alanında çalışmalarına devam eden Muhiddin 20 roman, 300 öykü yazdı. 1908’den beri ısrarla kadınlar için talep ettiği siyasi haklar, ancak 1934’te tanındı. Muhiddin, 1958’de İstanbul’da vefat etti.
Nezihe Muhiddin’in tiyatro sanatçısı Aysel Yıldırım tarafından canlandırıldığı belgeselde, Muhiddin’i ve kadın hakları mücadelesini başta Yaprak Zihnioğlu, Fatmagül Berktay, İpek Çalışlar, Senem Timuroğlu, Lerna Ekmekçioğlu, Nükhet Sirman, Müge Telci ve Yeşim Arat olmak üzere kadın akademisyenler anlattı.
Belgesel, 5 Aralık’ta gerçekleşecek galanın ardından yolculuğuna Türkiye ve yurtdışında çeşitli film festivaller aracılığıyla devam edecek. İlk gösterimle birlikte ressam Eşref Yıldırım’ın feminist kadın portrelerinden oluşan sergisi de Kadir Has Üniversitesi’nde ziyarete açılacak.
Eşitlik Adalet Kadın Platformu olarak Nezihe Muhiddin’in verdiği mücadelenin önünde saygıyla eğiliyor, onun açtığı yoldan onun ışığı ile devam etmekten gurur duyuyoruz.