Osmanlı İmparatorluğu döneminde kadınların İstanbul’da inşa ettirdiği yapıları haritalandıran Firuzan Melike Sümertaş, 15. yüzyıldan 20. yüzyıla bu yapıların toplum hayatına dair neler söylediğini değerlendiriyor.
Garanti BBVA’nın kurucusu ve destekçisi olduğu SALT’ın 2011’den bu yana devam eden “Bak kim var?” konuşmaları, onuncu yıl özelinde, kurumun çalışmaları ve iş birliklerini konu alan bir video serisi olarak devam ediyor.
SALT bünyesinde çeşitli araştırma projelerine, sergi ve programlara katkı sunan davetli katılımcılarla hazırlanan videolar birer hafta arayla saltonline.org ve SALT Online sosyal medya kanallarında yayında.
Bak kim var? konuşmalarının bu haftaki konukları araştırmacı Firuzan Melike Sümertaş ve akademisyen Ahmet Ersoy. SALT’ın 2017’de düzenlediği İşveren Sergisi için imparatorluk döneminde genellikle hanedana, yönetici elite ya da ulema hanelerine mensup, ekonomik ve yer yer siyasi iktidara sahip kadınlarca İstanbul’da dört buçuk asır içerisinde inşa ettirdiği yapıları haritalandıran Firuzan Melike Sümertaş, 15. yüzyıldan 20. yüzyıla bu yapıların toplum hayatına dair neler söylediğini değerlendiriyor.
Harita, tanımı gereği kente toplumsal cinsiyet perspektifinden bakıyor. Özellikle kadınların kent mekanında bıraktığı izleri takip ederken -kadının kapalı kapılar ardında, gözlerden uzak yaşadığı varsayımının aksine- kentin meydanlarında, sokaklarında inşa ettirdikleri yapılar aracılığıyla varlık gösterdiğinin; görünürlük ve hatta kalıcılık kazandığının altını çiziyor.
Sümertaş’a göre, harita içerdikleri kadar içermedikleri hakkında da söz söyleme eğiliminde: “Bu kadınların kimlikleri aracılığıyla hem sınıfsal hem de, Osmanlı dönemi terminolojisi ile tarif edecek olursak, millet bazında bir perspektifi de “yokluklar” üzerinden sorgulatıyor. Bu kadar “üst sınıf” ve “maddi iz” üzerine kurulu bir harita, “sıradan bir aileye mensup bir kadının izini kent mekânında yapılı çevre üzerinden nasıl takip edebiliriz”i, bir yöntem olarak değil ama bir soru olarak düşündürtüyor.
Videoyu buradan izleyebilirsiniz.