ABD Anayasa Mahkemesi Harvard ve North Carolina Üniversitesi’nde siyah, Latin ve diğer az temsil edilen azınlık öğrencilerin sayısının artırılması amacıyla uygulanan pozitif ayrımcılık programlarını iptal eden karara imza attı. Başkan Joe Biden karardan hayal kırıklığına uğradığını söyledi.
VOA Türkçe’nin aktardığına göre Anayasa Mahkemesi, Harvard ve North Carolina Üniversiteleri’nde olduğu gibi başvuru sahibi öğrencinin ırkını da değerlendirmeye alarak pozitif ayrımcılık öngören programların ABD Anayasası’nın kanun önünde eşitlik ilkesini ihlal ettiğine karar verdi.
Muhafazakar yargıçların ağırlıkta olduğu Anayasa Mahkemesi, North Carolina Üniversitesi’ne ilişkin 3’e karşı 6; Harvard Üniversitesi için de 2’ye karşı 6 oyla bu kararı aldı.
Kararı kaleme alan Anayasa Mahkemesi Başkanı Yargıç John Roberts, “Bir öğrenci ırka dayalı değil, bir birey olarak tecrübelerine dayalı olarak muamele görmeli. Çok sayıda üniversite bunun tam tersini yaptı. Anayasa tarihimiz böyle bir tercihi tolere etmiyor” ifadelerini kullandı.
Mahkeme kararının ardından ABD’de çok sayıda üniversite öğrenci, kabul politikalarını değiştirmek zorunda kalacak.
“Mahkeme renk körlüğü ilan etmiştir”
Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, ideolojik olarak zıt kutuplarda yer alan iki siyah yargıcı da karşı karşıya getirdi.
Anayasa Mahkemesi’nde görev alan ilk siyah kadın yargıç olan liberal Ketanji Brown Jackson karara yazdığı itirazda, “Bırakın pasta yesinler gibi bir ilgisizlikle, bugün, mahkemedeki çoğunluk, hukuki bir kararla kordonu keserek renk körlüğü ilan etmiştir. Ancak kanunda ırkın konuyla bir ilgisi olmadığını savunmak hayatta da böyle olduğu anlamına gelmez” dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin siyah muhafazakar yargıcı Clarence Thomas ise John Roberts’ın görüşüne katıldı.
Ketanji Brown Jackson’ın sözlerini eleştiren Thomas, “Onun bakış açısından bakılırsa, biz hepimiz kölelik ve siyah Amerikalılar’a tarihsel olarak boyun eğdirilmesinin günahının bugün hala hayatımızı belirlediği ve temel olarak ırkçı olan bir toplum içinde mahsur kalmış durumdayız” diye yazdı.
Biden: “Amerika’da ayrımcılık hala var”
ABD Başkanı Joe Biden Anayasa Mahkemesi’nn kararına katılmadığını belirterek tepki gösterdi: “Amerika’da ayrımcılık hala var. Bugün alınan karar bunu değiştirmiyor. Üniversitelerimizin ırksal açıdan çeşitli olduğu zaman daha güçlü olduğu kanısındayım.”
Anayasa Mahkemesi’nin tartışma yaratan kararının ardından Biden yönetimi üniversitelerde eğitimde fırsat ve çeşitliliğin artırılmasına yönelik bazı girişimler açıkladı. Bu kapsamda Eğitim ve Adalet Bakanlığı’nın yüksek okul ve üniversitelere önümüzdeki 45 gün içinde yasalara uygun şekilde öğrenci kabulü yapılmasına yönelik kaynak sağlayacağı belirtildi.
Cumhuriyetçiler memnun
Donald Trump ve bazı Cumhuriyetçiler Anayasa Mahkemesi’nin tartışmaya yol açan bu kararından memnun. 2024 seçimlerinde aday olan Trump yaptığı yazılı açıklamada kararı “Amerika için harika bir gün” sözleriyle tanımladı. Trump, “Olağanüstü yetenekler ve başarı için gereken her şeye sahip kişiler sonunda ödüllendiriliyor” dedi.
Cumhuriyetçi Florida Valisi Ron de kararın, “üniversite başvurularında ırka dayalı ayrımcılık” olarak nitelediği uygulamaya son vereceğini savundu.
Kaynak: VOA Türkçe, Guardian