Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu tarafından bu yıl 9’uncusu düzenlenen Türkiye Kadın Direktörler Konferansı IFC desteğiyle çevrimiçi gerçekleşti.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başkanı Odile Renaud-Basso’nun ana konuşmacısı olduğu konferansta açıklanan “2021 Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu”, yönetim kurullarındaki kadın oranında geçtiğimiz yıl düşüş yaşandığına işaret ediyor.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu, 9. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’nı, IFC desteğiyle 22 Şubat 2022, günü çevrimiçi olarak gerçekleştirdi. Bu yılki teması “Verilerin ve Raporlamanın Dönüştürücü Rolü” olarak belirlenen konferansın ana konuşmacısı Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Başkanı Odile Renaud-Basso oldu.
Toplumsal cinsiyet eşitliği fırsatlarının artırılmasının EBRD’nin en büyük hedefi olduğunu söyleyen EBRD Başkanı Odile Renaud-Bosso, şöyle konuştu: “Kadınların yönetim kademelerinde yükselebilmesinde gerek farkındalığın artırılması gerekse gerekli imkanların yaratılması anlamında kurumlara büyük iş düşüyor. Türkiye’de halka açık en büyük şirketlerin yönetim kurullarındaki kadın oranının son on yılda yüzde 10’dan yüzde 17,5’e yükseldiğini görüyoruz. Bu çok önemli bir yükseliş olsa da yapılabilecek daha çok şey var. EBRD olarak bu konuda Türkiye’ye iki şekilde destek oluyoruz. Birincisi, 2019 yılından bu yana kurum yönetimlerinde toplumsal cinsiyet çeşitliliğinin artırılması için yol haritası oluşturulması konusunda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile etkin bir şekilde çalışıyoruz. İkinci olarak da Türkiye’deki toplumsal cinsiyet verilerinin Kadınların Finansal Katılım Verileri İnisiyatifindeki öneminin artırılması için Birleşmiş Milletler Vakfı’nın toplumsal cinsiyet veri platformu olan Data2X ile iş birliği yapıyoruz. Böylece finansal katılımdaki toplumsal cinsiyetler arasındaki eşitsizliği çözmek üzere Türkiye’deki önemli kamu ve özel paydaşlarla bir araya geliyoruz.”
Renaud-Bosso, Yeşil Şehirler Programı kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle toplu taşımada toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve tacizi önlemek gibi özel projeler yürüttüklerini de sözlerine ekledi.
‘Cinsiyet eşitliği bir ekonomik gerekliliktir’
Uluslararası Finans Kurumu, (IFC) Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü Wiebke Schloemer, konferansın açılışında yaptığı konuşmada, “Toplumsal cinsiyet çeşitliği, sadece “politik olarak doğru” olduğu veya raporlanması gereken başka bir istatistik olduğu için önemli değildir. Ekonomik büyüme ve gelişmede temel oluştuğu için çok önemlidir. Kadınların ve erkeklerin tam anlamıyla eşit olarak işgücüne katılımı sağlanmadan hiçbir ülke, topluluk veya ekonomi, 21. yüzyılın zorluklarının üstesinden gelerek sunduğu potansiyeli karşılayamaz” dedi.
IFC olarak toplumsal cinsiyet konusunda hedeflerinin olduğunu belirten Wiebke Schloemer, 2019 yılında başlattıkları “Yönetim Kurullarında ve İş Liderliğinde Kadınlar” eğitim programını Türkiye’de ilk kez nisan ayında Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Bağımsız Kadın Direktörler oluşumu çatısı altında gerçekleştireceklerinin müjdesini verdi.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Ata Can Bertay ise “Cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi, sadece insan hakları ya da etik yaklaşım açısından değil, ekonomik gereklilik anlamında da önemli. Ekonomik gelişme, refah, yüksek gelirli bir ülke hedefimiz varsa bu toplumsal cinsiyet eşitliği olmadan gerçekleştirilemez. Bunun ölçülebilir olması da çok önemli. Bir şeyi ölçmeden onunla ilgili gelişme sağlayamazsınız” açıklamasında bulundu.
‘Yönetim kurullarında 292 kadın cam tavanı kırdı’
Konferans kapsamında Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Proje Yöneticisi Sevda Alkan, “2021 Yönetim Kurulunda Kadın Türkiye Raporu” çıktılarını paylaştı. Borsa İstanbul’a (BIST) kayıtlı 420 şirketin yönetim kurullarında yaşanan değişimin ele alındığı rapora göre yönetim kurullarında 2020 yılında yüzde 17 olan kadın oranı, artması beklenirken yüzde 16,7 seviyesine geriledi. BIST şirketlerinin 134’ünün (yüzde 33,1) yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluştu.
2021 yılında BIST yönetim kurullarına seçilen 479 kadın üyeden yüzde 39’u hâkim ortak olan ailelerin üyeleri arasından seçildi. Cam tavanı kırarak yönetim kurullarına seçilen 292 kadın BIST şirketleri yönetim kurulu üyeliklerinin sadece yüzde 10’unu oluşturdu. Tüm BİST şirketlerinde bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasında kadın üye oranı ise artış gösterdi. 2020 yılında yüzde 18,5 olan bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasındaki kadınların oranı toplamdaki kadın üye oranını geçerek yüzde 19,3’e yükseldi.
BIST’te işlem gören en büyük şirketlerin yer aldığı BIST 100’de ise yönetim kurulundaki kadın oranı 2020’de yüzde 15,6 iken 2021 yılında yüzde 15,3’e düştü. 2021’de BIST 100’de yer alan 26 şirketin yönetim kurullarının tamamı erkeklerden oluştu.
Tüm BIST şirketlerinin sadece 34’ünün yönetim kurulu başkanı kadın ve sadece 16’sının yönetim kurullarında yer alan CEO’su kadın.
‘En az bir kadın yönetici, temsil oranını yüzde 30’a çıkarır’
Rapor çıktılarını yorumlayan Yüzde 30 Kulübü Türkiye Kampanyası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melsa Ararat, “Maalesef bu yıl durum iç açıcı değil. 2021’de ilk defa yönetim kurullarındaki kadın sayısındaki artış eğilimi yerini düşüşe bıraktı. Kadınların yönetim kurulundaki oranı yüzde 17’den yüzde 16,7’ye düştü. Halka ilk kez arz edilen şirketlerin yarısının yönetim kurullarına kadınlara yer verilmedi. Bu sonuç, tüm çabalara rağmen genel olarak ülkede toplumsal cinsiyet eşitliğindeki gerilemeden bağımsız düşünülmemeli. Pandemi döneminde kadınlara orantısız yüklenilmesi pek çok kadının iş hayatından ayrılmasına neden oldu. Yasa yapıcılar ve düzenleyiciler radikal olmayan adımlarla bu resmi değiştirebilir. Örneğin, bağımsız yönetim kurulu üyelerinden en az birinin kadın olmasını öngören bir düzenleme kadın oranının yüzde 30 eşiğini aşmasını sağlayacaktır. Bu gelişme toplumsal normların da eşitlikçi yönde değişmesine katkıda bulunur” değerlendirmesini yaptı.
Veri raporlamanın dönüştürücü gücü
9. Türkiye Kadın Direktörler Konferansı’nda ‘Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulu’ ödülleri de sahiplerini buldu. Kadınlarla Güçlendirilmiş Yönetim Kurulları Endeksi’ne göre Ege Profil Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve Ege Seramik Sanayi ve Ticaret A.Ş Sürdürülebilirlik Ödülüne, Arzum Elektrikli Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2021 yılında halka açılan şirketler arasında özel ödüle ve Türkiye Sinai Kalkınma Bankası A.Ş. ise yönetim kurulunda ve komitelerde kritik eşiğe ulaşarak özel ödüle layık görüldü.
Konferans kapsamında düzenlenen “Cinsiyet Çeşitliliği için Veri ve Raporlamanın Dönüştürücü Gücü: Neler açıklanmalı ve neden?” başlıklı panel BlackRock Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Yatırım Yönetim Ekibi Başkanı Amra Balic, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu Direktörü Dr. Ata Can Bertay, Ford Otosan Operasyonlar Lideri Güven Özyurt, Bloomberg Cinsiyet Eşitliği Endeksi Ürün Müdürü Sabina Mehmood katılımıyla gerçekleşti.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu nedir?
Kurumsal Yönetim Forumu (CGFT), Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi ev sahipliğinde çalışmalarını sürdüren, ekonomik ve sosyal kalkınmayı destekleyecek kurumsal yönetim konularına odaklanan disiplinler arası ve sektörler arası bir girişimdir. Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) iş birliğiyle 1 Mart 2003 tarihinde kurulmuştur. Forum’un misyonu, sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda hayata geçirilebilecek araştırmalar yapmanın yanı sıra politika belirleme ve belirlenen politikaların uygulanma süreçlerinde aktif rol oynayarak kurumsal yönetim alanının geliştirilmesine katkı sağlamaktır.