Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu ve Global Akademi tarafından yürütülen “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması”na göre Türkiye’nin bir Avrupa ülkesi olduğu düşüncesi ciddi bir azalma gösterse de toplumun yüzde 59 Türkiye’nin AB üyesi olması gerektiğini söylüyor.
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Grubu ve Global Akademi tarafından yürütülen “Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması”nın sonuçları açıklandı.
Projenin amacı, kamuoyunun dış politikaya yönelik bakışını ortaya koymak, dış politikaya yön veren gelişmelere ve dış politikada etkili olan kurumlara yönelik düşünceleri belirlemek.
Araştırma ekibinde projenin koordinatörü Kadir Has Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın’ın yanı sıra Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Prof. Dr. Sinem Açıkmeşe, Prof. Dr. Serhat Güvenç, Prof. Dr. Ebru Canan Sokullu, Doç. Dr. Özgehan Şenyuva ve Sezen Kaya Sönmez yer alıyor.
Araştırmaya göre Türkiye dış politikasında en önemli sorun sınır ötesi terörle mücadele olarak görülüyor. “İsrail ile ilişkiler” ikinci sırada, “ABD ile ilişkiler” ise üçüncü sırada yer alıyor.
Geçen yıllara göre ABD hakkındaki negatif görüşlerde olan azalmaya, NATO’nun öneminin vurgulanmasına ve AB’ye üyelik konusunda toplumun yarısından fazlasının destekçi olmasına dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Aydın toplumun Türkiye dış politikasında bir savrulma yaşadığının farkında olduğunu söylüyor: Bununla birlikte Aydın, “Türkiye’nin dış politikadaki bu zorlayıcı siyasetine rağmen toplum, yüzünü yine ABD’ye ve AB’ye dönüyor.”
Araştırmadan öne çıkan bulgular şöyle:
- Araştırmanın sonuçlarına göre toplumun dış politika ile ilgili birincil haber alma kaynağı yüzde 86,9 ile televizyon. Televizyonu, yüzde 46,9 ile sosyal ağlar ve yüzde 41,3 ile internet haber portalları izliyor. Geçen seneki araştırma sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, toplumun sosyal ağlardan haber alma oranı artıyor.
- Toplumun yaklaşık yüzde 30’u hiçbir güncel konuyla ilgilenmiyor. S-400 ve F-35’i bilmeyenlerin oranı yüzde 52-53 bandındayken “Mavi Vatan” kavramını duymayanlar ise toplumun yaklaşık yüzde 74,8’ini oluşturuyor.
- Araştırmacıların dikkat çektiği bir nokta da CHP ve İYİ Parti’nin tabanları dış politika konusunda iktidar ile yakın görüşlere sahip olmaya başlaması. Aydın, bunun AKP ve MHP iktidarının dış politikada daha konsolide olması ve CHP ile İYİP’in bu politikaları olumluyor olmasından kaynaklandığını söylüyor.
- Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu ise Türkiye’nin Avrupa ülkesi olduğuna dair düşüncelerinin geçen yıllara göre oldukça düşmesi. 2021’de Türkiye’nin Avrupa ülkesi olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 40,6 iken bu seneki araştırmada bu sonuç yüzde 29,1’e geriledi. Ancak bu kanı, bu yıl gerilemesine rağmen hâlâ birinci sırada yer almaya devam ediyor.
- Türkiye’nin bir Ortadoğu ülkesi olduğunu düşünenler ise bu seneki ankete göre oldukça arttı. Geçen sene toplumun yüzde 17’si Türkiye’nin bir Ortadoğu ülkesi olduğunu düşünürken bu sene toplumun yüzde 25,5’i bu fikri savunuyor. Özellikle AKP tabanında Türkiye’nin Ortadoğu ülkesi olduğuna dair kanılar gittikçe artıyor.
- Ankete katılanların yüzde 60’ı “Türkiye’nin NATO üyeliğinin devam etmesi gerektiğini” belirtti. İttifaka üyeliğin Türkiye’ye “katkı sağladığını” söyleyenlerin oranının 2021’de yüzde 45,6 olarak ölçülürken, bu yıl bu oran yüzde 52’ye yükseldi.
- Araştırmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise Türk halkının AB üyelik sürecine verdiği destekte bu yıl geçen yıla oranla bir düşüş yaşanması oldu. Geçen yıl katılımcıların yüzde 59,3’ü Türkiye’nin AB üyesi olması gerektiğini söylerken bu yıl bu oran yüzde 54,2’ye geriledi.
- Ankete katılan AKP’li seçmenlerin yüzde 57,7’sinin, CHP’li seçmenlerin yüzde 65’inin, MHP’li seçmenlerin yüzde 39,2’sinin, HDP’li seçmenlerin yüzde 52’sinin ve İYİ Partili seçmenlerin yüzde 58,3’ünün Türkiye’nin AB’ye üye olmasını desteklediği ortaya çıktı.
- Türkiye-Yunanistan ilişkilerindeki en önemli sorun yüzde 51,6 ile “Ege’de deniz alanlarının paylaşımı” olarak tespit edilirken, bunu yüzde 51,4 ile “Ege adalarının silahlandırılması” takip etti. Araştırmada bu yıl yüzde 45,5’lik bir kesim Kıbrıs sorununun ancak “KKTC’nin Türkiye’ye bağlanması” temelinde çözülebileceğini belirtirken, “iki toplumlu ve iki kesimli federal bir Kıbrıs Devleti’nin kurulması” gerektiğini söyleyenlerin oranı yüzde 37,6’ya yükseldi.