HDP Kadın Meclisi tarafından düzenlenen ‘Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçe’ çalıştayında, iktidarın kadını aileye-eve hapseden, bütçeye dahil etmeyen politikalarına dikkat çekilerek, “Hangi perspektifle yeniyi inşa edeceğimizi bu tartışmalardan çıkarabileceğimize inanıyoruz” denildi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi, Şişli Belediyesi Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Evi Abidin Dino Salonu’nda, “Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçe Çalıştayı” düzenledi.
Çalıştaya, HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, HDP milletvekilleri Serpil Kemalbay, Filiz Kerestecioğlu ve Dilan Dirayet Taşdemir, Ayşe Sürücü ile kadın örgütleri temsilcileri, feminist kadınlar ve toplumsal alanda çalışma yürüten çok sayıda kadın katıldı.
İlk olarak söz alan HDP İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, bütçe eksenli 3’üncü çalıştaylarını gerçekleştirdiklerini aktararak, “Ne yazık ki Türkiye’de, bütçe hakkı eksenli mücadele, katılım, müzakere konusunda oldukça geri bir noktadayız. Bütçe görüşmeleri kapalı kapılar arkasında konuşuluyor ve geçiriliyor. Her birimizin hayatını, yaşamını belirleyen, etkileyen bir bütçe bu. 3’üncü çalıştayımızda toplumsal cinsiyeti odağımıza alan bir tartışma yürütmek istiyoruz. Çalıştaylar kapsamında kadın örgütleri temsilcileri, feminist hareketleri, mülteci ve toplumsal alanda çalışan birçok kadın ile bir araya gelerek tartışmalar yürüttük. Hep beraber burada kadınların ekonomideki yerini tartışmak, bütçede nasıl bir pay almaları gerektiğini ve nasıl bir kadın perspektifiyle planlanması gerektiğini tartışacağız” dedi.
‘Ayrımcılığa uğrayanların sesi’
Kemalbay, tartışmalardan çıkacak sonuç ve yol haritalarına dair şunları söyledi: “Bütçe, Meclis Genel Kurulu’na geldiğinde kadınların, LGBTİ+’ların ve cinsiyet açısından ayrımcılığa uğrayan kesimlerin sesi olacak, sorunlarını gündemleştireceğiz. 26 Ekim’de kanun teklifi komisyonlarda başladı. 25 Kasım’da komisyonlar tamamlanacak ve bir hafta sonra Genel Kurul’a gelecek. Tartışmalar halinde de yine iletişim halinde olmayı hedefliyoruz.”
Savaşa ve ranta dayalı bütçe
Ardından konuşan HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran ise, bütçeye teknik yaklaşılarak, Meclis’ten geçirildiğini söyledi. Her defasında ısrarlı bir biçimde kadınların ve LGBTİ+’ların sesini dikkate alarak bir bütçe yapılması gerektiğini söylediklerini belirten Başaran, “Ancak iktidar her seferinde savaşa, ranta dayalı bir bütçe dönemi gerçekleştiriyor. 3 yıldır kadınlarla bir araya gelerek, toplumsal cinsiyete dayalı bir bütçe için tartışıyoruz. Toplumun bütün kesimlerini bütçe aşamasına taşımaya çalışıyoruz. İlk defa yerel yönetimlerde HDP, DBP döneminde toplumsal cinsiyete dayalı çalışmalar yapıldı. Kadınların ihtiyaçları çerçevesinde hazırlanması yönünde tarihi adımlar atıldı. Bu, merkezi bütçe tartışmalarına da yansıyan bir durumdu” diye belirtti.
Amaç kadın-erkek eşitliği
Başaran, konuşmasının devamında şunları ifade etti: “İktidar siyaseti tekleştirdikçe neredeyse Meclis’teki tüm belgelerden toplumsal cinsiyet kavramını çıkarmaya başladı. Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçenin amaçları, kadın-erkek fırsat eşitliğini sağlayabilmektir. Eğitimden sağlığa, ulaşımdan kültüre bütün bütçelerde tek bir perspektifle değil toplumun tümünün ihtiyacını gören bir bütçe ve yaklaşımını ifade ediyoruz. Ancak maalesef AKP-MHP iktidarı, kadınları aile içinde tanımlayan bir politikanın ötesine gitmiyor. Tek bir kadın bakanlığı var ama bu da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Bu bakanlıkta da kadına dair bir çalışma yürütülmüyor.
Yeniyi inşa etme perspektifi
Kadınların bütçe seçimlerine katılması gerekiyor. Geçen yıl kadın yoksulluğuna dair çalışma gerçekleştirdik. Her kesimle görüştük. İstatistiklere de yansıdığı gibi kadınlar ucuz iş gücü ve güvencesiz koşullarda çalıştırılıyor. Yine yaşlı ve çocuk bakımının kadınlara yüklendiğini bütün çalışmalarda görmüş olduk. TÜİK’in verilerine göre, kadın istihdamı her geçen gün biraz daha düşüyor. Mayıs verilerine göre, kadın istihdamı yüzde 18’e düşmüş. Yine TÜİK’in verilerine göre, kadın işsizliği son bir yılda 129 bin daha arttı. Kadınlar defalarca mekanizmaların eksikliğinden, başvuruların sonuçsuz kalmasından ötürü şiddete uğradığını ve sonrasında katledildiklerini ifade ediyor. Mekanizmalara ayrılacak bir bütçe yok. Hala kadınların erkek şiddetinden uzak bir şekilde yaşayabilecekleri yeterince sığınak yok.
Tüm bu sorunlar çerçevesinde toplumsal cinsiyete dayalı bir bütçeyi daha da büyütmek ve geliştirmek için çalışmalarımız devam edecek. Hiçbir iktidar kalıcı değil, bu iktidarın da kalıcı olmadığını biliyoruz. Yeniyi inşa ederken hangi perspektifle inşa edeceğimizi de bu tartışmalardan çıkarabileceğimize inanıyoruz.”