Yanındayız Derneği’nin “Yerelde Eşitiz” Projesi kapsamında yayınladığı ‘Yerelde Eşitlik Eylem Planı Hazırlama Rehberi’,yerel yönetimlerin çalışmalarına yol göstermeyi, uygulama alanlarının çerçevesini çizmeyi ve değerlendirme-izleme süreçleri hakkında bilgi vermeyi amaçlıyor.
Yanındayız Derneği’nin İsveç Başkonsolosluğu’nun destekleriyle Şubat 2022’de başlattığı ve 12 ay süren “Yerelde Eşitiz” Projesi, yerel yönetim çalışanlarının ve erkek muhtarların toplumsal cinsiyet eşitliğine
yönelik farkındalıklarını artırmayı hedefliyor.
Küresel bir sorun olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yıkıcı sonuçlarından en çok kadınlar ve kız çocukları etkileniyor. Proje ile yerel düzeyden başlayarak toplumsal cinsiyet eşitliğini her alanda anaakımlaştırmayı hedefliyor.
Projenin uygulama alanı olarak Beylikdüzü Belediyesi, Büyükçekmece Belediyesi, Kadıköy Belediyesi, Kartal Belediyesi ve Esenyurt Kent Konseyi belirlense de hazırlanan infografik video, analiz raporu ve bu rehber el kitabı aracılığıyla yerel düzeyden başlayarak ülke genelinde yaygınlaştırılıyor.
Proje kapsamında, globalde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini azaltmanın yolunun yerel yönetimlerdeki değişimlerden geçtiğinin bilinciyle yerel yönetimlerin aldığı inisiyatifler yakından takip ediliyor.
Proje kapsamında oluşturulan, Ayşe Kaşıkırık ve Irmak Çil Arslan’ın kaleme aldığı Yerelde Eşitlik Eylem Planı Hazırlama Rehberi, yerel yönetimlerin alacağı inisiyatiflerin neden gerekli olduğunu, yerel yönetimlerin çalışmalarına yol göstermeyi, uygulama alanlarının çerçevesini çizmeyi ve değerlendirme-izleme süreçleri hakkında bilgi vermesiyle
önemli bir çalışma. Yerel düzeyde eşitlik politikaları, kadınları ve kız çocuklarını geride bırakmadan eşitlikçi politikaları sürdürülebilir hâle getirmeyi esas alarak, toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışını görünür kılmayı temel alıyor.
Neden Yerel Eşitlik Eylem Planları?
Kenti, ilçeyi, mahalleyi, köyü mekânsal alan olarak kadınlar ve erkekler farklı ihtiyaçlar doğrultusunda kullanır. Cinsiyete, yaşa, hane yapısına ve sosyoekonomik statüye dayalı olarak ihtiyaçlar çeşitlilik gösterir. Yerel yönetimler kendi bölgelerindeki halkın ihtiyaçlarını -hangi grupların ne türden hizmetlere ihtiyacı olduğunu- merkezi yönetimlerden daha kolay tespit edebilme imkanına ve yöntemlerine sahiptir.
Güvenlik, barınma, hareketlilik, kentsel kamu hizmetlerine erişim ve kentsel demokrasi gibi “kent hakkı” kapsamındaki temel haklar cinsiyet ilişkileri üzerinden şekillenir ve bu eşitsizlikler çoğunlukla kadınlar aleyhinedir.
Özellikle farklı yerel koşulların mevcudiyetini düşününce, belediyelerin önemi daha da belirginleşir.
Yerel eşitlik eylem planları temel bir insan hakkı olan eşitlik ilkesinin hayata geçmesine, etkili bir şekilde uygulanmasına, bir başka ifadeyle toplumsal cinsiyet eşitliği alanındaki çalışmaların sistematik bir şekilde uygulanmasına olanak sağlar.
Yerel Eşitlik Eylem Planı nedir?
Yerel Eşitlik Eylem Planları, yerel düzeyde eşitlik politikalarının çerçevesini oluşturur. Yerelde toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirmeyi, eşitlikçi politikaları sürdürülebilir kılmayı ve kimseyi geride bırakmamayı amaçlayarak toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımını yerel yönetim anlayışına yerleştirmeyi
amaçlayan kilit belgelerdir.
Yerel eşitlik eylem planları, kentlerin eşitlik yol haritalarıdır, bir diğer ifadeyle yerel eşitlik kılavuz rehberleridir. Kadınların ve ayrımcılığa uğrayan tüm grupların yerel düzeyde karar alma mekanizmalarına katılımını arttırıcı ve gündelik yaşam koşullarını iyileştirici stratejiler, hedefler ve bu hedeflerin uygulanmasını sağlayacak faaliyetler ile bu faaliyetlerin gerçekleşme düzeyini ölçmek için göstergeleri içerir.
Rehberde, yerelde toplumsal cinsiyete duyarlı bir model önerisinin temel prensipleri sıralanıyor:
- Büyükşehir belediyeleri ve ilçe belediyeleri arasındaki kaynak paylaşım sisteminin ve merkezden yapılan transferlerin kadınlar ve dezavantajlı grupları içerecek şekilde oluşturulangöstergelerle geliştirilmesi,
- Yerelde toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini tespit edebilecek ve bu eşitsizlikleri hak temelli göstergelere dönüştürebilecek mekanizmaların oluşturulması,
- Toplumsal cinsiyet eşitliği çerçeve programının oluşturulması ve belediye stratejik planına entegre edilmesi,
- Plan, program ve bütçe ilişkisinin kuvvetlendirilmesi,
- Bütçe programlarının toplumsal cinsiyet eşitliği merceğiyle ele alınması ve eşitsizlik alanlarını hedef alan yeni bütçe programlarının oluşturulması.
Rehberin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.