Beko-Konda işbirliğiyle Türkiye çapında yapılan “İstihdam ve Girişimcilikte Kadın” başlıklı araştırmanın sonuçları kamuouyuyla paylaşıldı.
Sonuçlara göre, kadınların yüzde 74’ü ‘Kadın işi erkek işi’ diye bir ayrım olmadığını savunurken, erkeklerde bu oran yüzde 60’a düşüyor. Yüzde 36,5’luk erkek girişimci oranına karşın iş kuran kadınların oranı ise sadece %14,7. Aradaki farka rağmen, kadınlar girişimlerinde daha başarılılar.
2022 sonu itibarıyla 100 kadın bayi hedefine ulaşmayı planlayan Beko yönetimi, geçtiğimiz günlerde Konda iş birliğiyle Türkiye çapında “İstihdam ve Girişimcilikte Kadın” başlıklı kapsamlı bir araştırma yaptırdı. 32 ilde 2.789 kişi ile gerçekleştirilen araştırmada, girişimci kadınlarla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirildi. Sonuçlar, 26 Nisan 2022 tarihinde çevrimiçi olarak düzenlenen “Kadının İşi, Kadının Gücü” başlıklı toplantıda basınla paylaşıldı.
Dünya Gazetesi’nden Fatoş Karahasan’ın köşesine taşıdığı araştırmaya katılan kadınların onda biri hiç örgün eğitim görmemiş.
2010 yılında üniversite ve üstü eğitimli olan kadınların oranı %12 erkeklerin %17 iken, 2020 yılında bu oran erkeklerde %27’ye, kadınlarda %20’ye ulaştı.
Kadınların çalışmama nedenleri arasında %18 ile çocuk/hasta bakımıyla uğraşmaları , %13 ile ev kadını olmaları öne çıkıyor.
Girişimlerde kadınlar daha başarılılar
Ülkemizde büyük ya da küçük bir girişimde bulunan erkeklerin oranı %36,5. Buna karşın bir iş kuran kadınların oranıysa sadece %14,7. Aradaki farka rağmen, kadınlar girişimlerinde daha başarılılar. Araştırmaya katılan kadınlar arasında başladığı girişimi başarıyla sürdürdüğünü söyleyen kadının oranı %31. Erkeklerde bu oran %23.
Kadınlar lider olmaya istekli
Araştırma verilerine göre, kadınlar da ez az erkekler kadar iş hayatında lider olmaya istekliler. Soruları yanıtlayan kadınların %53’ü iş hayatında liderlik etmeyi sevdiğini ifade ediyor.
Çalışan kadınların yüzde 80’i, çalışmayanların yüzde 70’i istediği ve inandığı her işi yapabileceğini düşünüyor.
Kadının başarısı (hala) annelikle ölçülüyor
Kadınlar ve erkekler iş hayatında başarıyı “Çalışkanlık, azim, mücadele, cesaret, yetenek, zekâ, mutluluk” sözcükleriyle tanımlıyorlar.
Araştırmaya katılanların %47’sine bir göre kadının başarısı anne olmasıyla ölçülüyor.
Çalışan kadınlara göre, “saygınlık” %36 ile başarı ölçütü olarak ilk sırada geliyor. ‘Kadın işi erkek işi yoktur’, ‘Kadınların daha fazla kazanması sorun teşkil etmez’ önermeleri de daha çok kadınlar tarafından destekleniyor.
Kadınların %74’ü ‘Kadın işi erkek işi’ diye bir ayrım olmadığını savunurken, erkeklerde bu oran %60’a düşüyor. Kadınının erkekten daha fazla kazanmasının sorun teşkil etmeyeceğin düşünen kadın oranı yüzde 74. Bu rakam erkeklerde yüzde 63’e düşüyor.
Kadınlar iş hayatına katıldıkça hemcinslerine inançları artıyor
Kadınlar iş hayatına katıldıkça hemcinslerinin her işi yapacağına daha çok inanıyorlar. Türkiye genelinde araştırmaya katılanlar arasında şoförlüğün hem kadınlara hem erkeklere uygun bir meslek olduğunu düşünenlerin oranı %52. Çalışan kadınların ise %68’i şoförlüğün her iki cinsiyete göre de olduğunu düşünüyor.
Her iki erkekten birisi %55’i eşinin çocuk büyütürken bir işte çalışmasını istemiyor. Kadınlar arasında çocuk büyütürken çalışmak istemeyenlerin oranıysa %36.
‘Kadınların iş hayatına katılımındaki artışla toplum daha sağlıklı olacak’
Hala ilerlemeye ihtiyaç duyulmakla birlikte Türkiye genelinde kadınların iş hayatına katılımına ilişkin destek artıyor. Soruları yanıtlayanlar arasında kadınların iş hayatına katılımının artmasıyla toplumun daha sağlıklı hale geleceğini düşünlerin oranı %76. Çalışan kadınların %90’ı bu görüşte.
%85 kadınların iş hayatına katılması için teşvik edilmesi gerektiğini düşünüyor. Çalışan kadınlarda oran %94’e çıkıyor. Türkiye genelinde soruları yanıtlayanların %85’i çalışan kadınların ise %94’ü kadın ile erkeğin eşit ücret alması gerektiğini savunuyor.
Kız çocuklarda ‘diploma’ faktörü
Toplum genelinde kadının narin olduğu ve temel görevinin annelik olduğu kabul gören bir anlayış var. Çalışan kadınlar bu görüşe karşı çıkıyor. Çocuklara kazandırılacak meziyetler konusunda kız çocukları için ilk sırada %33 ile diploma sahibi olmak geliyor, onu %30 ile özgüvenli olmak, %29 ile hakkını arayabilmek izliyor. Erkek çocuklar içinse ilk 3 sırada %43 ile dürüstlük, %29 ile Vatana millete bağlılık, %28 ile çalışkanlık geliyor.
Kadınların iş hayatına katılımında aile desteği önemini koruyor
Ailesi tarafından eğitimde desteklenen kadınlar çalışma hayatında daha fazla rol alıyor. Çalışan kadınların %69’u eğitim almaları konusunda aileleri tarafından desteklendiklerini söylüyor.
Çalışan kadınların %72’si ailelerinin çalışma hayatında kendilerine destek olduğunu ifade ediyor. Çalışmayan kadınların sadece %45’i ailelerinin kendilerini çalışmaya teşvik ettiğini belirtiyor.
‘Toplumsal algı, ahlaki ve kültürel dirençlere rağmen’
Araştırma sonuçlarını yorumlayan Konda Genel Müdürü Bekir Ağırdır, “Türkiye’nin kalkınması için nüfusun yarısını oluşturan kadınların erkeklerle adil ve eşit eğitim imkânlarına sahip olmasının, istihdama ve hayata eşit katılımın şart olduğunu hatırlattı. Ağırdır, toplumsal algı, ahlaki ve kültürel dirençlere rağmen kadının istihdama katılımının hayata bakışını olumlu hale getirdiğine bunun yaşam kalitesi ve huzurun artmasını da desteklediğini belirterek, verileri şöyle özetledi:
“Araştırma mevcut durum ne olursa olsun kadınların eşitlik konusunda geleceğe umutla baktığını ortaya koyuyor. Değişen dünyanın, dönüşen toplumsal kabullerin kadınlar için daha fazla özgürlük ve eşitlik getireceğine inanç bir hayli fazla. Çünkü genç kuşak kadınların kendi nesillerinden daha bilinçli, daha eşitlikçi olduklarını düşünüyorlar.”