8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken, hakları için eşitlik mücadelesi veren kadınların Türkiye’de ve dünyada ön plana çıkan kazanımlarını sizin için derledik.
#MeToo’nun Zaferi: Hollywood Yapımcısı Harvey Weinstein Suçlu Bulundu
“Hollywood’daki en güçlü isim” olarak bilinen Harvey Weinstein, cinsel taciz ve tecavüz suçlamasıyla yargılandığı davada suçlu bulundu. 25 yıla kadar hapsi istenen Weinstein’in cezası Mart ayında açıklanacak.
Weinstein skandalının ortaya çıkmasının ardından, Amerikalı aktris Alyssa Milano, Twitter üstünden cinsel tacize uğramış herkesi #MeToo etiketini kullanmaya ve bu yolla problemin aslında ne kadar yaygın olduğunu göstermeye çağırmıştı.
#MeToo (Ben de) kampanyası sosyal medyada dünya çapında yankı bulmuş ve kampanyaya katılanların büyük bölümü kendi yaşadıkları taciz veya tecavüz vakalarını sosyal medyada paylaşmıştı.
#MeToo daha sonra sokaklara taşmış, dünyanın birçok kentinde “Ben de” anlamına gelen #MeToo kampanyaları düzenlenmiş, kadınlara yönelik taciz ve cinsel istismar sokak eylemleriyle protesto edilmişti.
Mücadele Sonuç Verdi: FIFA, Kadın Futboluna Ayrılan Bütçeyi İkiye Katladı
Özellikle ABD Kadın Milli Futbol Takımı kaptanı Megan Rapinoe,2019 Kadınlar Dünya Kupası boyunca kadın sporcuların da erkek sporcularla eşit ücretler almasına yönelik yaptığı çağrılar ve bu çağrının spor camiası ile kadın sporcular tarafından karşılık bulması, federasyonları bu doğrultuda çalışmalar yapmaya itti.
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA), kadın futboluna ayrılan bütçeyi iki katına çıkararak, kadın futboluna yatırım yapacak ülke federasyonlarına da mali destekte bulunacağını açıkladı.
Dünyada kadının siyasette temsili (az da olsa) arttı
2019’da Finlandiya Başbakanı seçilen Sanna Marin.
Dünyada kadınaların siyasi temsili geçen yıla göre artış gösterse de, yine de tablo zayıf.
2018’de dünyada kadın cumhurbaşkanı ve başkanı sayısı 17 iken, 2019’da 21’e yükseldi. 2018’de kadınlar parlamento (alt meclis) sandalyelerinin yüzde 24’ünü ve bakanlıkların yüzde 18’ini elinde tutarken, 2019’da kadınlar parlamento sandalyelerinin yüzde 25.2’sini ve bakanlıkların yüzde 21.2’sini elinde tutuyor.
Bu hızda giderse, siyasi temsilde cinsiyet farkının kapatılması 95 yıl alacak.
Avrupa Birliği’nin üst düzey pozisyonlarına kadın liderler seçildi
Ursula von der Leyen, Avrupa Komisyonu, Christine Lagarde ise Avrupa Merkez Bankası Başkanı seçildi. Böylelikle bu pozisyonlardaki 60 yıllık erkek egemenliği de son bulmuş oldu.
Başkanlığa seçilmesinin ardından Komisyon’da cinsiyet eşitliğini sağlayacağına söz veren Von der Leyen’in başkanlık ettiği komisyona, 13 kadın ve 14 erkek üye seçilerek cinsiyet eşitliği gözetildi.
Von der Leyen başkanlığındaki Avrupa Komisyonu, tüm dünyanın kaderini etkileyebilecek Avrupa Yeşil Düzen belgesini yayımladı. Belgeye göre Komisyon, seçilen sektörlerde, ihracatla oluşan karbon sızıntısını (carbon leakage) azaltmak için “Karbon Sınır Düzenleme Mekanizması” (Carbon border adjustment mechanism) önerecek ve emisyonların 1990 seviyelerine kıyasla 2030’a kadar en az %50 ila %55 arasında azaltılmasını sağlayacak.
Christian Lagarde, iş yerinde kadın istihdamının artırılmasının ve cinsiyet ayrımcılığıyla mücadelenin, dünya ekonomisini daha zengin, daha eşitlikçi bir hale getireceğini ve finansal çöküşleri engelleyebileceğini savunuyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü, İş yerinde şiddet ve tacizin sona erdirilmesine ilişkin sözleşme imzaladı
* Türkiye’de yerel yönetimlerde kadın temsili (az da olsa) arttı
2014-2019 dönemi incelendiğinde, kadın muhtar sayısının 1071’e yükseldiği görülür. Yani 2019 seçimlerinde kadın muhtar sayısı %45,37 oranında artmış, muhtarlıkların yüzde 2,14’ünde kadınlar yer almıştır.
2014 Yerel Seçimleri’nde 39 kadın belediye başkanı seçilmiştir. 2019 Yerel Seçimleri’nde ise bu sayı artmış, 43 kadın belediye başkanı seçilmiştir. 2014 seçimlerinde, tüm belediye başkanlıklarının, %2,93’inde, 2019 yerel seçimlerinde ise %3,09 kadınlar yer alabilmiştir.
Kadınlar eşitlik mücadelesi için sokaklara çıktı
Hong Kong, Cezayir, Sudan, Ekvador, Lübnan, Şili, Brezilya, Güney Afrika, Haiti, Nikaragua… Dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan değişim ve insan hakları ihlallerine karşı harekete geçti.
Feministler ve kadınların insan hakları savunucuları bu protestoların ön saflarında yer aldılar ve cinsiyet adaletinin gündemin bir parçası olmasını talep ettiler.
Cezayir’de kadınlar eşit haklar talep ettiler ve nihayetinde cumhurbaşkanının istifasına yol açan siyasi yolsuzluğu protesto ettiler. Ekvador’da yerli kadınlar, gıda ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlar üzerinde fiyatları büyük ölçüde arttıran bir kemer sıkma paketinin iptalinin yolunu açtı.
Ve Sudan’da yolsuzluğa karşı yürütülen protestoların yüzde 70’ini kadınlar oluşturdu. Güçlü ayaklanmaları sayesinde, Ömer el-Beşir’in 30 yıllık diktatörlüğü sona erdi ve kadın örgütlenmesi Sudan için daha iyi bir gelecek talebiyle devam ediyor.
Türkiye’de yerel yönetimlerde kadın yöneticiler seçildi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin üst yönetim kadrosuna beş kadın atandı. İstanbul Kent Konseyi (Tülin Hadi) ve İzmir Kent Konseyi’ne (Nazik Işık) kadın başkan seçildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama Müdürlüğü’nde bir ay önce kurulan Bisiklet Şefliği birimine, Rukiye Demirci “Bisiklet Şefi” olarak atandı.
Film festivalleri cinsiyet eşitliğine yönelik adımlar attı
!f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali ve Adana Altın Koza Film Festivali’nden sonra Antalya Altın Portakal Film Festivali de 5050×2020 kampanyasını imzaladığını açıkladı.
Cinsiyet Eşitliği Taahhüdü’nü imzalayan festivaller seçkiye katılmak üzere gönderilen tüm filmlerin, filmin kayıt süreci esnasında adı geçen tüm oyuncu ve ekip üyelerinin cinsiyet dağılımı da içeren bir listesini sunuyor; program danışmanlarının yanı sıra tüm seçici kurul ve program ekibi üyelerinin cinsiyet dağılımını ilan ediyor ve yönetim kurulları ve/veya yönetmen kurullarının cinsiyet dağılımını ilan ederek, tüm bu hususlarda eşitlik sağlanacağının garantisini veriyor.
Taahhütname, şimdiye dek Cannes, Venedik, Berlin, Toronto, Locarno, Berlin ve London film festivalleri dahil 35 uluslararası film festivali tarafından imzalandı.
Eşit işe eşit ücret mücadelesi kazanımlar elde etti
Kadınların uzun yıllar önce başlattığı mücadele sayesinde “eşit işe eşit ücret” talebi evrensel bir mücadeleye dönüştü. Bu mücadele, dünyada hukuki kazanımaların da önünü açtı.
Örneğin, BBC, kadın sunucu Samira Ahmed’in, cinsiyeti nedeniyle kendisine erkek meslektaşına oranla 6 kat daha az ücret ödendiği iddiasıyla açtığı davayı kaybetti.
Adalet Bakanlığı’ndan Kadına Şiddetle Mücadele için Genelge
Adalet Bakanlığı, kadına karşı şiddetin önlenmesine yönelik genelge yayımlandı.
Genelgeye göre “Aile İçi ve Kadına Yönelik Şiddet Büroları” yaygınlaştırılacak, şiddet vakalarına bu bürolardaki uzman savcılar bakacak. Kadına şiddetle mücadele kapsamında kadının hayati tehlikesinin bulunması halinde talep aranmaksızın geçici koruma altına alma tedbiri uygulanacak.
Genelgeyle, şiddet uygulayana yönelik öfke kontrolü, stresle başa çıkma konularında eğitim, rehabilite, tedavi, muayene tedbirleri talep edilebilecek.
Eylemle orantılı koruma tedbirlerine başvuru konusu değerlendirilecek, mağdurun daha önce başka şikayetinin bulunup bulunmadığı mutlaka kontrol edilecek. Süregelen şiddet vakalarının tespiti halinde şüpheli hakkında zincirleme eylemlerle orantılı koruma tedbirlerine başvuru konusu da göz önünde bulundurulacak.
Kadın hakları konusunda çalışan hak savunucuları ise genelgeyle ilgili bölünmüş durumda. Genelgenin önemsizleştirilmemesi gereken önemli bir kazanım olduğunu düşünenler de var, yeni bir şey söylemediğini ve gizlilik konusundaki hükümlerinin sorunlu olduğunu düşünenler de.
