Afganistan hükümeti, kadınların isimlerini özgürce kullanmak için yıllardır yürüttükleri #AdımNerede? kampanyası sonucunda, Afgan vatandaşlarının anne adlarının ulusal kimlik kartlarına yazılacağını duyurdu.
Fotoğraf: New York Times
Bu kararın, hükümetin Taliban ile müzakereler yapılırken ve Afgan toplumunda kadınların geleceğinin belirsizliğini koruduğu bir dönemde verilmiş olması kadın hakları için küçük de olsa iyi bir gelişme olarak yorumlanıyor. Taliban yönetimi 1990’larda iktidarken, kadınları büyük ölçüde evlere kapattı ve eğitim ve ücretli istihdam gibi temel haklarından mahrum etti.
Afganistan, Taliban’ın devrilmesinden bu yana geçen yirmi yılda kadınlara kamusal alanı açma yönünde önemli gelişmeler kaydetti. Milyonlarca kız çocuğu ülke çapında okullara ve üniversitelere gidiyor ve kadınlar önemli pozisyonlarda memur olarak çalışıyor. Ancak aktivistler, dindar anlayışın meşru gösterdiği bir kadın düşmanlığının, Taliban’ın kadınlara yönelik zorbalığından daha geniş bir sorunun göstergesi olduğunu söylüyor.
Afganistan’da erkek çocuklarının, birileri annelerinin veya kız kardeşlerinin adından bahsettiğinde, bunu bir namus meselesi olarak görerek sık sık kavgaya karıştıkları biliniyor. Savaşın hüküm sürdüğü bir ülkede kadınlar, devlet dairelerinde çocuklarının yasal koruyucusu olduklarını iddia etmek veya bir erkek olmadan kendi adlarına ticari işlemler yapmak için mücadele ediyorlar. Çoğu kadının mezarına bile isimleri yazılmıyor.
#WhereIsMyName (#AdımNerede) kampanyasının destekçilerinden biri olan Laleh Osmany, dini bahane eden derin bir kadın düşmanlığıyla mücadele ettiklerini söylüyor: “Toplumda kadınlara getirilen sınırlamaların çoğunun dinde temeli yok ve bunu bir İslam hukuku öğrencisi olarak dört yıl içinde anladım. İslam’da kadın kimliğini sınırlayan hiçbir şey yoktur. Ancak toplumumuzda, kadın kimliğiyle ilgili her sınırlamayı din ile ilişkilendiriyorlar. ”
Osmany, kimlik sistemindeki değişikliği kadınların en doğal hakkının iadesi olarak yorumluyor: “Kimlikte adlarının yazması anneye belli haklar tanıyor, örneğin yanlarında bir erkek olmadan çocukları için belge alabilecek, onları okula yazdırabilecek ve seyahat edebilecek.”
