İzmir’in simge isimlerinden, Türkiye’nin ilk kadın ortodontisti Ayşe Mayda, 105 yaşında hayatını kaybetti.
Mayda’nın 2015 yılında verdiği bir röportajda, “Sağlığınızı nasıl korudunuz?” sorusuna yanıtı şöyleydi:
“Hayata karşı pozitif oldum, hiçbir zaman şikayet etmedim. Çok dolaştım ve kendimi düşünmedim. Hep etrafı düşündüm, dernek kurdum. Cesur hareket ederdim, her şeyin üstesinden gelecek gibiydim. Hiç evde durmadım. Formül, yörü bakalım yörü…”
Mayda’nın ölümünü sosyal medya hesabından duyuran İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Bir asrı aşan hayatını bilime ve ülkesine hizmet etmeye adamış, Türkiye’nin ilk kadın ortodontisti, Cumhuriyet kadını Ayşe Mayda’nın vefatını büyük üzüntüyle öğrendim. Tüm İzmir’in ve ailesinin başı sağ olsun” ifadelerini kullandı.
Ayşe Mayda, İzmir’de iki kez görme şansı bulduğu Atatürk’ü ilk günkü heyecanıyla anlatır, Atatürk’ü ilk defa evlerinin bulunduğu Karataş semtinde, İran şahı ile beraber caddeden geçerken gördüğünü dile getirerek “O kadar çok heyecanlandım ki ağlayacak gibiydim, tüylerim diken diken olmuştu” derdi.
1916 İzmir doğumlu olan Ayşe Mayda, Konak’ta Ravza-i İrfan İlkokulu’na başladı ve beşinci sınıfta İzmir Amerikan Kız Koleji’ne geçti. 1937 yılında iki kız arkadaş üniversite için İstanbul’a gittiler. Üniversite imtihanlarının olmadığı o dönemde, İstanbul Üniversitesi’nin o günkü adıyla Diş Tababeti Mektebi’ne kaydını yaptırdı. 1945 yılına kadar Türkiye’de diş hekimliğinin ve ortodontinin gelişmesine büyük katkılar sunan Prof. Dr. Alfred Kantorovicz’in asistanlığını yapan Mayda ortodonti bölümünde önemli ve başarılı çalışmalarda bulundu.
Mayda, İkinci Dünya Savaşı’nda, ailesine ait Salih İş Hanı yanması ve annesinin hiçbir geliri kalmayıp hastalanması üzerine 1945 yılında akademik kariyerine son verip İzmir’e dönme kararı aldı.
Prof. Dr. Kantorovicz’in ona verdiği belgeyle İzmir’de diş hekimliğinin yanı sıra, ortodonti alanında da çalışmaya başladı. 1945 yılında İzmir’de İkinci Beyler Sokağı’ndaki ilk muayenehanesini açtı. 1983 yılına kadar muayenehanesinde diş hekimliği ve ortodonti alanında hizmet verdi.
Mayda aynı zamanda İzmir Hayvan Sevenler ve Koruyanlar Derneği’nin kurucusu ve aktif üyesiyiydi. Derneği kurduğu 1990 öncesi dönemde ev hayvanları ve evcil hayvan veterinerleri bugünkü kadar yaygın değildi. Farkındalık yaratmak ve bağış toplamak için o dönemde yaygın olmayan, farklı sivil toplum kuruluşları için de örnek olan ilgi çekici bağış ve yardım etkinlikleri düzenledi.
Eğitim, özellikle de kız çocuklarının eğitimi, yaşamı boyunca önemsediği ve desteklemeye çalıştığı bir konu oldu. Tüm dünyada kadınlar ve kız çocukları için farkındalık yaratarak, onların haklarını savunan Soroptimist Kulübü’nün İzmir şubesini 1951 yılında kurdu.
Mayda, kurucu üyesi olduğu Amerikan Kız Kolejinden Yetişenler Derneği’ne yaptığı bağış ile bir kız çocuğunun tüm okul masraflarını karşıladı, yıllarca sürekli ve düzenli olarak üniversitede okuyan öğrencilere burs verdi. Kardeşi Seniha Mayda adına Karabağlar’da Seniha Mayda İlköğretim Okulu’nu, Güzelbahçe’de gençlerin spor yapabilecekleri bir alan olması için Ayşe Mayda Spor Kompleksi’ni yaptırdı. 1946’dan bu yana üyesi olduğu ve sık sık ziyaret ettiği İzmir Milli Kütüphane’ye de bağışlarda bulundu.
2001 yılında Stockholm, İsveç’de 101 ülkeden 100 bini aşkın üyesi olan Inner Wheel’in Margarette Golding ödülünü aldı. Bu ödül uzun süreyle ve düzenli olarak topluma faydalı kampanyalarda bilfiil çalışmış ve düzenli bireysel bağış yapmış kişilere veriliyor.
105 yaşına kadar yaşayan Mayda’nın 2015 yılında verdiği bir röportajda, “Sağlığınızı nasıl korudunuz?” sorusuna yanıtı ise şöyle oldu:
“Sağlığım… dolaşmaktan, gezmekten. Hayata karşı pozitif oldum, hiçbir zaman şikayet etmedim. Ben hiçbir zaman ne yiyeceğimi düşünmedim. Zeytin buldum, zeytin yedim, sebze buldum sebze yedim, et buldum et yedim. Bu dokunur, dokunmaz, demedim. Çok dolaştım ve kendimi düşünmedim. Hep etrafı düşündüm, dernek kurdum. Cesur hareket ederdim, her şeyin üstesinden gelecek gibiydim. Hiç evde durmadım. Formül, yörü bakalım yörü…