Türkiye İşçi Partisi (TİP) Ankara 2. Bölge milletvekili adayı, Eşitlik İçin Kadın Platformu (EŞİK) gönüllüsü, feminist avukat Yelda Koçak ile siyasi programını, seçilirse nasıl bir kadın hakları siyaseti yürüteceğini ve kadın örgütlerinin Kadın ve Eşitlik Bakanlığı kurulmasına ilişkin taleplerini konuştuk.
“Cumhur ittifakının görünür ortakları ve görünmez işbirlikçileri ile mücadele ederek kazanılacak bir seçim bu, kazanılacak diyorum çünkü bu, kadınlar, çocuklar ve emekçiler için bir varlık yokluk mücadelesidir.”
EŞİK Platformu’ndan feminist avukat Yelda Koçak, Türkiye İşçi Partisi Ankara 2. Bölge milletvekili adayı oldu.
EŞİK gönüllüsü olarak seçimlere hazırlanan siyasi partiler ve kurulan ittifakları yakından takip eden, 6. Yargı Paketi’ne ve pakette yer alan, kadınları tehdit eden düzenlemelere karşı yürütülen mücadelenin ön saflarında yer alan bir avukat Koçak.
Koçak ile siyasi programını, seçilirse nasıl bir kadın hakları siyaseti yürüteceğini ve kadın örgütlerinin Kadın ve Eşitlik Bakanlığı kurulmasına ilişkin taleplerini konuştuk.
Seçilirseniz, TBMM’de kimlerin vekili, SES’i olacaksınız?
38 yaşındayım, dile kolay örgütlü mücadelenin içinde olan feminist sosyalist bir kadın olarak son 20 yıldır, kadın müvekkilleri olan bir avukat olarak 15 yıldır her bir günü bir önceki gününü aratan hak gasplarına, yoksullaştırmaya, derinleşen cinsiyet ve sınıfsal eşitsizliğe tanık, müdahil; ezilen, sesi kısılmaya çalışılan herkesin ama en çok da kadınların ve çocukların sesi olmaya çalışacağım. Sesi olmayı geniş anlamda kullanıyorum. Yaşadığımız deprem bize bir kez daha acı, güçlü ve vazgeçilmez biçimde kimin yanında kimlerle birlikte olmamızı gösterdi. Depremle derinleşen ve sonrası yaşanan ardıl mağduriyetlere bakın, kim öznesi; kadınlar, çocuklar, işçiler, emekçiler, çiftçiler…Kimlerle birlikte kadın hareketi ile, emek örgütleri ile ve çocuklar için çalışan yapılarla, onların sesi olan gazetecilerle…
Seçilmek elbette önemli, ancak biz parti olarak seçim sürecinin de önemli bir mücadele alanı olduğunu görüyoruz. Kime karşı hem geçen 20 yıl içinde konsolide olan bugüne pusulada karşımıza çıkan cumhur ittifakını bir tür kadın ve çocuk, emekçi hakları düşmanı Cumhur ittifakının görünür ortakları ve görünmez işbirlikçileri ile mücadele ederek kazanılacak bir seçim bu, kazanılacak diyorum çünkü bu, kadınlar, çocuklar ve emekçiler için bir varlık yokluk mücadelesidir.
Milletvekili olarak iliniz ve Türkiye için nasıl bir fark yaratacaksınız?
Ankara 2. Bölge 2. sıra milletvekili adayıyım. Altındağ, Keçiören, Pursaklar gibi daha merkezi ilçelerle Çubuk, Akyurt, Kalecik, Kızılcahamam gibi ilçelerin adayıyım… Çocukluğum ve ilk gençlik yıllarım Ankara Çubuk’ta geçti. Bu bölge tarım ve hayvancılıkla geçinen ve çevredeki fabrikalarda işçi olarak çalışan yurttaşların, kent merkezlerinde ise emekçilerin çok yoğun olduğu, kötü kentleşmenin tüm örneklerinin göründüğü mahallelerinin yoğun olduğu bir bölge. Bu bölgenin ihtiyaçlarına yakından bakmak, onların örgütlü veya örgütsüz yan yana gelişlerini öğrenmek çok önemli. Sosyolojik olarak kentleri eskiden bir bütün olarak değerlendirmek mümkündü, bugün kentin ilçeleri semt ve mahalleri bile derin farklılıklar gösteriyor.
Parti programı, emek özgürlük ittifakının seçim perspektifi elbette yol gösterici. Bunların ışığında yerelin çözümlerini öğrenmek ve bunları çoğaltmak odaklandığım husus. Dediğim gibi seçim için çalışmak seçilmek kadar önemli ve öğretici. Bu süreçte öğrendiklerimi işlenebilir bir hale getirmek istiyorum. Günümüzde ağlardan söz ediliyor, yerel yapılanmaların öneminden ancak bugüne kadar sanki işbirlikleri odağını Meclis binasına koyan bir şekilde yapıldığı söylenebilir, becerebilirsem odağı seçildiğim bölgeye koyarak çalışacağım. Muhtarlar, özellikle kadın muhtarlar, yerel örgütlenmelerin temsilcileri, hatta seçim sürecinde oluşturulacak müşahit ağlarıyla geliştireceğim dayanışma Meclis’teki en büyük gücüm olacak. Sadece onların sesi olmak değil onlarla çözüm üretmek ve bu çözümü meclise taşımayı hedefliyorum TİP’in bugüne kadar yaptığı gibi…
Göreviniz süresince nasıl bir kadın hakları siyaseti yürütmeyi planlıyorsunuz?
Bu seçim kadın haklarının olumlu-olumsuz neredeyse en çok konuşulduğu seçim süreci çünkü kadınların yüzyıllara dayanan mücadeleleri ile elde ettikleri çok temel hakları “kadın düşmanı ittifak” olarak adlandırabileceğimiz cumhur ittifakı tarafından ittifak pazarlığına konu edildi. Bu nedenle gerek bu seçim sürecinde gerekse de kurulacak yeni Meclis’te kadınların eşitlik-özgürlük mücadelesinin sesinin güçlü çıkması gerekiyor. Yerel yönetim seçimleri geliyor bugünden o seçimler içinde çalışmaya başlamak gerek. İstanbul Sözleşmesi’nden 1 gecede tek adamın imzası ile çıkılan, kadına yönelik şiddetle mücadele yasamız olan 6284 sayılı yasanın tartışılmaya açıldığı, tarikat cemaat kıskacına sıkıştırılan ve çocukların istismar edildiği, hava gibi su gibi temel bir olmazsa olmazımız olan laiklik ilkesinin ortadan kaldırılmaya çalışıldığı bir süreçteyiz. Görevim boyunca ilk saatlerden itibaren öncelikle İstanbul Sözleşmesini yasal olarak da kazanmak için çalışacağım. Başta 6284 sayılı yasa, Medeni Kanun’un gibi temel kanunlarımıza dokunulmaması ve uygulanması için ne gerekiyorsa, kadın hareketinin sözüyle, gücüyle yapmaya çalışacağım.
Kadınların gerek istihdama gerekse de hayata, siyasete katılımının önündeki engellerin kaldırılması için mücadele edeceğim. Kreş hakkının mevzuatın kıyısında köşesinde kalmasına sebep olanlardan hesap soracağız ve hem kamuda hem özel sektörde çağdaş, nitelikli ücretsiz kreşlerin açılması için çalışacağım. Partimizin “Çocuklar Kreşe, Kadınlar İşe” başlıklı çağdaş, nitelikli ücretsiz kreş kampanyası var, bu kampanyayı daha da büyütmek öncelikli hedeflerimden biri. Yine tüm bunları apaçık biçimde özetleyen gönüllüsü olduğum Eşitlik için Kadın Platformu’nun acil beş talebi seçim sürecinde dilendireceğim başlıkları içeriyor. Altındağ, Keçiören, Pursaklar, Çubuk, Akyurt, Kalecik, Kızılcahamam’daki çalışmalarda öncelikle kadınları, çocukları ve gençleri dinlemeyi, yaşamın her alalında eşit yurttaşlık, eşit temsilin hayata geçirmek için yapıp edilecekleri konuşmak istiyorum.
Neden bu ilçelerde kadınlar 7/24 çalışan ALO şiddet hattına ulaşması, İstanbul Sözleşmesi’nde de düzenlenen cinsel şiddet kriz merkezlerinin açılması için, Ankara’da bir cinsel şiddet merkezi yok? Neden eğitim sistemi kız çocuklarını örgün eğitimde tutamıyor? Özellikle kız çocuklarını örgün eğitimin dışına iten, çocuk yaşta evlendirmelerin/istismarın ve çocuk işçiliğinin önünü açan 4+4+4 parçalı eğitim sistemine son vererek eğitimi eşitlikçi, ayrımcılıktan uzak, bilimsel, laik, parasız hale getirmek gerekiyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimleri neden eğitim müfredatından çıkarıldı? Son yıllarda tartışılan ancak ciddiyetle ele alınması gereken bir husus mor-yeşil ekonomi…Neden bunun nasıl hayata geçeceğini konuşmuyoruz? Bakım hizmetini bu bağlamda değerlendirmiyoruz? Dönüp dolaşıp geldiğimiz konu şiddet ve ayrımcılık bunu evde ve işyerlerinde önlemenin yolları belli. Kah İstanbul sözleşmesi kah ILO 190 çizmiş çerçeveyi, çocuklara yönelik cinsel taciz ve şiddeti önlemek için Lanzarote Sözleşmesi koymuş yapıp edilecekleri. Bunların yeni dönemde uygulanmasını sağlamak öncelikli işimiz olmalı. 6284 sayılı kanunun yeniden düzenleneceğine dair duyumlar alıyoruz, siz önce 6284’ü hakkıyla uygulamayın bakalım.
Sanki 20 yıldır ülkeyi bu hale getiren AKP zihniyeti değilmiş gibi uzun uzun vaatler sıralayan bir seçim beyannamesi yayınladılar. Bu beyannamedeki sıralamada da önceliği aileye vermiş ve Anayasa değişikliği sürecinde de karşımıza çıkan aileyi kadın ve erkeğin birlikteliği olarak tanımlayarak başlamış. Bu tanım hem çocuklarıyla yaşayan bekar anneleri dışlayan hem de LGBTİ+ları yok sayan bir tanımlama. Beyannamenin ayrıntılarına girmeyeceğim ancak beyannamede yer alan ve bunca yıl kadınlara/annelere “müjde” diye sunulan esnek çalışmayı erkekler/babalar için de genişleteceklerini söylüyorlar. Yıllarca kadınlara iyi bir şeymiş gibi esnek çalışma “müjdeleri” vererek kadınlar için güvenceli, insani çalışmayla emeklilik hakkını yok ettiler. Şimdi de aynı “müjdeleri” erkeklere veriyorlar. İş hukuku alanında da çalışan bir avukat olarak tüm işçi emekçilere şunu net söyleyebilirim k nerede “esnek çalışma” sözünü duydunuz bilin ki orada uzun ve düzensiz mesai saatleri, bir türlü gelmeyen emeklilik hakkı ve patronların keyfiliği var.
Bu seçim sonunda AKP iktidarından kurtulacağız ama mücadele sadece AKP’den kurtulmakla sınırlı değil, yeni Meclis içerisinde de tehdit ve riskler bitmiş olmayacak. Bu nedenle kadınların eşitlik, özgürlük, şiddetsiz yaşam talebinin Mecliste çok güçlü bir şekilde yankılanması gerekiyor.
SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği “Eşitlik ve Kadın Bakanlığı Kurulsun!” diye bir kampanya başlattı. Siz böyle bir bakanlığın kurulmasına ilişkin ne düşünürsünüz?
Kadın ve Eşitlik Bakanlığı, AKP’nin Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı’ndan kadının adını çıkarmasından sonra kadın hareketi tarafından dile getirilen bir talep. Yine gönüllüsü olduğum Eşitlik İçin Kadın Platformu’nun hem acil 5 talebi içerisinde olup son dönem sıklıkla dile getirdiği ve öne çıkardığı bir talep. SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği’nin kampanyaya dönüştürdüğü bu talep çok önemli. Hem seçim süreci hem de sonrasında vazgeçilmez bir talep bu.
Kadınların üzerinde ortaklaştığı ve daha azına asla razı olmayacağı, koordinatör bir Bakanlığın kurulması için Meclis için de de dışında verilen mücadelenin bir parçası olacağım.