ABD’nin ve dünyanın en büyük çevrimiçi ticaret şirketi ve internet satış mağazası Amazon’un New York’taki en büyük deposunda işçiler sendika mücadelesini kazandılar.
Amazon İşçileri Sendikası’nın bu büyük zaferinin ardında göçmen işçilerin kurdukları örgütlenme ağıyla birbirlerini örgütlemeleri yatıyor.
Dünyanın en büyük perakende ticaret şirketi Amazon’un New York Staten Island’daki en büyük deposu JFK8’de işçiler sendika mücadelesini kazandılar.
Sendikalaşma için geçtiğimiz hafta yapılan oylama, sendika lehine 2 bin 654 oyla sonuçlandı. Buna göre, Mayıs ayında ABD’deki Amazon işyerlerine ilk kez sendika girecek ve işçilerin ücret ve çalışma koşulları patron Jeff Bezos’un inisiyatifinde olmaktan kurtulacak.
Toplam işçi sayısıyla dünyada rekoru elinde bulunduran Amazon, 1.2 milyon dolayında insanı çalıştırmasına rağmen sendikasızlığı dayatmasıyla uzun yıllardır gündemdeydi.
Dev bir işçi emeğiyle yükselen Amazon, küresel pandemide zarara uğrayan pek çok şirketin aksine, Covid19’dan karla çıkmış, dünyanın en büyük şirketinin sahibi Jeff Bezos dünyanın en zengin insanı olmuştu.
Amazon İşçi Sendikası ve stratejisi
Zaferi kazanan Amazon İşçi Sendikası (ALU), deneyimli ya da köklü bir sendika sayılmaz. Kurucusu Chris Smalls, sosyal mesafe ve karantina kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla iki yıl önce Amazon’da işten çıkarılmıştı. Oysa atılmadan önce çalışanların Covid-19’dan daha iyi korunması için protestoları başlatan oydu.
Smalls, 1937’den beri var olan yerleşik Perakende, Toptan Satış ve Büyük Mağazalar Sendikası’na (RWDSU) kıyasla hafif sıklet bir sendika sayılan ALU’nun başında. RWDSU çevrimiçi ticaret sektöründe çalışanların sorunlarını uzun süredir görmezden geliyordu ancak o da şimdi Alabama’da Amazon çalışanlarını örgütlemek için savaşıyor.
Bir kadın işçinin gözünden: Zaferin ardında ne var?
Eric Blanc’ın Amazon işçilerinden Brima Sylla ile yaptığı söyleşiye göre, New York’un işçi sınıfı içinde genelde olduğu gibi, Staten Adası’ndaki JFK8 deposundaki işçilerin de çoğunluğunu göçmenler oluşturuyor. Bu koşullarda sendikalaşma mücadelesine girişmek herkes için riskliyse de göçmenler için bu risk iki kattı. Göçmenlerin kişisel cesareti, örgütleme dehaları ve keyifli zaferleri bir Hollywood filmine konu olacak özelliklerde.
55 yaşında eski bir Liberyalı göçmen olan ve JFK8 sabah vardiyasında istifçi olarak çalışan Sylla, Amazon İşçileri Sendikası’nın küçük ve kararlı örgütlenme ekibi ile tanıştığında, hemen göçmen işçilere ulaşma ve örgütlenmeye katma konusunda sonunda başarıya ulaşan koordinasyon çabalarının liderliğini üstlendi.
‘Amazon bize gerçek insanlar gibi davranmıyor, makine muammelesi yapıyor’
Sylla’nın Amazon’daki çalışma koşulları ve sendikalaşma mücadelesine dair anlatılarından öne çıkanlar şöyle:
“Amazon bize gerçek insanlar gibi davranmıyor, bize makine muamelesi yapıyor. İş çok sağlıksız: çok uzun süreler ayakta durmak zorundayız; vardiyalarımız 11 saate kadar uzuyor. Vardiyadan sonra, sanki sizi biri dövmüş gibi oluyorsunuz. Çoğu zaman, tekrar o binaya gitmek zorunda olduğunuzu bildiğiniz için, sabahları uyanmak istemiyorsunuz.
“İşte ise tuvalet araları gibi basit şeylerde yönetim bizi taciz ediyor. Ve eğer şikâyet etmeye çalışırsanız, sadece sizi göz ardı ediyorlar. Düşündükleri tek şey o bina içindeyken sizin zamanınızı nasıl kontrol edip kullanabilecekleri. Bu insanca değil, samimi olmak gerekirse gerçek bir büyük çiftlik. Ayrıca, ücretler de yeterli değil. Eşim bir bakım evinde çalışıyor ve dört çocuğumuz var; bir aile çok pahalı bir kent olan New York’ta saatte 18,25 dolar kazanarak yaşayamaz.
‘Örgütlendim, çünkü…’
“Sendikacılarla bir zoraki dinleyiciler toplantısına katılmıştım. ALU üyelerinden Cassio bize söyledikleri yalanları düzeltmeye başladı ve toplantıdan atıldı ama ben sonra onunla konuştum. Sendika hakkında bana bir sürü şey anlattı ve ben de kendime, “bu doğru bir mücadele, ben de varım, seyirci kalmak istemiyorum” dedim. New York’ta yaşadığım için sendikaların üyelerinin haklarını korumakta güçlü araçlar olduğunu biliyordum: TMA’daki metro çalışanlarına, New York itfaiyesindeki itfaiyecilere, temizlik işçilerine ve hatta New York Emniyet Müdürlüğü’ndeki (NYPD) polislere bir bakın.
“Dolayısıyla Cass’a “bunun bir parçası olmak istiyorum” dedim. Cass beni çarşambaları yapılan toplantılara davet etti ve bu toplantılarda sendikacılıkla ilgili çok şey öğrenme şansını buldum. Bu komite toplantılarında nerede bulunduğumuzu analiz ettik ve nasıl daha etkili olacağımız konusunda konuştuk. Ayrıca Manhattan’daki sendika telefon merkezlerine gitmeye başladım.
“Sendikalaşma çabalarına yardım etmek için iyi bir konumda olduğumu gördüm. Daha önce hiç sendika üyesi olmamıştım ama örgütlenme konusunda çok tecrübeliydim çünkü Staten Adası Afrikalılar Komitesi (ACASI) genel sekreteriyim. Sadece sosyal medyayla sınırlı olmayan, yabancı diller konusunda da yetenekler edinmiştim. Arapça, Fransızca, İngilizce ve 3 Afrika dilini konuşuyorum. Dolayısıyla bu benim işyerindeki göçmen işçilerle iletişime geçmemi çok kolaylaştırıyor. Ve Amazon’da çok göçmen işçi var, Senegalli, Nijeryalı, Liberyalı, Ganalı, Cezayirli, Mısırlı, Lübnanlı, Pakistanlı, Arnavut, Polonyalı, Filipinli, Malezyalı ve birçok Latin var.
“Göçmenler olarak bizler işlerimizi riske atmak istemiyoruz. Sonunda ben çok cesaretlendim ve riskler konusunda fazla endişelenmeyi bıraktım. Birbirimizi ya öğle yemeklerinde ya molalarda ya da iş dışında sık sık görüyoruz. Ama samimi olmak gerekirse, buradaki işçilerin çoğu sendikalaşma çabalarından ilk başta etkilenmedi. Sadece işe gelmek ve eve gitmek istiyorlar. İnsanlar çok şikâyet ediyordu ama hiçbir şey yapmak istemiyordu.
Göçmen işçilerin karşı karşıya olduğu çifte problemler
“Göçmenler olarak bu ülkede yaşamak için çok çalışıyoruz ve işlerimizi riske sokmak istemiyoruz. Bu yüzden ilk başta çok dikkatliydim, hatta ilk başta ALU tişörtlerini giyip giymeme konusunda bile kararsızdım. Ancak daha sonra hareket ivme kazanmaya başladı ve riskler konusunda fazla endişelenmeyi bıraktım. Bu iş işin birilerinin ileri çıkması gerekiyordu.
“Ancak hala birçok önlem alıyorum. İşimi her zaman profesyonelce yapıyorum ve herhangi bir kuralı ihlal etmediğimden emin oluyorum, bu nedenle molalarda ve daha sonra sendika hakkında konuşabiliyorum.
‘Her ulustan işçilerle konuştum’
“Herkesle, Çinlilerle, Afrikalılarla, Polonyalı işçilerle konuştum. Polonyalı biriyle ilişkime futbol hakkında sorular sorarak başladım, bir zamanlar bek olarak oynadığını söyledi. Sohbet ettik ve sonunda Amazon’da çalışmak konusunda ne düşündüğünü sordum. Bana ücretin çok düşük olduğunu ve yaşlı anne babasına bakmak zorunda olduğu için çok fazla sorumluluğu olduğunu söyledi ve saatte 18,25 dolar kazanarak bunları yapmak gerçekten zordu. Ve bana sendika için oy vereceğini söylediğinde, herkesin gerçekten bizim yanımızda olduğunu anladım.
“Bu sohbetler işe yaradı. Gizli bir gündemimiz yoktu ve insanlar bunu görmeye başladı. Zamanla oy verme günü yaklaştığında, işyerindeki birçok kişinin AMU tişörtü giydiğini ve bizim kordonlarımızdan taktığını gördük. Ve bunlar beyazlar dahil her ulustan işçilerdi.
‘Amazon göçmenleri için Whatsapp grubu kurdum’
“Amazon göçmenleri için bir WhatsApp grubu kurdum, böylece haberler işyerindeki bütün işçilere ulaşabildi. Sosyal medya benim için yeni bir alan değil. Büyük bir WhatsApp grubu kurma ve yönetme deneyimine sahiptim. Bu benim ACASI genel sekreteri olarak görevlerimden birisi. Dolayısıyla “Afrikalılar ALU’ya oy veriyor” ve “Göçmenler ALU için” sohbet odaları kurdum ve kısa süre sonra Karayipliler, Latinler ve Asyalılar için ayrı WhatsApp grupları kurdum.”
“ALU için yaptığım en son şey oy sayımında gözlemcilikti. Afrikalıyım ve iktidarda olanların oylarla ilgili nasıl yolsuzluklar yaptıklarını gördüm, bu yüzden bunların burada tekrarlanmasını önlemek istedim.
‘Hayatlarımızı iyileştirme gücüne sahibiz, değiştirebiliriz!’
“Hayatlarımızı iyileştirme gücüne sahip olduğumuza gerçekten inanıyorum. Ve yapacağımız şey de bu. Amazon işyerleri, bir sendika ile çalışmak için mükemmel, rahat bir yer olabilir, şimdi yaptıkları gibi vardiyalarından sonra sanki bir öcü onları kovalıyormuş gibi kaçmadığı bir yer olabilir. Şu anda Amazon sadece hayatta kalmak için çalıştığınız bir yer. Ama biz bunu değiştirebiliriz.”
Jacobin’deki İngilizce orijinalinden Sami Oğuz tarafından Sendika.Org için çevrilen röportajın tamamına ulaşmak için tıklayın.
Kaynak: Jacobin, Sendika.Org, Bianet, Evrensel