Jinekolojik Kanser Farkındalık Ayı ilan edilen Eylül ayında CİSÜ Platformu, erken teşhisin hayat kurtardığına dikkat çekerek tarama testi ve aşılama hareketine tüm kadın+ları çağırıyor.
Eylül ayı, Jinekolojik Kanser Farkındalık Ayı olarak belirlendi ve Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hakları (CİSÜ) Platformu, kadın+ların bu kanser türleri konusunda erken teşhis alabilmesi için harekete geçiyor.
TAPV (Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı) Üreme Sağlığı Eğitimcisi ve Platform Sözcüsü Nurşen Kanbur, “Vakit kaybetmeden tüm kadınları tarama testine davet ediyoruz,” diyerek kanser farkındalık ayının ve erken teşhisin önemine vurgu yaptı. Kanbur, ayrıca risk grubunda olmayan kadın+ların bile bu hastalıklara yakalanabileceğini belirttti.
Bu yıl, Ulusal Kanser Enstitüsü’nün verilerine göre, yalnızca Amerika’da 106 binden fazla kadına jinekolojik kanser teşhisi konacak ve 32 binden fazlası hayatını kaybedecek.
Canan Dağdeviren’in Yeni İcadı: Meme Kanserine Erken Teşhis
Dünya Sağlık Örgütü, kadın+ları ‘bilgilen, tarama yaptır, aşı yaptır’ sloganıyla farkındalık kampanyasına davet ediyor. Özellikle rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, yumurtalık kanseri ve diğerleri için belirtilere dikkat çeken Kanbur, bu konuda herkesin bilinçlenmesi gerektiğini vurguluyor.
Özellikle aile öyküsü, Lynch sendromu, BRCA gen mutasyonları gibi durumlar varsa, yumurtalık kanseri riski yüksek olanlar için transvajinal ultrason ve CA 125 kan testleri yaptırılabileceğini belirtiyor.
Nurşen Kanbur, Sağlık Bakanlığı ve diğer ilgili kamu kuruluşlarını da Kanser Farkındalık Ayı’nda harekete geçmeye çağırıyor: “Tarama testleri ve HPV aşıları tüm kadınlar için ücretsiz ve erişilebilir olmalı. Bu konuda ciddi adımlar atılması gerekiyor.”
Kanser Farkındalık Ayı’nda “Bilgilen, Tarama Yaptır, Aşı Yaptır”
Dünya Sağlık Örgütü’nün bu yıl ‘bilgilen, tarama yaptır, aşı yaptır’ sloganıyla tüm kadın+’ları farkındalık kampanyasına davet ettiğini belirten Kanbur, jinekoloik kanser türlerinin belirtileriyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Rahim kanseri (uterus veya endometriyum kanseri) en sık görülen jinekolojik kanserdir. Erken teşhis, rahim kanserinin başarılı bir şekilde tedavi edilme şansını artırır. Olağandışı vajinal kanama, lekelenme veya akıntı yaşıyorsanız bir doktora görünmelisiniz. Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve bu kiloyu korumak, rahim kanseri riskini azaltmanın bir yoludur.”
“Rahim ağzı kanserinin belirtileri arasında ise gene anormal vajinal akıntı veya kanama, vajinal seks sonrası kanama, vajinal koku ve pelvik veya karın ağrısı yer alır. Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız bir jinekologa gitmelisiniz. Rahim ağzı kanseri vakalarının çoğu artık önlenebilir. HPV aşısı 9 yaştan itibaren 46 yaşa kadar olan uygulanabiliyor. Rahim ağzı kanserini erken tespit etmenin en iyi yolu düzenli aralıklarla Pap smear testleri ve HPV testleri yaptırmaktan geçiyor.Menopoz döneminde tüm kadın+’lara rahim kanserinin riskleri ve semptomlarının anlatılması gerekiyor.”
Şu anda yumurtalık kanseri için etkili bir tarama bulunmadığına dikkat çeken Kanbur, birkaç haftadan uzun süredir şişkinlik, idrar semptomları (aciliyet veya sıklık), pelvik veya karın ağrısı, yemek yemede zorluk veya çabuk doyma hissi gibi belirtiler varsa bir jinekoloğa gidilmesi gerektiğini vurguladı.
Kanbur ailede meme ve yumurtalık kanseri öyküsü, Lynch sendromu, BRCA gen mutasyonları gibi durumlarda yumurtalık kanseri riski yüksek olanları taramak için transvajinal ultrason ve CA 125 kan testleri yaptırılabileceğini söyledi.
Belirtilere dikkat
Uzmanlar, vajinal kanserin belirtileri konusunda da uyardı. Aşağıdaki belirtiler görülürse, muhakkak bir jinekolog hekime danışılması gerektiği vurgulandı:
- alışılmadık vajinal kanama,
- cinsellik sonrası kanama,
- vajinal ağrı,
- idrara çıkmada veya bağırsak hareketlerinde sorunlar,
- sulu akıntı,
- vajinada şişlik veya kitle
Vulva kanseri veya kanser öncesi belirtileri arasında kronik kaşıntı, anormal kanama veya akıntı, cilt rengi değişiklikleri (daha açık veya daha koyu, kırmızı veya pembe), siğil benzeri veya ham yüzeyli şişlik yer alır. Vulva kanseri için standart bir tarama olmasa da neye bakacağını bilmek erken teşhise yardımcı olabilir. Vulvada normalden farklı görünen bir alan, bir şişlik veya yumru (kırmızı, pembe veya beyaz), vulvar ciltte kalınlaşma veya açık bir yara varsa mutlaka dikkate alınmalı.
Eylül ayında “Kanser Farkındalık Ayı” faaliyetleri ile jinekolojik kanserler konusunda farkındalık yaratmayı hedefleyen örgütler, yılın her zamanı kadın sağlığı konusunda bilgilendirme ve yönlendirme yapmaya devam ediyorlar.
Sağlık gündemi için CİSÜ Platformunu takip edebilirsiniz. CİSÜ Platformu, cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına erişimi desteklemeyi amaçlayan bir platformdur. Sivil toplum kuruluşları, akademik kurumlar ve bireyler, bu platformda bir araya gelerek farklı alanlarda çalışmalar yürütmektedir.