İsrail’in en büyük kargo nakliye şirketi tarafından işletilen ticari kargo gemisi Zim San Diego‘nun ABD’nin kuzeybatı ucundaki Seattle limanına yük boşaltması bir haftayı aşkın süredir engelleniyor. Blokaj eyleminin odağında Seattle merkezli anti-faşist feminist bir kolektif olan Falastiniyat var.
Çeviren: Leman Meral Ünal
İsrail işgal rejiminin önde gelen deniz ticareti şirketlerinden Zim Entegre Nakliye Hizmetleri Şirketi’ne (Zım Integrated Shipping Services Ltd) bağlı kargo gemisinin Seattle limanına yanaşması bir haftayı aşkın süredir engelleniyor. Blokaj eylemlerinin odağında ise Seattle merkezli Filistinli anti-emperyalist ve anti-faşist nitelikli feminist bir kolektif olan Falastiniyat bulunuyor.
Zim San Diego adıyla bilinen geminin ilk olarak 2 Haziran’da Seattle limanına yanaşarak yük boşaltması planlanmış, ancak “Gemileri Engelle” (#BlockTheBoat) sloganıyla örgütlenen eylemler sebebiyle yanaşma gerçekleşememişti. Geminin demirlemeyi başarması durumunda dahi, liman çevresinde toplanacak binlerce protestocuyla tepkilerin odağı olabileceği belirtiliyor. Seattle’daki blokaj eylemi, başka bir İsrail Zim gemisinin 17 gün boyunca Kuzey Kaliforniya’daki Oakland limanına girişinin engellenmesinin ardından geldiği için ayrıca dikkate değer.
Seattle ve Oakland’daki bu seferberlikler, hem ABD kıyılarında, Kanada’da, Güney Afrika’da, Lübnan’da hem de Avrupa limanlarında gerçekleşen uluslararası “Gemileri Engelle” kampanyasının bir parçası. Bu kampanya ise, 2005 yılından bu yana varlığını sürdüren Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar Hareketi (Boycott, Divestment and Sanctions, kısaca BDS veya BDS Hareketi), ismiyle yürütülen İsrail’e yönelik ekonomik ve siyasi baskıyı artırmaya yönelik küresel kampanyanın etrafında örgütleniyor. Geçmişteki Güney Afrika apartheid rejimine karşı mücadele deneyiminden esinlenen ve devletler karşısında baskı gücü oluşturarak kitlesel yurttaş eylemini hareket geçirmeyi amaçlayan BDS, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgaline son verilmesini, İsrail’deki Araplar için tam eşitlik sağlanmasını ve Filistinli mültecilerin dönüş hakkının tanınmasını hedefliyor.
Aslında bu protestolar, 2014 yılında İsrail Zim gemilerini engelleyen Arap Kaynak ve Organizasyon Merkezi (Arab Resource and Organizing Center, AROC) liderliğindeki “Gemileri Engelle” kampanyası da dahil olmak üzere uzun bir liman kapatma eylemleri tarihine dayanıyor. Öyle ki, bu tarihi uzun bir ırkçılık karşıtı uluslararası dayanışma geleneğine sahip olan ve 1960’lar, 70’ler ve 80’lerde Güney Afrika’daki apartheid rejime karşı mücadele eden Uluslararası Liman İşçileri ve Depocuları Birlikleri (International Longshore and Warehouse Union, ILWU) tarafından düzenlenen güçlü grevlere kadar götürmek mümkün. Nitekim 1984 yılında, ILWU Körfez bölgesi şubesi, Güney Afrika gemilerinin kargolarını boşaltmayı reddeden 11 günlük bir eyleme imza atmıştı. Bu eylem, Körfez bölgesi sakinlerini apartheid karşıtı harekete katılmaya cesaretlendiren bir eylem olarak kayıtlara geçecekti.
Seattle limanına yük boşaltmayı bekleyen Zim San Diego kargo gemisi
Seattle limanında, İsrail gemilerinin engellenmesi eylemlerine liderlik eden Falastiniyat‘ın kurucuları Aisha Mansour ve Alia Taqieddin’in Truthout‘a verdiği röportajdan önce çıkan noktalar şöyle:
‘Bağımsızlık mücadelemizi anti-emperyalist bir hatta yerleştiriyoruz’
Yoav Litvin: Kendinizi tanıtabilir misiniz? Falastiniyat nedir? Bu işi neden yapıyorsunuz?
Aisha Mansour: 1996 yılında İsrail ordusu tarafından öldürülen büyükannemin adını taşıyorum. Aktivizmimin ve direnişimin onun adını onurlandırmak gibi bir anlamı da var. Ailem 1948’de al-Walaja’dan (Batı Şeria’daki bir Filistin köyü) yerinden edildi ve şimdi ağırlıklı olarak Bethlehem kenti sınırındaki Aida mülteci kampında yaşıyor. Filistin’e seyahat edecek ve vatanıyla fiziksel bağlantı kuracak kadar şanslı olan birkaç kişiden biriyim. Bir gün diasporada yaşayan milyonlarca Filistinliyle birlikte geri dönmeyi umuyorum.
Falastiniyat, Seattle’da yaşayan ve örgütlenen Filistinli feministlerden oluşan bir kolektif. Her birimizin Filistin ile farklı bir fiziksel ilişkisi olsa da, sürgünde yaşamak ve Filistin kurtuluş mücadelesine duyduğumuz bağlılık bizi birleştiriyor.
Bağımsızlık mücadelemizi daha büyük ve küresel bir anti-emperyalist hareketin içine yerleştiriyoruz ve kendimizi yerli egemenlik için savaşan herkesle aynı hizaya getiriyoruz. Falastiniyat‘ın her üyesi sömürge gücüne karşı ailesel bir direniş mirasını sürdürüyor. Yaptığımız işi, aynı zamanda, bu geleneği koruma yükümlülüğümüz olarak da görüyoruz.
Falastiniyat kurucularından Aisha Mansour
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız? Kuzeybatı Pasifik’teki ırkçılık ve yerleşimci sömürgeciliğinin tarihi ile nasıl bir ilişkiniz var?
Alia Taqieddin: Babam, teyzelerim, amcalarım ve büyükannem tarafından Filistin’deki evimiz, 1967 Naksa ve Altı Gün Savaşları’ndan sonra ailemizin zorla parçalanması ve geri dönüş hayalleri hakkında anlatılan hikayelerle büyüdüm. Ailemizin bir kısmı hala Nablus’un bir köyü olan Sabastiya’da yaşarken, babam 5 yaşından bu yana Filistin’e tekrar giremiyor. 2016 yılında amcamı ve kuzenlerimi ziyaret etmeye çalıştım ancak Ürdün’de 30.000’den fazla yerinden edilmiş Filistinlinin sınır dışı edildiğine tanık olduğumuz aynı sınırdan girişimiz reddedildi. Bu beni harekete geçiren bir momentum oldu. Özgürleşmiş bir Filistin, ailemizin yeniden birleşmesi ve bizi sevdiklerimizden ayıran keyfi ve yasadışı bir işgalin sona ermesi anlamına da geliyor.
‘Feministler ve Filistinliler olarak yaşadığımız deneyimler…’
Falastiniyat’ın kurucularından Alia Taqieddin
Falastiniyat, diasporada feministler ve Filistinliler olarak yaşadığımız deneyimlerden doğdu. Feminist kolektifimizin tarihi Seattle’daki cinsiyete dayalı şiddete dayanıyor aslında. Ataerkil şiddetin gerçekleriyle bireysel olarak yüzleşirken ve mücadele ederken birbirimizi bulduk.
Bir kolektif oluştururken, koşullarımıza ilkeli bir yaklaşım keşfetmek ve geliştirmeyi koyduk. Seattle’daki kolektif duruşumuz, öncelikle Siyonist yerleşimci sömürgeciliğinin örtük ve açık şiddetini sorunsallaştırmak, bu projede cinsiyete dayalı cinsel şiddet ve baskının rolünü tanımak ve sürgündeki ulusötesi feministler olarak kimliklerimizi geri kazanmaktı.
Siyonist yerleşimci-sömürgecilik projesine meydan okurken, bunu ABD yerleşimci-sömürge bağlamında da yapıyoruz. Feminist çerçevemiz, sömürgecilik karşıtı duruşumuzdan bağımsız değil. Nitekim George Floyd’un ayaklanmaları bizi de harekete geçirdi.
Falastiniyat, geçtiğimiz Temmuz ayında Seattle’daki aktivistlerin ve topluluk üyelerinin İsrail’in Filistin topraklarını yasadışı olarak ilhak etmesi ile Seattle’ın siyah mahallelerinin yerinden edilmesi arasında dikkate değer karşılaştırmalar yapıldığı öfke protestosu günlerinde kuruldu. Şaşırtıcı şekilde İsrail polis teşkilatı ile aynı eğitimlerden geçerek benzer taktikleri kullanan Seattle polisine karşı birlikte mücadele ettik. Ortak ezilmişliklerimizin aynı kaynaktan çıkan yapısal nedenleri üzerine düşündük, bunu yaparken toplumlar arası ilişkileri güven etrafında inşa etmek için yol haritaları belirledik. Geçen Temmuz ayında sahneyi bizimle paylaşan grupların çoğu, şimdi bu eylemlerde de koalisyon ortaklarımız olarak bizimle birlikte hareket ediyor.
‘Hem Zim’i hem de İsrail’i milyonlarca dolarlık maddi zarara uğrattık’
#BlockTheBoat eylemi ve arkasındaki koalisyonlar hakkında konuşalım biraz da. Hedefleriniz nelerdir?
Zim tarafından işletilen nakliye gemisinin Seattle limanına yanaşmasını engelleyerek BDS’nin İsrail işgal rejimine yönelik uluslararası çağrısına katılıyoruz. Zim San Diego’nun 2 Haziran’da yanaşması planlanıyordu, ancak bir haftadan fazla bir süre boyunca Elliott Körfezi’nde rölantide kaldı. Bu, Zim’e ve İsrail işgal devletine binlerce dolara mal oldu. Bu da Zim’i İsrail işgalinin bir kazananı olarak maddi olarak etkileme hedefimizin karşılığını bulduğu anlamına geliyor.
Unutulmamalı ki Zim, İsrail’in en büyük kargo nakliye şirketi ve genellikle İsrail yapımı askeri teknoloji, silahlanma ve lojistik ekipmanlarıyla uğraşmakta. Kolektifimiz bu yüzden “Gemileri Engelle” kampanyasına dahil olmaya karar verdi. Amacımız, bir gün Filistinliler ve Filistinli sendikacılarla Israil işgal rejimine karşı dayanışma içinde olan yerel örgütlenme kurma umuduyla Seattle ILWU ile kalıcı bir ilişki kurmaktır.
Bu kampanya nasıl ilerledi?
Mansour: Şimdiye kadar, Zim’e blokaj uygulamadaki başarımız, eşi benzeri görülmemiş ölçüde destek alan çevrimiçi bir kampanyadan geçti. Zim San Diego yanaşmaya çalıştığında harekete geçmeye hazır 1.200’den fazla kişi kısa mesaj uyarı sistemimize abone oldu. Seattle’daki tüm topluluklardan ve inançlardan aktivistler, güvenlik desteği ve karşılıklı yardım sağlamak için adım attı ve BDS’ye odaklanan siyasi eğitim çalışmalarını yürüttüler.
Falastiniyat geçtiğimiz günlerde, Nakba’nın 73. yıldönümünü ve 295 kişinin öldüğü, 3.000’den fazla kişiyi yaralandığı ve 90.000’i aşkın insanın evlerinden edildiği Filistin halkına yönelik saldırıları anmak için Seattle tarihinin en büyük Filistin gösterisini düzenledi. Bütün bunların, diğer devrimci mücadelelere olan bağlılığımız ve anti-emperyalist hareketlerle uyumumuz nedeniyle mümkün olduğuna inanıyoruz.
