2021 yılında dünyanın dört bir yanında özgürlük ve demokrasinin durumunu değerlendiren Freedom House, dünyanın her bölgesinden ülkelerin son yıllarda otoriter yönetimlerin eline geçtiğini bildirdi. Avrupa’nın en az özgür ülkesi olan Türkiye’nin özgürlük puanlaması geçen yıla göre değişmedi.
Freedom House’un “Dünyada Özgürlükler 2022” raporuna göre, dünyanın her bölgesinden ülkelerin son yıllarda otoriter yönetimlerin eline geçtiğini bildirdi.
Liberal demokrasinin düşmanlarının, saldırılarını dünyanın dört bir yanında hızlandırdığını kaydeden kuruluş, yeni raporunda “Otoriter rejimler, temel özgürlükleri desteklemeyi amaçlayan normları ve kurumları kendine uydurmada veya alt etmede ve aynı şeyi yapmak isteyen diğer yönetimlere yardım sağlamada daha etkili hale geldi” dedi.
“Otoriter Yönetimlerin Küresel Yayılışı” başlıklı raporda 195 ülke ve 15 bölge değerlendirildi. Raporda “Özgür Olmayan” ülke sayısı 2020’ye göre iki kat artarak 56’ya çıktı. “Kısmen Özgür” olarak sınıflanan ülke sayısı üç azalarak 56, “Özgür” ülke sayısı bir artarak 83 oldu.
Dünya nüfusunun sadece yüzde 20’si özgür ülkeler yaşıyor
Özgür olmayan 56 ülke arasında en kötü durumda olan 16 ülke Güney Sudan, Suriye, Türkmenistan, Eritre, Kuzey Kore, Ekvator Ginesi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Suudi Arabistan, Somali, Belarus, Tacikistan, Azerbaycan, Çin, Libya, Myanmar ve Yemen olarak sıralandı.
Raporda, “Demokrasiye yönelik mevcut tehdit, küresel özgürlükte art arda 16 yıl süren düşüşün ürünüdür. Geçen yıl toplam 60 ülke düşüş yaşadı, sadece 25 ülke düzeldi. Bugün itibarıyla, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 38’i özgür olmayan ülkelerde yaşıyor, bu 1997’den beri en yüksek oran. Nüfusun şu anda sadece yüzde 20’si özgür ülkelerde yaşıyor” denildi.
Avrupa bölgesi içinde değerlendirilen Türkiye, geçen yıl olduğu gibi gibi bu yıl da “Özgür Olmayan Ülkeler” kategorisinde yer aldı. Türkiye’nin özgürlük puanlaması geçen yıla göre değişmeyerek, 32’de kaldı.
Avrupa’nın en az özgür ülkesi olan Türkiye son 10 yılda 31 puan geriledi ve Mali ile Orta Afrika Cumhuriyeti’nin ardından en fazla düşüş kaydeden üçüncü ülke oldu.
Türkiye’nin karnesi
Düşünce kuruluşunun 2022 Türkiye raporunda, 2021 yılında yaşanan gelişmeler dört başlık altında özetlendi:
- Ocak ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan, siyasi müttefikini Boğaziçi Üniversitesi’nin rektörü olarak atadı ve öğrenciler ve öğretim üyelerinin, polisin birçok kez şiddet kullanarak dağıttığı aylarca süren protestolarına neden oldu.
- Haziran ayında Anayasa Mahkemesi, ülkenin ikinci büyük muhalefet partisi Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılmasına yönelik bir davayı kabul etti. 2016 yılından bu yana tutuklu bulunan binlerce partiliye, yıl içinde gerçekleştirilen HDP yetkililerine yönelik tutuklamalar da eklendi.
- Mart ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’yi toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele amaçlı uluslararası bir anlaşma olan İstanbul Sözleşmesi’nden tek taraflı olarak çekti ve bu durum yerel ve uluslararası hak gruplarının ve yabancı hükümetlerin tepkisine yol açtı.
- Türkiye’nin en önde gelen siyasi tutuklusu Osman Kavala’nın yargı süreci hakları yıl boyunca reddedildi. Kavala, AİHM’nin 2019’da derhal serbest bırakılması yönündeki kararına rağmen 2021 yılı sonu itibarıyla tutuklu kaldı.
Kaynak: VOA Türkçe