Eşitlik Adalet Kadın Platformu olarak 2019’u kadınların kazanımları ile dolu bir yıl olarak değerlendiriyoruz. 2019 yılının son günlerinde bütün dünya kadınları için dönüm noktalarını sizin için 20 başlıkta derledik.
Sadece kadınlardan oluşan uzay yürüyüşü ve ülkenin devrimine öncülük eden Sudan kadınlardan, kadın politikacıların dünyanın birçok yerinde siyasi gündeme damga vurmasına kadar, 2019 yılı kadınların inanılmaz başarılarına sahne oldu.
Birçok kilometre taşına işaret etmesi açısıdan, gelecek yılın, kadın hakları için daha da büyük bir yıl olması bekleniyor. 2020’de, 1995’te imzalanan ve kadın hakları için en önemli küresel gündemlerden biri kabul edilen Pekin Deklarasyonu’nun 25. yıldönümü, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin kabulünün ise 5. yılı kutlanacak.
2020 için gün sayarken, bizler de cinsiyet eşitliği ve dünyadaki kadın hakları için unutulmaz anlara bir göz atmak istedik ve mücadelede öncü olan kadınları ve kazanımlarını aşağıdaki başlıklarda özetledik.
Görsel: UN Women
2019 yılında cinsiyet eşitliği mücadelesi açısından kadınlar için 20 dönüm noktası:
1) Greta Thunberg: Küresel iklim hareketine liderlik etti
Dünya liderleri küresel iklim krizi karşısında kayıtsız kalırken, Greta Thunberg tüm dünya ve gelecek için çetin bir mücadele verdi.
Greta’nın, 2018 Ağustos ayında okulu kırarak, İsveç Parlamentosu önünde yaptığı oturma eylemleri ile başlattığı küresel iklim hareketi, büyük bir dalga yarattı. Greta’nın yaklaşan iklim felaketine karşı harekete geçme çağrısına milyonlarca insan destek verdi.
Mart 2019’da Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen Greta, TIME dergisi tarafından “Yılın Kişisi” ilan edildi.
2) Finlandiya ülkenin yönetimini kadınlara emanet etti
Finlandiya, dünyanın en genç başbakanı Sanna Marin’i seçmekle kalmadı, kadınların liderlik ettiği beş partiden oluşan koalisyon hükümetini kurarak ülkeyi tamamen kadınlara emanet etti.
3) Christina Koch ve Jessica Meir: Sadece kadınlardan oluşan uzay yürüyüşü gerçekleşti
Fotoğraf: AP
Amerikalı astronotlar Christina Koch ve Jessica Meir, sadece kadınlardan oluşan uzay yürüyüşü görevini gerçekleştiren astronotlar olarak tarihe geçti. Şu ana kadar uzaya gönderilen 500’den fazla kişi içinde, kadınların oranı yüzde 11’den az.
4) Irak, Lübnan, Ekvador ve Şili’deki halk ayaklanmalarının ön saflarında kadınlar yer aldı
Enflasyon ve hayat pahalılığı, ağır vergiler, zamlar, sosyal kesintiler, sağlık, eğitim ve bakım gibi hizmetlerin paralı yapılması, işsizlik ve yolsuzluklar, halkları Irak’ta, Lübnan’da, Ekvador’da ve Şili’de isyana sürükledi.
Köklü bir toplumsal dönüşüm arzusuyla sokaklara çıkan kadınlar eylemlerin ön saflarında yer aldı. Bu dönüşüm atmosferinde kadınların önceliğiyse şiddetsiz, adil, eşitlikçi bir yaşam: Kadınlar olmadan toplumsal dönüşüm olmaz!
5) Megan Rapinoe: Futbolda ücret eşitsizliğiyle mücadele ivme kazandı
Eşcinsel hakları, ırkçılık karşıtlığı, ücret eşitliği konularındaki aktivizmiyle getiren, namı diğer “Yılın En İyi Kadın Futbolcusu” Megan Rapinoe ve ABD Kadın Milli Futbol Takımı, ücret eşitsizliğine karşı erkek futbolcularla eşit ücret talebini sene boyunca dillendirdi.
Mücadeleleri kısmen de olsa sonuç verdi. Bu yıl FIFA, kadın futboluna ayrılan bütçeyi iki katına çıkararak, kadın futboluna yatırım yapacak ülke federasyonlarına da mali destekte bulunacağını açıkladı.
6) Esther Duflo: Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan en genç isim oldu
Küresel yoksulluğun azaltılmasına yönelik katkılarından dolayı Abhijit Banerjee ve Michael Kremer ile birlikte 2019 Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Esther Duflo, bu ödüle layık görülen en genç isim oldu.
Duflo ve meslektaşları, yoksulluğun nedenlerini araştırarak, küresel yoksulluğun azaltılmasını sağlayacak bir ekonomik yaklaşım üzerinde çalışıyor.
7) Katie Bouman: Kara delik fotoğrafının çekilmesini mümkün kıldı
Bir kara deliğin fotoğraflanmasının yakın bir zamana kadar imkansız olduğu düşünülürken, 29 yaşındaki Katie Bouman, bunu mümkün kılan algoritmanın geliştirilmesini sağlayan başroldeki isimlerden biri oldu.
Bouman, 2016 yılında yaptığı TED konuşmasında kara deliğin fotoğrafını çekmek için uluslararası bir araştırma ekibi, dünya boyunda bir teleskop ve hepsini bir araya getirecek bir algoritma gerektiğini söylemiş, konuşmasını şöyle tamamlamıştı: “İlk başta sizin için bir kara delik kadar gizemli görünse bile, hepinizi dışarı çıkmaya ve bilimin sınırlarını zorlamaya yardımcı olmak için teşvik etmek istiyorum.”
9) “The Squad”: ABD’de başka türlü siyaset yapılabileceğini gösterdi
Kasım 2018’de ABD Temsilciler Meclisi’ne ilk kez seçilen ve kendi tabirleri ile “The Squad” (Ekip) olarak bilinen dörtlü, Demokrat Parti’li Alexandria Ocasio-Cortez, Ayanna Presley, Ilhan Omar ve Rashida Tlaib’den oluşuyor.
Siyasal programları ve siyaset yapma biçimleri ile “başka türlü” bir siyasetin mümkün olduğunu gösteren The Squad, ABD toplumunun gündelik hayattaki dertlerini, derin eşitsizlikleri siyasallaştırıp sınıf-kimlik temelli ilerici politikalar ortaya koyuyor.
10) Nancy Pelosi: Cinsiyetçi politikaları ve söylemleriyle kadınların tepkisini alan Trump’ın azil sürecini başlattı
ABD Başkanı Trump’ın karşısındaki en güçlü pozisyonda yer alan Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Trump hakkında resmi azil soruşturmasını başlattı.
Başkan Trump’ın karşısındaki en güçlü pozisyondaki kadın olarak gösterilen Pelosi, kadınların görevde olduklarında yarattıkları farkları her zaman dile getiren bir isim ve siyasi konularda cinsiyetçiliğe dair ciddi bir bilince sahip.
11) Ursula von der Leyen ve Christine Lagarde: Avrupa Birliği’nin üst düzey pozisyonlarına kadın liderler seçildi
Ursula von der Leyen, Avrupa Komisyonu, Christine Lagarde ise Avrupa Merkez Bankası Başkanı seçildi. Böylelikle bu pozisyonlardaki 60 yıllık erkek egemenliği de son bulmuş oldu.
Lagarde, iş yerinde kadın istihdamının artırılmasının ve cinsiyet ayrımcılığıyla mücadelenin, dünya ekonomisini daha zengin, daha eşitlikçi bir hale getireceğini ve finansal çöküşleri engelleyebileceğini savunuyor.
Başkanlığa seçilmesinin ardından Komisyon’da cinsiyet eşitliğini sağlayacağına söz veren Von der Leyen’in başkanlık ettiği komisyona, 13 kadın ve 14 erkek üye seçilerek cinsiyet eşitliği gözetildi.
13) Uluslararası Çalışma Örgütü: İş yerinde şiddet ve tacizin sona erdirilmesine ilişkin sözleşme imzaladı
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), 100. yılında kadın işçiler için devrim niteliğinde bir sözleşmeye imza attı. İş yerinde şiddet ve tacizin sona erdirilmesine ilişkin sözleşme konferans delegasyonunun onayına sunuldu ve kabul edildi.
Sözleşmenin hazırlanmasında kadınların sosyal medyada cinsel tacize karşı başlattığı #MeToo (Ben de) kampanyasının önemli rolü oldu.
14) Jane Fonda: İklim kriziyle ilgili farkındalık yaratmak için “sivil itaatsizlik” eylemleri başlattı
ABD’li oyuncu ve aktivist Jane Fonda, ekim ayı başından beri her Cuma “Fire Drill Fridays” (Yangın Tatbikatı Cumaları) adıyla düzenlenen iklim krizine karşı sivil itaatsizlik protestolarına önderlik ediyor.
İklim aktivisti Greta Thunberg‘in “Evimiz yanıyor” sözüne ithafen, Yangın Tatbikatı Cumaları ismini alan ve Fonda’nın öncülüğünde başlayan eylemler ABD’de büyük ses getirdi. 82’nci yaşına parmaklıklar ardında basan Fonda, protestolarından ötürü her hafta gözaltına alınıp serbest bırakılıyor.
15) Pia Klemp ve Carola Rackete: Yasaları karşılarına alarak mültecilerin hayatını kurtardı
Kaptan Pia Klemp ve ekip arkadaşı Carola Rackete daha iyi bir yaşam için Avrupa’ya geçmeye çalışan ve küçük teknelerle Akdeniz’de yolculuk eden binden fazla mültecinin hayatını kurtardı.
Günlerce İtalya veya herhangi bir Avrupa Birliği ülkesinden limana kabul izni bekleyen Klemp ve Rackete, herhangi bir yanıt alamayınca, izinsiz olarak gemiyi İtalya’nın güneyindeki Lampedusa adası limanına yanaştırmaya karar vermiş, kaptanlar hakkında yasa dışı göçe yardım ettikleri iddiasıyla soruşturma açılmıştı.
16) Canan Dağdeviren: Meme kanserini teşhis eden sütyen geliştirdi
Bitmeyen kalp pilinin mucidi olan Dr. Canan Dağdeviren, bilimsel çalışmalarıyla dünyanın önemli bilim insanları arasında gösterilen bir fizik mühendisi.
ABD’de yer alan Harvard Üniversitesi’nin Genç Akademi üyeliğine ilk Türk olan Dağdeviren, yeni icatları arasına meme kanserini teşhis eden sütyen ekledi.
17) #LasTesis: Şilili kadınların başlattığı protesto tüm dünyaya yayıldı
Şili’de feminist bir kolektif olan Las Tesis, 25 Kasım’da Santiago Plaza de Armas meydanında ve Kadın ve Cinsiyet Eşitliği Bakanlığı’nın önünde ‘Yolunda bir tecavüzcü’ adını taşıyan bir performans sergiledi.
Kadın cinayetlerini, cinsel saldırı ve istismar olaylarını protesto etmek amacıyla hazırlanan dans performansı, sosyal medyada yayınlanan görüntülerin ardından tüm dünyaya yayıldı.
18) Kadın Meclisleri: Las Tesis performansının Türkiye’nin birçok ilinde organize edilmesine ön ayak oldu
Kadın cinayetlerini durdurmak ve kadınların tüm haklarına kavuşarak özgürce yaşaması için Türkiye’nin birçok ilinde örgütlenen Kadın Meclisleri, Las Tesis protestosunun Türkiye’ye yayılmasına liderlik etti. Performans, İstanbul Kadıköy, İstanbul Beşiktaş, Ankara, İzmir, Konya, Bursa, Mersin, Kıbrıs’ta yüzlerce kadının katılımıyla düzenlendi.
19) Nafaka Hakkı Platformu: Nafaka hakkı mücadelesi Meclis’e taşındı
Nafaka Hakkı Kadın Platformu, kadına ödenen yoksulluk nafakasının süreli hale getirilmesi ve çeşitli kriterlerle sınırlanmasına karşı etkili bir muhalefet inşa etti. Platformun kadınların nafaka hakkına dokunulmaması ve İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanması için başlattığı imza kampanyasına binlerce kişi destek verdi. Platform, konuyla ilgili siyasi partileri ziyaret ederek Meclis’te görüşmeler gerçekleşirdi.
20) Türkiye’de kadın sporcular uluslararası şampiyonalarda gurur verici başarılara imza attılar
2019 CEV Kadınlar Avrupa Şampiyonası’nda 2. Olan Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı, paletli sabit ağırlıklı dalışta dünya şampiyonu olan Şahika Ercümen, Dünya Tekvando Şampiyonası 1.si olan milli tekvandocu İrem Yaman, Avrupa Tekvando Şampiyonası’nda 1. Olan Meryem İyin, Dünya Boks Şampiyonu olan Busenaz Sürmeli, Avrupa Gençler Tekvando şampiyonu olan , Azra Çavuş, Avrupa Boks Şampiyonası’nda en iyi kadın boksör seçilen Busenaz Çakıroğlu bu kadınlardan sadece birkaçı…
1 Yorum
Yüreğimize su serpti.Emeginize sağlık.Kadinlar birlikte güçlü,birbirlerini guclendirecekler