Kadın hakları örgütlerinin yeni dönem TBMM’yi tarihin en gerici Meclis’i olarak tanımladığı bir dönemde, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini garanti altına alan demokrasinin varlığı tehdit altında. Denge ve denetleme sisteminin en önemli bileşenlerinden biri olan sivil toplum örgütleri hükümete ve Meclis’e hitaben yeni döneme ilişkin sorular yöneltti.
Türkiye, Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin tamamlanmasının ardından yeni bir siyasi döneme giriyor.
Kadın hakları örgütlerinin TBMM’yi tarihin en gerici Meclis’i olarak tanımladığı bir dönemde, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini garanti altına alan demokrasinin varlığı tehdit altında.
Denge ve denetleme sisteminin en önemli bileşenlerinden birinin özgür, çoğulcu ve etkin bir sivil toplum olduğunu ifade eden Denge ve Denetleme Ağı, üyesi olan sivil toplum örgütlerinin sesini güçlendirmek amacıyla yeni hükümete ve Meclis’e yönelttiği sorulara aracı oldu.
Sivil toplum örgütlerinin çalıştıkları alanlara dair taleplerinden derlenen ve yeni hükümete ve Meclis’e yöneltilen sorular şöyle:
Denge ve Denetleme Ağı
- Seçim beyannamelerinizde vurguladığınız kuvvetler ayrılığı ivedilikle tesis edilecek mi?
- Yasamanın kanun yapma, katılım ve denetim işlevlerini etkin hale getirmek için siyasi partiler kanunu ve Meclis İçtüzüğünde reform gerçekleştirilecek mi?
- Yargı erkinin içsel ve dışsal bağımsızlığını ve tarafsızlığını sağlayacak reformlar yapılacak mı?
- Gerek yasama süreçlerine gerekse yerel yönetimlerde karar alma mekanizmalarına sivil toplum kuruluşlarının katılımı etkinleştirilecek mi?
- Denge ve denetleme sisteminin temel prensipleri olan liyakat, hesap verebilirlik ve şeffaflık tüm kurumlarda hayata geçirilecek mi?
Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği
Çalışma Alanı: Kadın Hakları, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
- Medeni Kanun’la kadınların garanti altına alınan çalışma hakkı, miras hakkı, edinilmiş malların bölüşümü, nafaka hakkı gibi haklar tartışmasız, korumanız altında olacak mı?
- İstanbul Sözleşmesi’ne yeniden taraf olunacak ve sözleşme hükümleri etkin bir şekilde uygulanacak mı?
- 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında tanınan hakların korunmasına ilişkin etkin politika yürütecek misiniz?
Genç Düşünce Enstitüsü
Çalışma Alanı: Gençlik
- Gönüllülerin haklarını koruyan ve gönüllü haklarının çerçevesini belirleyen, gönüllü katılımı ve yönetimi konusunda yasal dayanağa ilişkin “Gönüllülük Yasası” hayata geçecek mi?
Buldan Eğitim ve Dayanışma Vakfı
Çalışma Alanı: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Eğitim
- 2860 sayılı ‘Yardım Toplama Kanunu’nda değişiklik yapmayı düşünüyor musunuz? Örneğin kripto varlıklarla yardım-bağış toplama mümkün olacak mı?
- Zorunlu eğitim ülkemizde yasal olarak 12 yıl olarak kabul edilmiş olsa da zorunlu eğitim çağında olup okula gitmeyen öğrenci sayısı yaklaşık 570 bin. Çocuğunu okula göndermeyen velilere yönelik cezaların caydırıcılığı konusunda bir düzenleme yapmayı düşünüyor musunuz?
Derin Yoksulluk Ağı
Çalışma Alanı: Kent Yoksulluğu
- Yoksulluğun bir insan hakkı ihlali olduğu kabul edilip, yoksullukla mücadele ve önleme çalışmalarında hak temelli politikalar uygulanacak mı?
- ‘Beslenme Hakkı’ gereğince, her bireyin sağlıklı gıdaya erişimi hakkında etkili politikalar uygulanacak mı?
- Eğitimde devamlılığı arttırmak ve sağlıklı çocuk gelişimi için günlük besin değerleri uzmanlarca hesaplanmış öğünlerin, her kademe öğrencilere erişimi sağlanacak mı?
- Her çocuğun hayata eşit başlaması için nitelikli okul öncesi ve kreş eğitiminin, yoksul mahalleler başta olmak üzere her çocuk için erişilebilir olması sağlanacak mı?
Herkes için Erişilebilir Yaşam Akademisi Derneği
Çalışma Alanı: Engelli Hakları
- Engelliler ile ilgili ulusal mevzuat, taraf olunan Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’ne uygun olarak tadil edilecek mi?
- Açık alanlar, yol ve kaldırımlar, park ve sosyal donatılar, kamuya açık binalar ve toplu taşıma araçlarının her yıl ertelenen erişilebilirlik zorunluluğu için ne yapılacak?
- Engelliliğe dayalı ayrımcılığın suç sayılabilmesi için Türk Ceza Kanunu’nda bulunan “nefret saiki ile işlenmiş olması” hükmü kaldırılacak mı?
- Görme engellilerin tek başlarına imza atmalarının önünde hukuki hiçbir engel bulunmamasına rağmen noter ve tapu dairelerinde görme engellilerden iki şahit getirme uygulamasını kaldırmayı düşünüyor musunuz?
- Engelli kamu personeli sınav ve yerleştirme takvimi, diğer kamu personel alım sınav ve yerleştirme takviminde olduğu gibi her yıl ÖSYM tarafından ilan edilecek mi?
- Kamu kurum ve kuruluşlarının web siteleri ile personeline açık kurumsal yazılımları uluslararası standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilecek mi?
- Başta öğrenci ve çalışan görme engelliler olmak üzere tüm görme engellilere, Avrupa’da olduğu gibi bilgisayar kullanabilmeleri için ekran okuyucu veya ekran büyütücü programlar ücretsiz olarak sağlanacak mı?
- Engelliler için gerekli olan medikal ya da yardımcı araç – gereçlerin temininde hayati öneme sahip olan Sağlık Uygulama Tebliği ekonomik verilere göre güncellenecek mi?
- Engellilerin karar alma ve politika geliştirme süreçlerinde aktif ve etkin olmaları için yönetici atamaları yapılacak mı?
Özgür Eller Otizm İnisiyatifi
Çalışma Alanı: Otizm, Nöroçeşitlilik
- Engellilikten yasal olarak bahsederken mevcut durumda fiziksel engeller ve zihinsel engeller terimleri kullanılıyor. Oysa ki her engel fiziksel olmadığı gibi, zeka engeli, görünür engeli olmayan herkesin durumunu ve ihtiyaçlarını karşılamıyor. Görünmez engelliliğin yasal statüsüne ve görünmez engellilere ilişkin planlanan çalışmalar var mı?
- Türkiye’de otizme dair uygulanan ve tasarlanan tüm modeller “erken yaşta müdahale”ye dair. Farklı otistiklerin farklılaşan ihtiyaçlarını karşılamak ve hayat boyu doğru desteğin sağlanması konusunda projeler geliştirilecek mi? Bu projelerin gelişim süreçlerinde yetişkin otistiklere yer verilecek mi?
- Türkiye’de ne kadar otistik ya da nöroçeşitli olduğuna ilişkin bir çalışma yapılacak mı?
Doğal Yaşam Derneği
Çalışma Alanı: Doğa, Çevre ve Gençlik
- Toplumun sağlıklı gıda tüketimi için pestisitlerin kullanımı konusunda hangi önlemleri almayı düşünüyorsunuz?
- Dünyadaki tüm canlıların yaşam haklarını korumaya ve sürdürülebilir kılmaya yönelik yasal düzenlemeler yapacak mısınız?
KaosGL Derneği
Çalışma Alanı: LGBTİ+ Hakları
- LGBTİ+’lara yönelik ayrımcılık, şiddet ve nefret söylemleri ile mücadele edecek misiniz, bunun için ne tür çalışmalar yapmayı planlıyorsunuz?
- İnsan hakları ve demokratikleşme bağlamında LGBTİ+ örgütleri ile diyalog ve işbirliğine açık mısınız?
- Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, LGBTİ+ konulu vakaları da ele alacak bir yapıya kavuşturulacak mı?
- AİHM içtihadı gereğince transların cinsiyet kimliği tanınma süreçlerinden tıbbi müdahale şartını kaldıracak mısınız?
- Birleşmiş Milletler’in de önerileri doğrultusunda interseks bebeklere ve çocuklara yönelik tıbbi açıdan gerekli olmayan müdahaleler ile sözde “onarım terapileri” konusundaki yaklaşımınız ne olacak?