“Bir Medya Okuryazarlığı Çalışması: Ulusal Basında Kadının Yeri” başlıklı araştırmaya göre, kadınlar basında en çok “kurban ve suçlu” olarak temsil ediliyor.
Kadir Karatekin, Ersin Topçu, Zafer Kuş’un Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde yayınladıkları araştırmanın amacı, Türkiye’de ulusal basında, haber başlığında “kadın” ifadesi geçen haberleri analiz ederek, kadınların ulusal gazetelerde nasıl haber konusu olduğunu irdelemek ve bu haberleri kadın odaklı habercilik açısından değerlendirmek.
Raporun sonuçları çok çarpıcı veriler ortaya koyuyor. Bu verilere göre, başlığında “kadın” sözcüğü geçen tüm haberlerin %27’si kadına yönelik şiddeti içermekte. Kadına yönelik şiddet haberlerine ise en fazla Cumhuriyet ve Sözcü gazetelerinde; en az ise Aydınlık ve Yenişafak gazetelerinde yer verilmekte. Yapılan kadına yönelik şiddet haberlerine bakıldığında ise şiddetin normalleştirildiği görülüyor.
Araştırmanın bir diğer sonucu ise kadına yönelik şiddet haberlerinin yarısında şiddete maruz kalan kadınların isimlerinin geçmesi. Şiddet mağduru kadınların haberlerde isimlerinin en fazla geçtiği gazeteler Cumhuriyet, Sözcü ve Sabah; en az geçtiği gazeteler ise Aydınlık ve Yenişafak.
Kadınlar hakkında haberlerin analizi sonucunda kadının en çok “kurban ve suçlu” olarak temsil edilmesi araştırmanın en önemli bulgusu.
Araştırmaya göre, gazeteler kadını haberleştirirken onun geleneksel temsiline de sıkça vurgu yapmakta. Kadının “geleneksel temsili” kategorisinde olmayıp “kurban ve suçlu” kategorisinde olan birçok haberde ise kadının eş ve anne olduğu sürekli vurgulanıyor.
Haberlerinde kadınının en çok kurban ve suçlu olarak temsil edildiği gazeteler Sözcü, Sabah ve Cumhuriyet, en az kurban ve suçlu temsil edildiği gazeteler ise Yenişafak, Hürriyet ve Evrensel. Rapora göre, bu sonuç gazetelerde kadının kurban veya suçlu olarak temsil edilmesinin gazetelerin siyasi duruşları ile bir ilişkisinin olmadığını gösteriyor.
Kadın haklarına yer verilme durumu açısından da gazetelerde kadının daha çok sosyal ve ekonomik haklarından bahsedildiği ifade ediliyor. Gazetelerde kadına yönelik 1799 şiddet haberi varken, sadece 199 kez kadının yaşama hakkı vurgulanmış. Rapora göre, gazeteler için şiddet haberleri, o şiddetin doğurduğu hak ihlallerinden daha fazla haber olma eğiliminde.
Araştırmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.